ارزیابی منابع اینترنتی در پژوهش های مبتنی بر اینترنت
بازیابی بیش از حد اطلاعات Overload Infomation بر خلاف آنچه از عنوانش پیداست، پدیده ای است که اغلب باعث سردرگمی، درهم آمیختگی و در نهایت سرخوردگی و عصبانیت پژوهشگران اینترنتی می شود. بنا بر آمار و گزارش های متعدد، هر روز ده ها میلیون صفحه وب به شبکه جهانی اینترنت افزوده می شود. این صفحات که در قالب روزآمدسازی پایگاه های موجود یا ایجاد و راه اندازی پایگاه های جدید و یا شیوه های دیگر چون اظهار نظرها به انجام می رسد، از سوی افراد، شرکت ها و مؤسسات گوناگون با اهداف مختلفی مانند: علمی، تجاری، تبلیغاتی و اطلاع رسانی صورت می گیرد؛ به دیگر سخن، حجم قابل توجهی از منابع اینترنتی غیر علمی هستند.
استفاده از اصطلاح نامه ها برای تقویت جست و جو
چکیده
موتورهای جست وجو به گونه سنتی عرضه کننده رابط کاربر ساده برای جست وجوی کلیدواژه ای اند و بر پایه کلیدواژگان جست وجوشده، اسناد موجود در پایگاه دادگان را در شکل فهرستی از نتایج دارای پیوند (لینک) به کاربر عرضه می کنند. با توجه به مشکلات موجود در جست وجوی کلیدواژه ای در بازیابی اطلاعات و عرضه نتایج غیرمرتبط فراوان و دربرنداشتن همه اسناد مرتبط، راه های دیگری برای تقویت جست وجو پیشنهاد شده است که بر پایه آنها، روابط مفهومی تری میان اسناد بازیابی شده وجود دارد. استفاده از ابزارهایی مانند اصطلاح نامه ها از راهکارهای موجود در مفهومی کردن روابط میان پرس وجوی کاربر و نتایج عرضه شده است. در این مقاله، به بررسی فواید استفاده از اصطلاح نامه در بازیابی اطلاعات پرداخته خواهد شد.
تقویت برچسب گذاری اجتماعی با نظام سازماندهی دانش
چکیده
نمایه سازی موضوعی و طبقه بندی سنتی، در بسیاری از مجموعه های رقمی اجراشدنی نیستند. ابزارهای خودکارشده و برچسب گذاری اجتماعی، بیشتر به مثابه دو راه حل ممکن پیشنهاد شده اند؛ هرچند هردوی آنها معایبی دارند و بسته به هدف و زمینه استفاده از آن، مستلزم نظارت و دستکاری اند. این مطالعه، راه های تقویت برچسب گذاری اجتماعی از طریق نظام های سازمان دهی محتوا، با نظری به تقویت کیفیت برچسب ها برای افزایش کشف اطلاعات و اجرای بازیابی را بررسی می کند. مزیت های استفاده از برچسب های اجتماعی و اصطلاح های کنترل شده، شامل تقویت نظام های سازمان دهی دانش با مفاهیم جدید نیز تبیین خواهد شد.
هرمنوتیک اطلاعات
چکیده
فهم و ادراک دانش، از فردی به فرد دیگر و نیز در حالات گوناگون یک فرد، متفاوت است. این امر سبب می شود درخواست کاربران در نظام های سازمان دهی دانش، به سبب متفاوت بودن فهم ایشان با اندیشه سازندگان نظام های سازمان دهی، به گونه کامل پوشش داده نشود. این مسئله که در متون مربوط به علم اطلاعات تحت عنوان «هرمنوتیک اطلاعات» مطرح است، به شیوه های گوناگون بررسی شده است. در این مقاله، به توصیف هرمنوتیک اطلاعات پرداخته خواهد شد.
تعریفها و اصطلاحها(آشنایی با اصطلاحهای پرکاربرد در سازماندهی دانش)
چکیده
هر حوزهای از دانش، اصطلاحها و عبارتهایی دارد که دارای تعاریف و معانی ویژه است و متخصصان آن حوزه برای آنها در نظر گرفتهاند. ممکن است هر یک از این اصطلاحها در دیگر رشتههای علوم، یا حتی در زیررشتههای دیگر یک علم، معانی و تعاریف دیگری داشته باشند. در حوزه سازماندهی اطلاعات که از مباحث مطرح در علم کتابداری و اطلاعات است، اصطلاحهایی خاص مطرح است که در ذیل به برخی از رایجترین آنها پرداخته خواهد شد.
جوامع بشری و عصر اطلاعات
چکیده
بشر در طی مسیر تکاملی خود با جوامع متعددی روبهرو گشته است. از آن جمله میتوان به جامعه ایلیاتی، جامعه روستایی و جامعه صنعتی اشاره کرد. اختراع رایانه در اواسط قرن بیستم، گسترش شبکههای ارتباطی و اهمیت اطلاعات در حیات اجتماعی، منشأ تحولات نوینی در زندگی انسان گردیده است. دوران جدید که به عصر اطلاعات موسوم است، نتیجه فنّاوری اطلاعات و ارتباطات میباشد. امروزه انسان، جامعهای مبتنی بر فنّاوری اطلاعات و ارتباطات را تجربه میکند که از ویژگیهای خاص خود برخوردار است. چنین جامعهای را جامعه اطلاعاتی گویند. در این گونه از جوامع، مفاهیم سنتی موجود در زمینههایی همچون: اقتصاد، آموزش، کسب و کار، مدیریت، تجارت و جنگ دچار تحول میگردد.
در این مقاله، ضمن تعریف جامع اطلاعاتی، تأثیر فنّاوری اطلاعات و ارتباطات بر وجوه مختلف جامعه به اجمال بررسی خواهد شد. باشد که این مختصر، تأثیری هر چند ناچیز بر طرز تفکر مدیران و برنامهریزی بهینه در کلیۀ بخشهای جامعه به منظور ورود متفکران به عصر اطلاعات داشته باشد.
پیشزمینههای توسعه فنّاوری اطلاعات و ارتباطات در ایران
مقدمه
فناوری ارتباطات و اطلاعات و انقلاب کامپیوتری و اینترنتی، در چند سال اخیر تغییرات وسیع و سریعی در جنبههای مختلف زندگی جوامع اعم از: فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و يا سياسي پدید آورده است.
از یک سو این فناوری به عنوان مهمترین ابزار، روش و سرمایه برای توانمندسازی جوامع در قرن جدید برای ایجاد تغییرات اساسی در زندگی، آموزش، اشتغال، چگونگي حکومت و اداره جوامع، بنگاهها و صنایع محسوب شده و همچنین، نوعي فرصت استثنایی برای جبران عقبماندگیهای عصر صنعت برای کشورهای در حال توسعه و نيز تحقق یک جهش اساسی در ورود به دوران فرا صنعتی به شمار ميرود و از سوی دیگر، به گمان بسیاری از اندیشمندان، تأثیرات شگرف این پدیدة نوین قرن معاصر در امنیت و استقلال ملی تا به آنجا است که کشورهای پیشتاز این عرصه، فاتحان جهان نوین و بهرهمندان، نتيجه دستاوردهای بشری خواهند بود و آن دسته از کشورها که از این مهم غافل باشند، در زمرة مغلوبان این دوره از تاریخ محسوب گشته و منابع آنها دستخوش تاراج گرديده، سرنوشتشان توسط دیگران رقم خواهد خورد. از اين رو، ورود توانمند به این عرصه، دیگر یک انتخاب نبوده و الزامی تاریخی است.
جامعه خلاق در عصر اطلاعات
اشاره
در اواخر قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم، بحثهای مفصلی در باره انتقال از «جامعه سنتی» به «جامعه صنعتی» وجود داشت و از آغاز دهة 1980 میلادی، بحثهای بیشتری درباره انتقال از «جامعه صنعتی» به «جامعه اطلاعاتی» به وجود آمد.
با وجود افزایش فنّاوریهای نوین ارتباطی، مشکلات سنّتی انتقال اطلاعات که شامل: پیمودن مسیرهای طولانی، صرف هزینههای سنگین مالی، اتلاف وقت و زمانبر بودن میشد، کاهش یافته است و اطلاعات و آموختهها در کوتاهترین زمان و با صرف حداقل هزینه قابل دسترسی گردید و از دهة 1990 میلادی مردم درباره «جامعه مبتنی بر دانش» صحبت کردند و مدعی بودند که اطلاعات بهتنهایی نمیتواند تغییرات مهمیایجاد کند؛ بلکه کلید اصلی در این است که چگونه مردم اطلاعات را به دانش تبدیل کرده و آن را مدیریت میکنند. (1)
راهبردهای کاهش شکاف دیجیتالی
چکیده
نابرابری واقعی در دسترسی و استفاده از اطلاعات و فناوریهای ارتباطی بین کشورها (شکاف جهانی دیجیتالی) و بین گروه های داخل کشورها (شکاف داخلی دیجیتالی) حقیقتی است که آمار و اطلاعات فراوانی در تایید آن موجود است. این نابرابری که خود را به صورت شکاف دیجیتالی نشان میدهد در کشورهای کمتر توسعه یافته عمیقتر است. برای مثال در سراسر قاره آفریقا تنها 14 میلیون خط تلفن وجود دارد که خیلی کمتر از تعداد خطوط مانهتن یا توکیو است. از هر دو نفر آمریکایی یک نفر به اینترنت متصل است حال آنکه از هر 250 نفر آفریقایی تنها یک نفر به شبکه متصل است. در بنگلادش برای داشتن یک رایانه هزینه برابر با میانگین 8 سال حقوق یک فرد لازم است. با وجود این تمام کشورها، حتی فقیرترین آنها در صدد افزایش دسترسی به فناوریهای ارتباطات و اطلاعات و استفاده از آن هستند. با این حال کشورهای دارای اطلاعات دسترسی خود را به این فناوریها به اندازهای توسعه دادهاند که افزایش شکاف بین کشورها را به همراه داشته است. روند نابرابری در تمام سطوح استفاده، در دسترس بودن آن، در آموزش، محتوای مرتبط، همکاری و رشد کاملاً نمایان است.
سونامی اطلاعات
مقدمه
رشد اطلاعات و دانش در سالهای اخیر بسیار سریع بوده است و از این منظر عصر حاضر را عصر انفجار اطلاعات نامیدهاند. به طوری که80% یافتههای دانش بشری و نیز90% تمام دانش و اطلاعات فنی جهان در قرن بیستم تولید شده است. این درحالی است که در هر پنج سال و نیم حجم آن دو برابر میشود. ازسوی دیگر بسیاری از آنها درکمتر از 4 سال کهنه میشوند!
امروزه اطلاعات و دانش به عنوان یک منبع ارزشمند و راهبردی و یک دارایی مطرح است و ارائه محصولات و خدمات با کیفیت و قیمت مناسب بدون مدیریت و استفاده صحیح از این منبع ارزشمند، امری دشوار و در برخی موارد غیرممکن است.