ره آورد نور

اشاره

مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، قریب به سه دهه از فعالیت خود را در حوزه داده پردازی علوم اسلامی پشت سر می گذارد؛ فعالیت های ارزنده ای که موجبات انباشت تجارب پژوهشی و فنی عمیقی را فراهم نموده است. ضرورت بسط و تدوین این تجارب و به اشتراک گذاری آن از یک سو، و وجود نیروهای پژوهشی و فنی خبره در پایتخت جمهوری اسلامی ایران از سوی دیگر، این مرکز را بر آن داشت تا به منظور تبادل تجربیات مفید پژوهشی و فنی با دیگر مراکز علمی و فنی و دیگر خبرگان داده پردازی علوم اسلامی، به تأسیس یک شعبه منطقه ای در تهران اهتمام ورزد. این شعبه که تحت عنوان «معاونت تهران» کار می کند، در واقع، دفتر اجرایی مرکز در تهران است و تاکنون نیز فعالیت های متعددی را در حوزه فنی و پژوهشی عهده دار شده که برخی از آنها پروژه های خاتمه یافته و بعضی نیز پروژه های جاری این معاونت به شمار می روند.

به منظور آشنایی بیشتر با وظایف، محصولات و دستاوردهای نور در این معاونت، با جناب آقای مرتضی احمدی، مدیر کنترل پروژه معاونت تهران به گفت و گو نشستیم که امیدواریم مورد استفاده خوانندگان عزیز قرار گیرد.

اشاره

پس از تولید نرم افزار اندرویدی کتابخوان همراه نور در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) به سال 1393، دست اندرکاران این برنامه، بر آن شدند جهت دسترسی آسان تر و همه گیر کاربران به نرم افزار و نیز توسعه بیشتر محتوا و امکانات آن، نسخه رومیزی (ویندوزی) خود را در سال 1395 با قابلیت های کاربردی و پژوهشی آماده و در دسترس علاقه مندان به کتاب قرار دهد.

در این نوشتار، سعی داریم در خصوص قابلیت ها و شیوه کار با نرم افزار رومیزی کتابخوان نور، نکات و مطالب لازم را در اختیار کاربران عزیز قرار دهیم. امید است مورد استفاده خوانندگان قرار گیرد.

اشاره

در این مقاله، بهترین دستاوردهای داده های بزرگ را مورد بررسی قرار داده و سپس، مصارف عمومی داده های بزرگ را معرفی کرده، فناوری های مربوطه را بررسی می نماییم؛ مانند: محاسبات ابری، اینترنت اشیاء، مراکز داده ای و هادوپ. آنگاه بر چهار فاز زنجیره ارزشی داده های بزرگ تمرکز می کنیم؛ همچون: تولید داده، اکتساب داده، ذخیره داده و تحلیل داده. پس از این، چالش های فنی را در این زمینه مورد بحث قرار داده، آخرین پیشرفت ها را بررسی کرده در نهایت نیز به چندین نمونه از برنامه های کاربردی داده های بزرگ اشاره می نماییم؛ از جمله، مدیریت تجاری، اینترنت اشیاء، شبکه های اجتماعی آنلاین که همگی می توانند در مباحث علوم انسانی و اسلامی مورد استفاده قرار گیرند و یا دست مایه پژوهش برای دست اندرکاران مهندسان و متخصصان این حوزه قرار گیرد.

اشاره

نسخه های خطی، میراث گران بهای علمی و فرهنگی تمدن بشری است. با توجه به نیازهای عصر ارتباطات و اطلاعات، لازم است که اين دسته از منابع به درستی حفاظت شوند و برای استفاده بهتر، متناسب با فناوری و استانداردهای دیجیتال سازی، در شبکه جهانی وب ارائه شوند. در این نوشتار، ضمن تعریف نسخه خطی و بیان فهرست نویسی و استانداردهای پایگاه کتابخانه دیجیتال نسخ خطی، به معرفی مهم ترین کتابخانه های دارای نسخ خطی و فهرست های منتشر شده آنان و همچنین، مهم ترین بانک های اطلاعاتی و پایگاه های کتابخانه دیجیتال نسخ خطی به همراه بیان مزایا و اشکالات آنها پرداخته شده است. در پایان نیز طرح پایگاه جامع نسخ خطی و بخش های اصلی آن، به عنوان بهترین راهکار تجمیع اطلاعات و فهارس نسخ خطی برای ایجاد بزرگ ترین بانک اطاعات نسخه های خطی اسلامی، پیشنهاد شده است.

اشاره

احیای فرهنگ فهم قرآن و زمينه سازی برای آسان سازی پژوهش درباره قرآن کريم، از جایگاه خاصی برخوردار است. مرکز تحقيقات کامپيوتری علوم اسلامی(نور) تاکنون برنامه‏ های برخط و برون خط ارزشمندی را در زمينه قرآن پژوهی به محققان اين عرصه، ارائه نموده است. با وجود همه فعاليت های قرآنی مرکز، برای تکميل فرآيند پژوهش لازم است که برنامه ای جامع و کاملی در زمينه مفردات قرآن به پژوهشگران قرآنی ارائه شود. فرهنگ نامه واژگان قرآن، یکی از پژوهش های قرآنی جدید گروه قرآن و تفسير در مرکز نور است که در خصوص مفردات قرآن سامان دهی شده است.

مطالب این نوشتار، در سه بخش ارائه می گردد؛ بخش نخست، به معرفی دانش مفردات و زیر شاخه های آن اختصاص دارد. در بخش دوم، پژوهش های قرآنی گروه قرآن اين مرکز در زمینه مفردات ارائه می گردد و در بخش سوم، فرهنگ نامه واژگان قرآنی معرفی خواهد شد.

» امضای تفاهم نامه بین مرکز نور و مرکز خدمات حوزه علمیه

حجت الاسلام والمسلمین ربانی، رئیس مرکز خدمات حوزه های علمیه، به همراه جمعی از مسئولان این مرکز با حضور در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، ضمن بازدید از بخش های مختلف، با دستاوردها و خدمات نور آشنا شدند.

گفتنی است، پس از این بازدید، در جلسه ای که با حضور حجت الاسلام و المسلمین شهریاری، ریاست مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) برگزار شد، طرفین با هدف بهره مندی از ظرفیت های متقابل، تفاهم نامه ای به مدت ۲۴ ماه امضاء کردند.

بخشی از تعهدات طرفین در این تفاهم نامه به قرار ذیل می باشد:

چکیده

در جامعه امروزی، حقیقت این است که اگر زندگی، شیوه، روش و سبک زندگی آدم هایی که زندگی می کنند، بر مبنای یکسری مباحث و مبانیِ متقن استوار باشد، طبیعتاً قوام جامعه و مباحث مربوط به امور اجتماعی نیز مستحکم خواهد شد. از این رو، یکی از مسائل مهمی که امروزه نظر بسیاری از سیاست گذاران را به خود جلب کرده، موضوع سبک زندگی و عوامل مؤثر بر آن است.

طیّ سال های گذشته، رهبر معظم انقلاب نیز بر این مورد تأکید فراوان داشته اند که این عوامل مشخص شود و در اختیار سازمان ها قرار گیرد. یکی از این عوامل، تأثیر فضای مجازی است. در واقع، از جمله مباحثی که همیشه جزء دغدغه های اصلی جامعه در این زمینه بوده، تأثیر فضای سایبری و مجازی بر زندگی ایرانی ـ اسلامی است. با وجود آنکه در حوزه فضای مجازی، مطالعات خاصی صورت نگرفته، اما همیشه شاهد تأثیرگذاری آن بر شیوه زندگی افراد بوده ایم. رسانه های اجتماعی به دلیل فضای تعاملی و محاوره ای بودنش، بر اعضای خود بسیار اثرگذارند. تأثیر مخرّب شبکه های مجازی بر شاخص های مختلف زندگی، همچون: پوشش، همسریابی، روابط دوستانه و فعالیت های سیاسی، به وضوح مشاهده می شود؛ اما هنوز این مشکلات و معضلات ریشه یابی نشده است. بر همین روند، در حال حاضر، فضای مجازی به تهدید مبدل شده است؛ در صورتی که می تواند یک فرصت به شمار بیاید؛ به شرط اینکه با سیاست از قبل تعیین شده با آن برخورد کنیم.

در این مقاله، سعی شده است با تبیین و تعریف مفاهیم فضای مجازی و سبک زندگی اسلامی، نقش فضای مجازی را در گسترش سبک زندگی اسلامی مورد بررسی قرار دهیم.

اشاره

در برنامه های نرم افزاری مرتبط با علوم عقلی و به ويژه منابع فلسفی، جستجوی لفظی، يکی از شيوه های کارآمد برای بازيابی اطلاعات است که در اين شيوه، شناسايی اطلاعات، صرفاً از طريق جست و جوی الفاظ صورت می گيرد. علاوه بر اين، جست و جوی مفهومی و کمک از معاجم موضوعی نيز می تواند بسيار راهگشا باشد. در معاجم موضوعی با استخراج موضوع و نمایه و کلیدواژه از متون، محقق به دقيق ترين پاسخ ها رهنمون می شود. در این نوشته، سعی بر آن است تا حدی فرآیند عملیاتی، روش فرآوری و کارايی معاجم موضوعی برای پژوهشگران تبيين گردد.

ما اینترنت را چند دهه است که می‌شناسیم. مجموعه‌ای از کامپیوترها که به یکدیگر متّصل هستند و با یکدیگر تبادل اطّلاعات انجام می‌دهند.

البته چند دهه قبل، منظور از کامپیوترها، کامپیوترهای لابراتوراهای بزرگ تحقیقاتی و بعدها کامپیوترهای رومیزی بود.

مدّت زیادی است که لپ‌تاپ‌ها هم به جمع کامپیوترهای موجود در بستر اینترنت افزوده شده‌اند.

موبایل‌ها هم، وسایل دیگری بودند که مهمان بستر اینترنت شدند.

هر روز وسایل جدیدی، به اینترنت متّصل می‌شوند. ساعت‌های هوشمند نمونه‌ای از این وسایل محسوب می‌شوند.

نرم افزار «دوره علوم و معارف اسلام ـ نسخه ۴» تولید شد

چهارمین نسخه از نرم افزار ارزشمند «دوره علوم و معارف اسلام» که مشتمل بر آثار علامه سید محمدحسین حسینی طهرانی(رحمه الله) می باشد، با همکاری مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) و مؤسسه ترجمه و نشر دوره علوم و معارف اسلام، تولید شد و در دسترس جامعه علمی کشور قرار گرفت.

متن ۱۰۸ جلد از کتاب های دوره علوم و معارف اسلام، مشتمل بر موضوعات: قرآن، فقه، اصول فقه شیعه، عقاید، عرفان، تاریخ، معارف اسلامی، نقد و تفسیر، ولایت فقیه، علماء و مجتهدان، سرگذشت نامه، اسلام و دولت، جمعیت، قانون اساسی و گاه شماری اسلامی، محتوای علمی این نرم افزار را تشکیل می دهند.