و سایر ...
اشاره
جدیدترین نسخه نرمافزار همراه قرآن نور، در اوایل شهریورماه سال جاری منتشر شد. این محصول موبایلی، امکانات قابل توجّهی در زمینه پژوهشهای قرآنی و تفسیری در اختیار کاربران قرار میدهد. بحمدالله این برنامه، با استقبال خوب مخاطبان و قرآنپژوهان مواجه شده و جزء نرمافزارهای موفّق قرآنی محسوب میشود.
از نقاط قوّت این برنامه میتوان به تمرکز دستاندرکاران «قرآن نور» بر ارائه محتوا و ابزارهای پژوهشی کارآمد اشاره کرد. همچنین، ساختار این نرمافزار به گونهای طراحی شده که هم کاربران عمومی بتوانند بهراحتی از نرمافزار استفاده کنند و هم امکان تحقیق را برای علاقهمندان و پژوهشگران این حوزه فراهم کرده باشد.
در این نوشتار، بهاختصار و به شیوه آموزشی، به معرّفی محتوا و قابلیتهای ارزنده نرمافزار همراه «قرآن نور» میپردازیم که امید است مورد استفاده خوانندگان گرامی، بهویژه کاربران این محصول ارزشمند قرآنی قرار گیرد.
- نویسنده: محمد قربانی* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
اهمّیّت و جایگاه زبان عربی
بیتردید، زبان، به معنای واژههایی سامانیافته که با چینشی خاصّ در کنار یکدیگر و دست در دست هم، نقاب از چهره مفاهیم پنهان در ذهن انسان برمیدارند و اندرون وی را آشکار میکنند، یکی از نعمتهای بزرگ خدای رحمان است که در ردیف آفرینش انسان و تعلیم قرآن و پدیدههای زمین و آسمان، جلوهای از رحمت بیکران او در برابر دیدگان آدمیان است. با این نگاه، گوناگونی زبان مردمان، همچون اختلاف رنگ این و آن و آفرینش شگفت زمین و آسمان و هزار و یک پدیده بیرون از بیان، آیهای از آیات حکمت خدای سبحان است که با سرانگشتان آن حکیم پُرتوان بر صفحهای از صفحات بیشمار کتاب هستی نگاشته شده است؛ تا جهانیان بخوانند و بیندیشند و نگارنده توانای آن را بشناسند و بستایند و نامهربانی با هر زبان، ناسپاسی به درگاه آن لطیف مهربان و پایمالکردن نعمت او، با لگد تکذیب و کفران است.
- نویسنده: سید مصطفی حسینی* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
آشنایی با نرمافزار «قواعد ادبیات عربی 2»؛ راه دسترسی به معارف قرآن کریم و احادیث اسلامی
نشست خبری رونمایی از نرمافزار «قواعد ادبیات عربی - نسخه 2» با حضور مدیر علمی و پژوهشی برنامه، استاد سید مصطفی حسینی
اشاره
مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، همزمان با ایام پُربرکت دهه ذیحجة الحرام، در نشست خبری که با حضور خبرنگاران و اصحاب رسانه برگزار شد، از نسخه جدید نرمافزار «قواعد ادبیات عربی» رونمایی کرد. مدیر پژوهشی و علمی این محصول، استاد سید مصطفی حسینی به تشریح قابلیتها و امکانات ارزنده آن پرداخت و در پایان نیز به سؤالات مطرحشده پاسخ گفت.
در این گزارش، مروری داریم اجمالی به آنچه در این نشست خبری گذشت. امید است، خوانندگان محترم با اهمّیّت و ضرورت تولید این محصول و نیز محتوای علمی و امکانات تحقیقاتی و فنّی این نرمافزار کتابخانهای بیشتر آشنا شوند.
- نویسنده: به کوشش: هیأت تحریریه فصلنامه رهآورد نور
امام خمینی، اساس و معیار انقلاب است
گزارش رونمایی از نسخه سوم نرمافزار مجموعه آثار حضرت امام خمینی (ره)
اشاره
در سالروز میلاد باسعادت امام علی بن موسی الرضا (ع) و در آستانه سی و چهارمین سالگرد رحلت بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی (قدس سره الشریف)، مراسم رونمایی از نسخه سوم نرمافزار «مجموعه آثار امام خمینی (ره)» روز هشتم خردادماه 1402 شمسی، با حضور مسئولان مؤسّسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) و مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، در حسینیه جماران تهران برگزار شد.
در این جلسه، حجّتالاسلام والمسلمین دکتر علی کمساری، مدیر مؤسّسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی؛ حجّتالاسلام والمسلمین دکتر محمدحسین بهرامی، رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی؛ حجّتالاسلام والمسلمین دکتر اکبر راشدینیا، معاون پژوهش مرکز نور و حجّتالاسلام والمسلمین سید حسن خمینی، تولیت محترم حرم مطهر امام خمینی و مؤسّسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام، به ایراد سخن پرداختند. در ادامه، گزارشی از مهمّترین مطالب مطرحشده توسط سخنرانان این مراسم، از نظر میگذرد.
- نویسنده: به کوشش: هیأت تحریریه فصلنامه رهآورد نور
چکیده
مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، پیشگام در دادهپردازی علوم اسلامی است و گروه حدیث نور، از پُرسابقهترین گروههای علمی این مرکز است که تاکنون بنا بر شرح وظایف خود، نرمافزارهای مختلفی را در حوزه حدیث، تولید و تقدیم جامعه علمی و حدیثپژوهان عزیز کرده است. این گروه، در مسیر غنیسازی متون حدیثی و تولید نرمافزارهای کتابخانهای و معجمهای موضوعی، مراتب موفقیت خود را ثابت نموده و در حال حاضر، جدیدترین محصول این گروه، «کتابخانه جامع احادیث شیعه و اهلسنّت - نسخه ۲» را - که از آن به عنوان تجمیع 2 یاد میشود - تولید و عرضه عمومی کرده است. این محصول، به لحاظ گذر از عادت مستمرّ و آییننامهای مرکز در تولید محصولات حدیثی صرفاً امامیمذهب، برای نخستینبار گام جدید و بلندی در غنیسازی حجم گستردهای از متون حدیثی اهلسنّت برداشته تا بتواند با فراهمسازی بستر مطالعات تطبیقی بینالمذاهب و ایجاد امکانات و دسترسیهای پژوهشی به کاربران، نقشی جدید و متفاوت ایفا کند.
این نوشتار، به توضیح و معرّفی محتوای علمی این نرمافزار و نوآوریهای پژوهشی آن پرداخته است.
- نویسنده: مرتضی اسدی* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
اشاره
تفسیر جامع البیان عن تأویل آی القرآن، اثر ابوجعفر محمدبنجریر طبری (224-310ق)، نخستین و معروفترین تفسیر روایی اهلسنّت بهشمار میرود. با توجّه به جایگاه و اهمیت این تفسیر، پژوهش فنّاورانه آن ضرورت میداشت. از آنجا که پژوهش به شیوه فرهنگ موضوعی، تخصّصی، زمانبر و پُرهزینه است، هیئت علمی گروه قرآن بر آن شد که پژوهش جامع البیان را به روش دانشنامهای در دستور کار قرار دهد. در واقع، دانشنامه تفسیر طبری به لحاظ ساختار نرمافزاری و اهمّیّت محتوایی، برنامهای است که بهمنزله «واحِد کَألف» (یکی به ارزش هزار) است. این برنامه، در میان مراکز علمی و دانشگاهی اهلسنّت میتواند بازتاب گستردهای داشته باشد. ازینرو، تلاش شد رابطکاربری برنامه: سه زبانه (فارسی، عربی و انگلیسی) باشد. امید است که مقبول طبع اساتید تفسیر و علوم قرآن و طلّاب و دانشجویان این رشته قرار گیرد.
- نویسنده: عزتالله مرتضایی* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
اشاره
آیین رونمایی از نسخه سوم درایة النور و نسخه دوم نرمافزار کتابخانه رجال شیعه و اهلسنّت، پنجشنبه 24 آذرماه 1401 با حضور علاقهمندان و پژوهشگران حوزه رجال و حدیث برگزار شد.
گفتنی است که نرمافزار درایة النور 3، به بازسازی و ارزیابی 183707 سند از کتب حدیثی مهم شیعه پرداخته و کتابخانهای حاوی متن 58 عنوان در 295 جلد کتاب رجالی و حدیثی را نیز ارائه نموده است.
همچنین، در کنار نرمافزار درایة النور 3، از نرمافزار «کتابخانه رجال شیعه و اهلسنّت 2» که مشتمل بر متن کامل 258 عنوان کتاب در 947 جلد، در موضوعات گوناگون (اصول و قواعد علم رجال، فواید رجالی، معاجم رجالالحدیث، کتب ثقات و ضعفاء، مشترکات، اَنساب، کتب طرق و مشیخه، تحقیق الأسناد، طبقات صحابه، طبقات محدثان، تراجم، فهارس و کتابشناسی از شیعه و اهلسنّت) است نیز رونمایی گردید.
در این مراسم که با حضور پژوهشگران و حدیثپژوهان بهصورت حضوری و مجازی برگزار گردید، حجّت الاسلام و المسلمین سید محمد شجاعالدینی (پژوهشگر و مدیر پروژه درایة النور)، حجّتالاسلاموالمسلمین دکتر محمدحسین بهرامی (رئیس محترم مرکز نور) و حجّتالاسلاموالمسلمین استاد سید محمدجواد شبیری زنجانی، به سخنرانی پرداختند.
اشاره
در آستانه میلاد با برکت امام حسین (ع) و سایر اعیاد مبارک ماه شعبان، مراسم رونمایی از نسخه دوم نرمافزار کتابخانه جامع احادیث شیعه و اهلسنّت، در تاریخ 4 اسفند 1401، در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در شهر مقدّس قم برگزار شد.
نسخه اوّل این برنامه، پیش از این، در سال 1395ش. با نام «کتابخانه احادیث فریقین» ارائه شده بود که متن کامل 21 عنوان کتاب حدیثی در 145 جلد، از منابع اولیه و معتبرِ شیعه و اهلسنّت را در برداشت. در نسخه جدید، متن کامل 326 عنوان کتاب و رساله در 904 جلد از مهمترین مصادر روایی اهلسنّت و شیعه، به تفکیک مذاهب امامیه، زیدیه و اسماعیلیه تا پایان قرن پنجم، ارائه شده است.
آنچه در ادامه میآید، گزارشی از مراسم رونمایی از این برنامه است که در بخشی از آن، به معرّفی ویژگیهای مهم این نرمافزار نیز اشاره میشود. میهمان ویژه این مراسم، حضرت آیتالله علیرضا اعرافی، مدیر محترم حوزههای علمیه کشور بودند که مهمترین سخنان ایشان نیز در ادامه از نظر میگذرد.
فرآیند حکمشناسی در الگوریتم دانش اصول فقه
گزارش نهمین نشست از سلسلهنشستهای علمی علوم انسانی و اسلامی دیجیتال در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی پنجشنبه 1401/08/19
اشاره
نهمین نشست از سلسلهنشستهای علمی علوم اسلامی و انسانی دیجیتال با موضوع «فرآیند حکمشناسی در الگوریتم دانش اصول فقه» در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، در تاریخ 19/8/1401 برگزار گردید. گفتنی است که از آنجا که نشست دهم تا سیزدهم، مربوط به هفته پژوهش بوده، نخست به ارائه آنها مبادرت ورزیدیم و سپس، نشست نهم را گزارش نمودیم.
در این نشست، ابتداء حجّتالاسلاموالمسلمین رضا میهندوست، استاد حوزه علمیه و از مؤلّفان کتاب «الگوریتم دانش اصول فقه»، و سپس، حجّت الاسلام و المسلمین سید محمدباقر قدمی، استاد حوزه علمیه و از دیگر مؤلّفان کتابِ یادشده، نظرات خود را در باره شیوه نگارش کتاب و روند کلی استنباط در دانش اصول فقه تبیین نمودند. آنگاه ناقدان و کارشناسان حاضر در نشست نیز به بحث و گفتوگو در خصوص مطالب مطرحشده پرداختند.
آنچه میخوانید، گزارشی است از این نشست علمی که امید است مورد استفاده علاقهمندان این گونه مباحث قرار گیرد.
- نویسنده: ارائهدهندگان: حجّتالاسلام و المسلمین رضا میهندوست ، حجّتالاسلاموالمسلمین سید محمدباقر قدمی؛ از اساتید حوزه علمیه قم و مؤلّفان کتاب «الگوریتم دانش اصول فقه»
نقش هوش مصنوعی در پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی
گزارش سیزدهمین نشست از سلسلهنشستهای علمی علوم انسانی و اسلامی دیجیتال در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی چهارشنبه 1401/09/23
اشاره
همزمان با هفته پژوهش، سیزدهمین نشست از سلسلهنشستهای علوم اسلامی و انسانی دیجیتال با موضوع «نقش هوش مصنوعی در پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی» در تاریخ 23 آذر 1401 در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی برگزار گردید.
این نشست، با سخنرانی استاد محمدرضا حسنی آهنگر، دکترای مهندسی کامپیوتر گرایش هوش مصنوعی برگزار شد. ایشان از سال 1391 ریاست دانشگاه جامع امام حسین (ع) را بر عهده دارد و علاوه بر آن، صاحب تألیفات متعدّدی از قبیل کتاب و مقاله در باره هوش مصنوعی است.
ایشان در این نشست علمی، با تبیین جایگاه هوش مصنوعی در پژوهشهای علمی، بهویژه در علوم انسانی و اسلامی، لازمه حکمرانی در جهان آینده و ایجاد تمدّن اسلامی در جامعه را آشنایی عمیق با هوش مصنوعی و قابلیتهای آن دانستند و ابراز داشتند که برای ایجاد مصونیت از خطر استعمار مجازی، باید با کمک فنّاوری و هوش مصنوعی، خود را ایمن و مسلح بسازیم. آنچه در ادامه میآید، مشروح سخنان ایشان در این زمینه است.
- نویسنده: ارائهدهنده: دکتر محمدرضا حسنی آهنگر؛ رئیس دانشگاه جامع امام حسین (ع) و دکترای هوش مصنوعی