ره آورد نور

چکیده

از گونه‌ها و شیوه‌های سامان ‌بخشیدن به اطلاعات، فهرست‌نویسی است که در آن کتب توصیف می‌شود تا یابش آن برای کاربر سهل شود. فهرست‌نویسی، سیر تاریخی گوناگونی داشته است و چند سالی است نگاه مفهومی به آن مطرح شده است.

 چکیده

اصطلاح «کتاب‌شناسی» بر اثر تکثر معناشناختی‌اش، در حوزه‌های گوناگونی به کار می‌رود و معناهای فراوانی در آن خوانده می‌شود؛ چنان‌که گاهی کتاب‌نامه ی آثار (مقاله‌ها یا کتاب‌ها)، کتاب‌شناسی نام می‌گیرد و گاهی فهرستی از کتاب‌ها که بر پایه موضوع ویژه یا نویسنده‌ای برجسته سامان می‌گیرد، کتاب‌شناسی گفته می‌شود.

اشاره

در این نوشتار تلاش شده است که سه کتابخانه دیجیتال نوسا، پارس آذرخش و کتابخانه دیجیتال نور مورد بررسی قرار گیرد. اما پیش از بیان ویژگی‌ها و نکات خاص هر یک از کتابخانه‌های مذکور، توجه به چند نکته مقدماتی ضروری می‌نماید:

اشاره

جهان اطلاعاتی امروز، رشد فزاینده‌ای در زمینه تولید دانش و ابزارهای فناوری یافته و هر چه می‌گذرد، بر گستره و میزان دانسته‌های بشر افزوده می‌شود. به همین دلیل، لزوم معرفی کامل و صحیح به همراه ایجاد ساختار موضوعی و منطقی در یافته‌های علمی، امری ضروری خواهد بود؛ چرا که نبود شفاف‌سازی و نداشتن دسته‌بندی منظم و منطبق با موضوعات علمی و پذیرفته شده، کار نگهداری و کاوش در اطلاعات را با مشکلات عدیده‌ای مواجه می‌سازد. یکی از این حوزه‌ها که حجم انبوهی از اطلاعات در زمینه‌های گوناگون اسلامی و انسانی را شامل می‌شود، کتابخانه‌های الکترونیکی یا نرم‌افزارهای دیجیتالی است که کاربرد بسیاری در میان علاقه‌مندان و محققان علوم بشری و معارف اسلامی دارد.

جستجو، سازماندهی منابع اطلاعاتی، استنادهی در مقالات و پایان‌نامه‌‌ها، همواره یکی از مسائل مهم و ضروری پژوهشگران است. امروزه استفاده از نرم‌افزارهای استناددهی، فرآیند پژوهش را تسریع و تسهیل کرده‌اند. متخصصان حوزه‌های علوم مختلف می‌توانند به کمک نرم‌افزار پژوهیار به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی، منابع مورد نیاز خود را جستجو، ذخیره و سازماندهی کنند و به آن‌ها استناد دهند.

مقدمه
کتاب‌شناسی، نخستین گام از مراحل گوناگون یک پژوهش است؛ به دیگر سخن، شناخت منابع تحقیق به عنوان ابزار مطالعه، برای هر پژوهشگر امری بدیهی و ضروری است. در این راستا و برای افزایش دانش و توسعه علوم، کتاب‌شناسی، مأخذشناسی و منبع‌یابی، خود یکی از فنون پژوهش است.
‌اين‌ نوشتار نيز‌ يك‌ کتاب‌شناسی توصيفي‌ است و‌ جستاري‌ است‌ در معرفي‌ منابع و تازه‌های نشر که از نظر علمی و نظری پشتوانه نرم‌افزار استناددهی پژوهیار بوده است.

اشاره
همزمان با تولید نرم‌افزار مدیریت استناددهی پژوهیار از سوی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، برخی از پایگاه‌های خبری و اطلاع‌رسانی به معرفی این محصول پژوهشی اقدام نمودند. در ذیل، اخبار مربوط به این موضوع را در بعضی پایگاه‌ها مرور می‌کنیم.

در صورتی که شما پایگاه اینترنتی یا وبلاگی دارید، می‌توانید با دنبال کردن چند گام ساده پایگاه‌ خود را با نرم‌افزار پژوهیار سازگار نمایید. با این کار، بازدیدکنندگان پایگاه شما می‌توانند به‌سادگی آن را مورد استناد قرار دهند و به این ترتیب، نه تنها حقوق معنوی محتوای آفریده‌شده توسط شما کمتر در معرض تهدید قرار می‌گیرد، بلکه تعداد بازدیدکنندگان شما نیز به تبع مورد استناد قرار گیری افزایش می‌یابد.

اشاره

پژوهشگران هنگامی که از پایگاه‌های اطلاعاتی مختلف استفاده می‌نمایند و دایره منابع خود را برای نگارش و تحقیق گسترده می‌بینند، ذهن آن‌ها درگیر شده و دچار سردرگمی می‌گردد. پس دو مسأله برای آن‌ها به وجود می‌آید؛

چکیده

نرم‌افزار پژوهیار، نسخه تغییریافته‌ای از نرم‌افزار زوترو (1) است که امکانات مورد نیاز کاربران فارسی‌‌زبان به آن افزوده شده است. این نرم‌افزار، دو کاربرد اصلی دارد؛ کاربرد اول، ذخیره مشخصات مراجع و درج خودکار استنادها و کتابنامه منطبق بر شیوه‌نامه مورد نظر پژوهشگر است. کاربرد دوم، ذخیره و طبقه‌بندی همه اطلاعاتی است که محقق در جریان پژوهش به دست می‌آورد.