کتابشناسی و استناددهی (28)
چکیده
با توجه به اهمیت بسیار بالای معتبر و موثق بودن اطلاعاتی که در نوشتههای علمی ارائه میشوند، مؤلفان و پژوهشگران، نیاز به ابزارهایی توانمند دارند که آنها را در فرایند گردآوری، سازماندهی و بهرهگیری از اطلاعات خود یاری رساند.
- نویسنده: نرگس صحرائی
مقدمه
در گذشته، امر استناد بهگونهاي معمول بوده؛ ولي ضوابطي مدوّن كه بتوان آنها را مباني نظري چنين امري تلقي كرد، نداشته است. در اسلام، تنها حوزهاي كه اين امر را به طور جدّي مورد ملاحظه قرار داده، علمالحديث است كه سابقه آن به قرون اوليه هجري ميرسد.
- نویسنده: احمد عابدی
اشاره
تحقیق و پژوهش، همواره از اهمیت ویژهای برخوردار است و نوشتن صحیح و مناسب یک مقاله، رکن اساسی برای چاپ مقالات علمی میباشد. در تهیه مقاله از منابعی استفاده میشود و ذکر این منابع به شیوهای مطلوب، بسیار حائز اهمیت است.
- نویسنده: نرگس صحرائی
چکیده
انجام هر فعالیت علمی، نیازمند آگاهی از فعالیتهای مرتبط پیشین است؛ به عبارت دیگر، تعمق در آثار دیگران و استفاده از اندیشههای پویا و ارتباط آنها با قلمرو فکری خود، به گونهای که جنبههای مختلف آن را بهتر و دقیقتر تحلیل کنیم و از این طریق، نسبت به میراث فکری خويش غنیتر و عمیقتر بیندیشیم، از جمله وظایفی است که هر محققی باید به انجام آن اهتمام ورزد.
- نویسنده: مینا ذوالقدر
چکیده
استناد و استناددهی، یکی از معیارهای نگارش متون گوناگون است و از زمانهای دور مورد توجه بسیاری از علما و قدما بوده، تا کنون نیز این اهمیت جایگاه خاص خود را از دست نداده است. در این مقاله سعی شده است که تعاریفی از استناد و استناددهی ارائه شود.
- نویسنده: احمد عابدی و مهدیه چیت ساز
علم در دوران ما از جهتی بسیار «تند» و از جهتی هم بسیار «كند» به پیش میرود؛ «تند» از این جهت که برآیند تغییرات و تحولات علمی و تأثیر آن در روزگار ما، بسیار خودنما است و به جزء ضروري تحولات پیرامون ما، و بلکه به عامل آن، تبديل شده است. «كُند» هم از آن جهت که هر یک از کنشگران عرصۀ علم و فنّاوری، اولاً نقش محدودی در به حرکت درآوردن چرخ علم دارند و ثانیاً این نقش را در دل نقش دیگران و همگام با آنها ایفا میکنند و ثالثاً اینکه سالها مرارت هر یک از اصحاب در یکی از گرایشهاي عرصههای علم و فناوري، گاهی در بهترین حالت، صرفاً به بهبود یا تغییر در گوشهای از یکی از فرایندهای نرمافزاری، مدیریتی و طبّی و یا آموزههای روانشناختی، فلسفی یا اقتصادی منجر میشود.
- نویسنده: دکتر مهدی بهنیافر
نقش نرم افزارهای مدیریت استناددهی در رعایت اخلاق پژوهش
مروری بر سوء رفتارهای پژوهشی، انواع و دلایل ارتکاب و راهکارهای پیشگیری
مقدمه
در سالهای اخیر، مکرراً شاهد انتشار خبرهایی با موضوع تقلب در پژوهشهای دانشگاهی بودهایم و روایتهای متفاوتی در گوشه و کنار جهان درباره سوء استفاده تعدادی از پژوهشگران از کارهای پژوهشی دیگران (خسروی، 1385؛ کونگ (1) و همکاران، 2010؛ برلینک، (2) 2011؛ گادالهاک، (3) 2011؛ باتلر، (4) 2009) شنیده میشود. جدای از بحث کاهش رعایت اخلاق در پژوهشهای عصر حاضر، عدهای افزایش پدیده تقلب را در محیطهای دانشگاهی به عنوان پیامدی از پیشرفت فناوری در نظر میگیرد (گیبسون و چستر ـ فانگمن، (5) 2011، ص 132). بیاخلاقیهایی که در محیطهای دانشگاهی و پژوهشی رخ میدهد، از لحاظ چگونگی ارتکاب، میزان تقلب، نوع فریبکاری و از دیدگاههای دیگر، به انواع متفاوتی تقسیم میشوند و شاید به همین دلیل متنوع بودن، با عناوین کلی متفاوتی نظیر: نادرستی دانشگاهی، کجاخلاقی دانشگاهی، بداخلاقی پژوهشی، سوء رفتار پژوهشی و... مطرح میشوند.
- نویسنده: امیرحسین رجب زاده عصارها
درآمد
شناخت منابع و مآخذ، دستکم در پژوهشهای نظری، نخستین گام به شمار میرود. کتابشناسیها این امکان را برای پژوهشگران فراهم میآورند که از یک سو راههای رفته را بشناسند و آثار موازی نیافرینند و از سوی دیگر، زوایایی از دانش که از نگاه گذشتگان فرومانده را آشکار کنند. همچنین، با استفاد از کتابشناسیها، پژوهشگران از وجود عنوانهای آثار و مرجعها و منابع در موضوعهای گوناگون، نویسندگان، ناشران و محل نشرشان آگاه میشوند و میتوانند برای تحقیقهای خود از آنها بهره گیرند.
- نویسنده: علی اکبر کریمی میهن این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
چکیده
از گونهها و شیوههای سامان بخشیدن به اطلاعات، فهرستنویسی است که در آن کتب توصیف میشود تا یابش آن برای کاربر سهل شود. فهرستنویسی، سیر تاریخی گوناگونی داشته است و چند سالی است نگاه مفهومی به آن مطرح شده است.
- نویسنده: مصطفی علیمرادی این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
منابع این مقاله در نسخه چاپی منعکس نگردیده است که در ذیل این بخش ارائه می گردد.
چکیده:
مقاله ی حاضر، عهدهدار مقایسه ی شیوههای رایج استناد در نگارشهای علمی، و یافتن مناسبترین شیوه ی استناد برای پژوهشهای علوم انسانی و اسلامی است. از این رو، نگارنده، نخست ضرورت پایبندی پژوهشگران به شیوه ی استنادیِ مناسب و یکدست را نشان میدهد؛
- نویسنده: روح الله سلیمانی پور این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
اشاره
استناد و ارجاع به متون، از لوازم و بایستههای پژوهشها و نگارش کتب و مقالات علمی است. پژوهشگر باید برای مستند کردن نوشتار خود و نیز حفظ مالکیت معنوی آثار مطالعهشده، به آن منابع استناد کند. استناد به منابع، از گذشته تا روزگار کنونی، به گونههای بسیار صورت میگرفته است.
- نویسنده: مصطفی علیمرادی این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
چکیده
اصطلاح «کتابشناسی» بر اثر تکثر معناشناختیاش، در حوزههای گوناگونی به کار میرود و معناهای فراوانی در آن خوانده میشود؛ چنانکه گاهی کتابنامه ی آثار (مقالهها یا کتابها)، کتابشناسی نام میگیرد و گاهی فهرستی از کتابها که بر پایه موضوع ویژه یا نویسندهای برجسته سامان میگیرد، کتابشناسی گفته میشود.
- نویسنده: علی اکبر رضوی این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
با وجود گسترش روزافزون تعداد مجله های علمی و استفاده گسترده جامعه از آن در اغلب کشورهای دنیا، از جمله ایران، مسأله انتخاب نشریات ادواری، مدت ها فاقد راه حل صحیح بوده است. عواملی چون: افزایش هزینه اشتراک مجله ها، عدم تخصیص بودجه کافی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی برای خرید، اختلال هايي در جریان انتخاب منظم و با قاعده مجله ها ایجاد نموده اند.
- نویسنده: نجمه باقریان* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
چکیده
نسخه های خطی، میراث به جای مانده از تلاش های علمی، هنری و فرهنگی گذشتگان این مرز و بوم به شمار می روند که به عنوان منابع دست اول تحقیق همواره مورد توجه پژوهشگران بوده و هست. از این جهت، استفاده از ابزار نوین پژوهش برای هر چه بیشتر کاربردی کردن این منابع، از مهمات جامعه اطلاعاتی امروز است.
نوشتار حاضر ضمن معرفی این ابزار نوین و مزایای به کارگیری آن، به شناساندن برخی نمونه های قبلی از کتابخانه های دیجیتال نسخ خطی در دنیا پرداخته است.
- نویسنده: مجید غلامی جلیسه* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
اهمیت استناد به منابع در مقالات علمی
امروزه، وضعیت پژوهش تفاوت های زیادی با گذشته پیدا نموده است. یکی از ویژگی های پژوهش در عصر حاضر، اهمیت میزان مستند بودن متن پژوهشی است. کتب و مقالات برای اینکه یک اثر پژوهشی به حساب آیند و در محافل علمی مورد توجه قرار گیرند، باید دارای منابع علمی و حتی الامکان منابع دست اول باشند. ضمن اینکه این استناد باید به صورت استاندارد در متن پژوهشی مورد اشاره قرار گیرد و نشانی دهی شود تا هم حقوق مؤلف متن اصلی رعایت شده باشد و هم مطالعه کنندگان بتوانند به راحتی به منبع اصلی مراجعه کرده، صحت و سقم این نقل را بیازمایند.
- نویسنده: محمد حسین بهرامی
برای آن که بدانیم چرا «کتابخانه نور» (Noor Library)، به این نام خوانده شد، باید به سال 1375 باز گردیم. مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی که از سال 1368 آغاز به کار کرده بود، مجموعه ای عظیم از اطلاعات کتاب های ارزشمند را در طیف های مختلف علوم اسلامی اعم از حدیث، تفسیر، کتاب شناسی، رجال، تاریخ، فلسفه و غیره گردآوری نمود.
مقصود از گردآوری، ورود اطلاعات این کتاب ها در رایانه و تهیه فایل های متنِ رایانه ای از این کتاب ها بود. مقدار زیادی از این کتب در مجموعه معجم های الفاظ نور، یا معجم های موضوعی و رجالی در قالب لوح های فشرده متعدد عرضه شده بود. امّا برخی از عناوین و کتاب ها مانند «الذریعة» اثر شیخ آقا بزرگ تهرانی، مجموعه ای از کتب اصول، و یا «اعیان الشیعة» سید محسن امین عاملی، و یا «فتوحات مکیة» تألیف ابن عربی، تا آن زمان در شمار نرم افزارهای مرکز گنجانده نشده بود. از طرف دیگر، برای آن که کار موضوعی عمیق در مورد آنها انجام شود و پروژه ها به ثمر بنشیند، به مدت زمان طولانی و صرف هزینه سنگین و نیروی انسانی متخصص نیاز داشتیم. با این همه، حتی یک معجم لفظی ساده رایانه ای از این کتاب های مرجع برای بسیاری از اهل فن بسیار مفید بود.
- نویسنده: مهندس مینایی