آیین رونمایی از نسخه جدید و آزمایشی پایگاه کتابخانه دیجیتال نور www.noorlib.ir
اشاره
معمولاً در روز «کتاب، کتابخوانی و کتابدار»، اتفاقات خوب و راهگشایی در این حوزه رقم میخورد؛ از جمله این رخدادهای مفید، آیین رونمایی از نسخه جدید و آزمایشی پایگاه کتابخانه دیجیتال نور (نورلایب) بود. در این مراسم، حجتالاسلام والمسلمین سید مصطفی طباطبایی، مدیر پایگاه نورلایب، حجتالاسلام والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه، معاون علوم انسانی و هنر دانشگاه آزاد اسلامی و استاد حوزه و دانشگاه، به ایراد سخن پرداختند. در ذیل، خلاصهای از آنچه در این آیین رونمایی گذشت، در معرض استفاده خوانندگان و علاقهمندان عزیز قرار میگیرد.
کاربرد هوش مصنوعی در تحلیل استنادات و ارجاعات کتابشناسی پایگاه کتابخانه دیجیتال نور
اشاره
کتابسنجی یا مطالعات معیارهای سنجش کتاب با استفاده از فنّاوری، ابزاری برای تجزیه و تحلیل اطّلاعات کتاب در کتابخانههای دیجیتال است. مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، سامانهای با عنوان سیستم ارجاعات تولید کرده که در حال حاضر، در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور (NOORLIB.IR) مورد استفاده قرار گرفته است. در این سامانه، ارجاعات پاورقی کتابها به صورت ماشینی تجزیه و تحلیل گردیده، کلیه ارجاعات به منابع اصلی استنادات پیوند داده شده است. بر اساس این سیستم، میتوان تجزیه و تحلیل اطّلاعاتی و ارتباطات بسیار کاربردی و مفیدی در راستای کتابسنجی و تحلیل استنادی، تهیه و تولید کرد.
معرفی پایگاه جامع قرآنی؛ بزرگ ترین پایگاه قرآنی در جهان اسلام (quran.inoor.ir)
» لطفاً خودتان را برای خوانندگان فصلنامه معرفی بفرمایید.
◊ عزتالله مرتضایی هستم، مدیر گروه علمی «تفسیر و علوم قرآن» در معاونت پژوهش مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. بنده به نوبه خودم، تشکر میکنم از فصلنامه رهآورد نور و همین طور، جنابعالی و همکارانتان که این وقت را در اختیار ما قرار دادید تا بتوانیم پایگاه جامع قرآنی نور را که یکی از دستاوردهای خوب مرکز است، برای خوانندگان محترم معرّفی کنیم.
پایگاه کتابخانه دیجیتال نور، در مسیر رشد
» لطفاً خودتان را برای خوانندگان معرفی بفرمایید.
◊ بسم الله الرحمن الرحیم. بنده سید مصطفی طباطبایی هستم و نزدیک بیست سال است که در حوزه علمیه مشغول به تحصیلم. نُه سال است که در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی کار می کنم و تقریباً از اوایل ورودم به مرکز، در بخش تحقیق و توسعه در فضای دیجیتال و بعداً برای کتابخانه های دیجیتال کار کردم و الآن هم مدیر گروه کتابخانه های دیجیتال مرکز نور هستم.
» پایگاه کتابخانه دیجیتال نور، چه پیشینه ای را پشت سر گذاشته است؟
جایگاه نام نویسندگان در بازیابی اطلاعات پایگاه ها
چکیده
نویسنده اثر، از دیدگاه های گوناگون بر اثر تأثیر دارد و گاه دقیق نبودن یا مبهم بودن نویسنده یک اثر، سبب مهجور شدن آن در میان متخصصان علم می شود. از همین روی، در ادوار گوناگون، فهرست کردن آثار نویسندگان و ثبت و ضبط آنها، مورد اهتمام بزرگان علم بوده است. در این نوشته، با توجه به اهمیت نویسنده اثر در شناخت درست محتوای آن، به بررسی برخی فعالیت های صورت گرفته در پایگاه های مرکز نور برای نظام بخشی به نویسندگان اثر در بازیابی محتوا و نیز ناهمسانی ها و کاستی های موجود در ثبت نام نویسندگان در این پایگاه ها می پردازیم و راه هایی برای حل این معضل پیشنهاد می دهیم.
پایگاه کتابخانه دیجیتال نور؛ ویژگی ها و قابلیت ها
اشاره
در دی ماه سال 1384 جلسات تحلیل و طراحی پایگاه کتابخانه دیجیتال در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی شروع شد و پس از گذشت دو سال، مراحل طراحی و پیاده سازی اولیه فنی آن انجام گردید. در سال 1387 پس از راه اندازی آزمایشی پایگاه، ورود اولیه اطلاعات با فایل سازی دیتاهای موجود در مرکز و اسکن تصاویر کتاب ها، روی پایگاه بارگذاری شد و در آذرماه 1388 هم زمان با عید سعید غدیر طی مراسمی توسط ریاست محترم مرکز جناب آقای دکتر حمید شهریاری و با سخنرانی حجت الاسلام مهدی خاموشی ریاست محترم سازمان تبلیغات اسلامی، در سالن اجتماعات مرکز رونمایی شد.
اکنون پس از گذشت یک دهه و با آغاز طراحی نسخه جدید پایگاه، بر آن شدیم قابلیت ها و امکانات این پایگاه را که در مسیر رشد و تحول خود فراز و نشیب های بسیاری داشته است، مروری نماییم.
کتابشناسی؛ حلقه گمشده خدمات کتابخانه دیجیتال
اشاره
گمان اولیه غالب افراد، آن است که کتابشناسیها آنچنانکه در کتابخانههای سنتی مرسوم است، باید همچون سایر منابع مرجع نظیر دائرة المعارفها، فرهنگها و اطلسها، جزئی از محتوای کتابخانه دیجیتال قرار گیرد. این تصور، ناشی از عدم توجه به نقشهای ویژه کتابخانه دیجیتال و تفاوتهای اساسی آن با کتابخانههای سنتی در نوع و کیفیت ارائه خدمات است؛ تفاوتهايی که ما را ناگزیر میکند در خدمات کتابخانه دیجیتال نقش ویژهای برای کتابشناسی در نظر بگیریم و با بهرهگیری از ابزارهايی که این نوع کتابخانه در اختیار ما قرار میدهد، کتابشناسی را از بخش محتوا به زنجیره خدمات کتابخانه دیجیتال بیاوریم.
گزارش مراسم رونمایی از پایگاه کتابخانه دیجیتال نور
پایگاه کتابخانه دیجیتال نور، طی مراسمی در آستانه عید سعید غدیر خم در آذر ماه 1388 در سالن اجتماعات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی رونمایی شد.
در شروع این مراسم پس از تلاوت آیاتی چند از کلام الله قرآن مجید، حجت الاسلام خاموشی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی به عنوان میهمان این جلسه به ایراد سخن پرداختند. ایشان ارائه پایگاه کتابخانه دیجیتال نور را نه تنها بهترین، بلکه بزرگترین کار در عرصه جهانی ارتباطات دانستند.
کتابخانه دیجیتال نور گامی نو در عرصه اطلاعرسانی
اشاره
مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در جهت اهداف بلند خود در عرصه ارائه منابع و تسهیل دسترسی پژوهشگران به آثار تحقیقاتی، گامی نو برداشته و همزمان با ایام مبارک عید غدیر، پایگاه کتابخانه دیجیتال نور را رونمایی کرده است. آنچه در پی میآید، متن گزارش و سخنرانی متکفل این طرح، حجت الاسلام محمد حسین بهرامی است که از نظر خوانندگان محترم میگذرد.
الگوی ایرانی ـ اسلامی توسعه در جامعه اطلاعاتی ایران و ارزش های حاکم در آن
بسم الله الرحمن الرحیم. با عرض سلام و ادب خدمت حضار محترم، برادران و خواهران گرامی و نيز عرض تبریک به مناسبت اعیادی که در آن حضور داریم؛ بهخصوص عید امامت و ولایت. امیدواريم خداوند متعال ما را از سرچشمه ولایت سیراب کند و عاقبت همه ما را ختم به خیر نمايد.
بنده قبل از آنکه وارد اصل بحث شوم، چند نکته را تذکر ميدهم. همان طور که ملاحظه کردید، اسامی برخي از دوستانی که در اين مركز زحمت کشیده بودند، خوانده شد؛ خاصه كساني كه كتابخانه دیجیتال نور را فراهم کردند. البته این یک زحمت اختصاصی برای تبدیل اطلاعات به صورت كتابخانه ديجيتالي نور که پيشتر در مرکز وجود داشت، بود و اين گونه، کتابخانه دیجیتال نور گام بر بامی نهاد که حدود بیست سال محققان دیگری در آن زحمات فراواني را متحمل شده بودند. بسیاری از دوستانی که در مدت بیست سال تأسیس مرکز، در اينجا فعالیت داشتند، در زمینه تولید منابع اين كتابخانه کمک کردند و آنچه الآن شاهد آن هستيم، حاصل مجموعه تلاشهایی است که اين عزيزان تحمل نمودهاند.