ره آورد نور

اشاره

تاریخ اسلام همواره شاهد بروز اندیشه های گوناگون در حوزه معارف و عقاید اسلامی بوده است و برای پاسداشت از اصول ناب دینی و صیانت پیکره اسلام از آسیب هر گونه شبهه و انحرافی در حوزه عقیده، عالمان ربانی و اندیشمندان مسلمان تلاش‏های شایسته و آثار گرانقدری را از خود به یادگار گذاشته‏ اند. بدیهی است که جمع‏آوری این منابع ارزشمند و عرضه آن‏ها به صورت یک کتابخانه الکترونیکی، مسیر کاوش در آثار کلامی را تسهیل می‏نماید و به استفاده هر چه بهتر و بیشتر از متون علم کلام کمک می‏نماید. از این رو، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی کوشیده است تا با تولید نرم‏افزار کتابخانه کلام اسلامی گنجینه منابع عقاید اسلامی را به طور یکجا فراهم آورد و به وسیله ابزارهای پژوهشی روز به یاری اساتید و پژوهشگران این دانش بشتابد.

اشاره

تهيه فرهنگ موضوعى قرآن كريم، آرزويى ديرين براى قرآن‌پژوهان به ‏شمار می آيد. بخش قرآن مركز تحقيقات كامپيوترى علوم اسلامى بر اين باور بود كه براى عملى كردن اين مهم، بايد تجربه ‏اى اندوخته شود كه خود نمونه ‏اى از فرهنگ موضوعى متناسب با قرآن باشد. بدين جهت، پيشنهاد فرهنگ موضوعى دو تفسير، يكى از متقدمان و ديگرى از متأخران داده شد كه پس از بررسى فراوان، تفسير تبيان شيخ طوسى(ره) از متقدمان، و تفسير الميزان علامه طباطبايى(ره) از متأخران به تصويب رسيد كه ابتدا عمليات فرهنگ موضوعى تفسير تبيان آغاز گرديد. بدون شك، تكميل و توليد اين دو فرهنگ موضوعى تفسيرى، سببى براى كسب تجربه عملى و علمى محققان خواهد بود تا با افقى واقعى به پيشگاه فرهنگ موضوعى قرآن روند.

اشاره

آنچه در مواجهه با نرم‌افزار جامع فقه اهل البيت2 نسبت به نسخه قبلي آن احساس مي‌شود، تغييرات و ارتقاي چشمگير برنامه از نظر علمي و فني است. وجود قابليت‌هاي عديده پژوهشي و توانمندي‌هاي مفيد علمي در اين كتابخانه تخصصي فقهي باعث گرديد كه در اين شماره به حضور متكفل اين نرم‌افزار تخصصي فقه برسيم و مهم‌ترين امكانات علمي و تحقيقاتي اين برنامه را از زبان ايشان بشنويم.

مقدمه

نشر الکترونیک و یا به عبارتی ارائه اطلاعات در قالب الکترونیک، پدیدهای نو و انقلابی در عرصه نشر محتوا محسوب می‌شود که در کشور ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته و راهکارهای لازم جهت استفاده از آن به صورت جامع فراهم نشده است. مسلم است که با گسترش روزافزون دنیای ارتباطات، داشتن بستری جامع و منعطف برای نشر الکترونیک، لازمه بقا در عرصه نشر است. از همین رو و با توجه به مزایایی که ذکر می شوند، ارائه کتاب الکترونیک مورد توجه بسیاری از محافل علمی و تجاری قرار گرفته است.

20 مهرماه سال جاری، مصادف بود با روز بزرگداشت غزل‌سرای بزرگ و شهیر ایرانی در قرن هشتم، شمس الدین محمد شیرازی، ملقب به «لسان الغیب» یا «حافظ». آنچه در این روز اتفاق افتاد، برگزاری مراسم رونمایی نرم‌افزار چند رسانه‌ای حافظ، در حافظیه شیراز بود که در آن، مسئولان عالی‌رتبه کشوری، اساتید و علاقه‌مندان به ادب و عرفان، نماینده شیراز در مجلس شورای اسلامی، مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس، رئیس بنیاد فارس‌شناسی، رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس، استاندار سابق فارس، نماینده ولی فقیه، امام جمعه شیراز و نیز اعضای انجمن حافظ‌دوستان شیراز حضور داشتند.

درآمد

عرصه­های گوناگون دانش، همواره شاهد شکوفایی بزرگانی بوده است که هریک در حیطه علمی خود، خوش درخشیده، چه بسا آن گوهر ناب را به اوج رسانیدند. این بلندقامتان عرصه علم و فرهنگ، در مسیر بالندگی چالاک نبودند، جز آنکه نخست، آن درّ نایاب درون را جستند و آن را صیقل دادند تا توانستند صدف دانش را بگشایند و مرواریدش را به جان بخرند.

 اشاره

در دنیای علم، امر پژوهش از جایگاه بسیار مهمی برخوردار بوده و هر پژوهشگر می­کوشد از شیوه­های کارآمد و نوین در مسیر تحقیق خود استفاده کرده، پژوهش خويش را هرچه پربار و سریع­تر به انجام برساند. بر محققان پوشیده نیست که نرم­افزارهای حاوی اطلاعات و داده­های غنی علمی، یکی از گزینه­های بسیار مهم در بررسی­های پژوهشی است و از لحاظ دستیابی آسان و صرفه­جویی در وقت، کمک شایانی به كاربران مي‌نمايد. اما وجود اطلاعات گسترده و دستیابی آسان به آن­ها، به‌تنهایی راهگشا نخواهد بود؛ زيرا در عصري که رشد اطلاعات از سرعت بسیار بالایی برخوردار می­باشد، مواجه با حجم بسیار بالای علوم، چه­بسا باعث سردرگمی مخاطبان، به­ویژه پژوهشگران هریک از عرصه­های علمی خواهد شد. بر این اساس، لازم است که با استفاده از راهکارهای مناسب در هموارسازي اين مسير، چاره‌انديشي شود كه از جمله اين راهكارها مي‌توان به دسته‌بندي موضوعي نرم‌افزارها اشاره كرد. در این مجال، به معرفي مجموعه نرم­افزارهای موضوعی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی که اقدامی است در همین راستا، مي‌پردازيم.

چکیده

تولید و گسترش نرم‌افزارهای اسلامی در سال‌های اخیر، با روند رو به ‌رشدی همراه بوده است. با توجه به محیط رو به گسترش دنیای دیجیتال، این محصولات نرم‌افزاری طبیعتاً نمی‌توانند خالی از اشکال باشند و روزبه‌روز نیازمند تصحیح و ارتقای خدمات خود هستند. ارزیابی نرم‌افزارها با هدف تشخیص انطباق کارکردهای نرم‌افزارها و تولید و گسترش آن‌ها و همچنین کمک به ارتقای سطح خدمات آن‌ها انجام می‌شود. مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور، یکی از مراکز فعال در تولید نرم‌افزارهای اسلامی، با هدف افزایش کیفیت خدمات، در پروژه‌ای به ارزیابی محصولات نرم‌افزاری خود از دیدگاه کاربران و نیز متخصصان فنی نرم‌افزارها ‌پرداخته است. مقاله حاضر، به بررسی مطالعات انجام‌شده در زمینه ارزیابی نرم‌افزارهای اسلامی اختصاص یافته است.

 نرم‌افزار چند رسانه‌ای واکاوی ماهیت و زمینه‌های پیدایش خیزش‌های جهان اسلام، تحت عنوان«حماسه بیداری» تولید مشترک آستانه مقدسه قم و مرکز مطالعات راهبردی رصد می‌باشد.
این نرم‌افزار در هشت بخش به بحث پیرامون بیداری اسلامی پرداخته است که در این مجال درباره هر بخش توضیحاتی ارائه می‌گردد. این بخش‌ها عبارت‌اند از:

همزمان با سالروز میلاد پرخیر و برکت پیامبر اکرم اسلام، حضرت محمد بن عبدالله(ص) و فرزند گرامی اش حضرت امام جعفر صادق(ع) در بهمن 89  طی مراسمی نرم افزار جامع فقه اهل بیت(ع) 2 با حضور مرجع عالی قدر جهان تشیع، حضرت آیت الله صافی گلپایگانی، جعی از علما و فضلا و پژوهشگران علوم دینی در ساختمتان نور رونمایی شد.