پایگاه های پاسخگو به شبهات و سؤالات دینی در اینترنت
اشاره
روزگار کنونى تفاوتهاى چشمگیرى با روزگاران پیش از خود دارد. با نگاهى کوتاه به زوایاى مختلف زندگانى انسان می توان به این تحولات در تمامى حوزه ها نگریست. در گذشته، در حوزه روابط انسانها با یکدیگر روابط چهره به چهره جریان داشت؛ یعنى انسان براى رساندن پیام خویش حتماً مى بایست مسیر دور یا نزدیکى را میپیمود تا پیام خویش را ابلاغ نماید؛ اما هم اکنون همه چیز رنگ مجازى به خود گرفته است، به گونه اى که ساکنان کره خاکى حتى براى ادامه تحصیل هم نیازمند بیرون آمدن از خانه نمى باشند.
این مسأله در حوزه علوم اسلامى و تبلیغ هم سرایت نموده است؛ چنان که انسان پیش از ما براى پژوهشهاى خویش مى بایست حجم وسیعى از منزل یا محل کار خود را به قفسه هاى کتاب اختصاص میداد؛ در حالی که پژوهشگر امروزى حجم وسیعترى از آن را در قالب یک لوح فشرده در اختیار دارد. از آن مهمتر اینکه اینترنت به عنوان سریعترین وسیله ارتباطى و سرعت تبادل چشمگیر اطلاعات توانسته است به در نوردیدن زندگانى سنتى کمک و به عنوان یک ضرورت در میان تمامى اقشار جامعه مذهبى و غیر مذهبى راه باز کند.
بررسی قابلیت ها و ویژگی های لوح فشرده پیامبر اعظم (ص) در اینترنت
اشاره
همسو با اعلان سال 1385ش از سوی رهبر فرزانه و معظم انقلاب، حضرت آیت الله خامنهای –مدّ ظلّه العالی– به نام مبارک پیامبر اعظم(ص) و تأکید ایشان بر استمرار این نامگذاری در سال جاری، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در ادامه تولیدات اینترنتی خود، این بار به عرضه لوح فشرده پیامبر اعظم(ص) در اینترنت اقدام نموده است تا به نوبه خود گامی در مسیر معرفی شخصیت و سیره انسانساز آن پیامبر بزرگ الهی بردارد.
نظر به اینکه امروزه از جمله والاترین رسالت رسانههای اطلاعرسانی، بهویژه شبکه جهانی اینترنت، معرفی همهجانبه سیره فردی و اجتماعی اهل بیت(ع)، خاصه رسول مکرم اسلام، حضرت محمد مصطفی(ص) است، این مرکز ضمن راهاندازی دو پایگاه ویژه پیامبر اعظم(ص) به نامهای «پایگاه رسول نور(www.rasoolnoor.com)» و «راهنمای پایگاههای نبی اعظم(www.nabiaazam.com)»، اقدام به تولید و عرضه لوح فشردهای مشتمل بر محتوای اینترنت در خصوص موضوع مورد نظر نیز نموده است.
گسترش برادری دینی از طریق اینترنت
همایش آسیبشناسی فرهنگ عاشورا در رسانه های مجازی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
در ابتدای این همایش که از سوی فرهنگسرای رسانه و با همکاری دفتر توسعه وبلاگ دینی و هیأت وبلاگ برگزار شد، دانشجویان به ارائه مقالات خود در خصوص دین در فضای مجازی پرداختند. سیدعبدالرسول علم الهدی ، مقاله ای با عنوان «پیام عاشورا در بستر فضای مجازی» و افسانه معلمی در خصوص بررسی روند و تحرکات دین در جوامع مدرن با تکیه بر پایگاهای اینترنتی مهدویت و همچنین طاهره خیرخواه مطلبی با عنوان «تحریفات عاشورایی و فضای مجازی» ارائه کردند.
همچنین در این مراسم معصومه شهبندی و مطهره آخوندی ، مقالهای را با عنوان «تیپولوژی وبلاگهای دینی و بازنمایی دین در فضای مجازی» ارائه کردند.
درآمدی بر جایگاه وبلاگ های مهدوی
اشاره
در جهان رو به رشد فنّاوری اطلاعات و ارتباطات، وبلاگ و وبلاگنویسی افق روشنی را فراسوی خود دارد و هر روز بر میزان استفاده از این ابزار کارامد اینترنتی افزوده میشود. در این میان، وبلاگهای مذهبی از نظر کمیت و کیفیت رشد فزایندهای داشتهاند و مطالب و محتوای ارزندهای را در معرض استفاده کاربران و علاقهمندان به موضوعات مذهبی و اعتقادی قرار دادهاند. در بین وبلاگهای مذهبی نیز وبلاگهای مربوط به امام زمان(عج) و عصر آخر الزمان، بسیار قابل توجه میباشند و همواره شاهد استقبال چشمگیر کاربران از این گونه وبلاگها هستیم؛ چنانکه محبت و معرفت جوانان این مرز و بوم نسبت به ساحت مقدس حضرات معصومین(ع)، بهویژه حضرت ولیّعصر، امام زمان(عج)، باعث شکلگیری فردی و یا گروهی این گونه وبلاگها شده است و صد البته اینترنت بهترین فضای موجود برای ترویج و توسعه فرهنگ غنی مهدویت به شمار میرود. گفتنی است که محتوای معمول وبلاگهای مهدویت، اعتقادی، تحلیلی، روایی و ادبی است.
نگاهی به پایگاه های قرآنی جهاد دانشگاهی
اشاره
شانزدهم مرداد امسال، جهاد دانشگاهی 28 ساله شد. این نهاد تقریباً همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی فعالیت خود را آغاز کرده است. فعالیت های قرآنی و ترویج و تبلیغ متون دینی و معارف اسلامی از بدو تأسیس جهاد دانشگاهی همواره از اولویت های راهبردی این نهاد بوده است که با راهاندازی «سازمان فعالیتهای قرآنی دانشجویان کشور» گامی در جهت سازماندهی کلیه برنامهها و فعالیتهای قرآنی به منظور پاسخگویی به نیازهای دینی جوانان و دانشجویان و دانشگاهیان برداشته شد. سازمان فعالیتهای قرآنی دانشجویان کشور تشکیلاتی است وابسته به معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی که متناسب با نیازهای جوانان به تدوین طرحها و اجرای برنامههای ویژه دانشجویان و دانشگاهیان، به موضوع «قرآن و فرهنگ قرآنی» می پردازد. هدف از تأسیس «سازمان فعالیتهای قرآنی دانشجویان کشور» توسعه فرهنگ دینی و قرآنی از طریق: تبلیغ و ترویج فرهنگ و معارف قرآن کریم، بسترسازی فرهنگی و فراهمسازی زمینه های انس بیشتر با کتاب وحی و تدبر در آن، پژوهش در ابعاد مختلف در جهت ارتقای فرهنگ قرآنی و آگاهی های دینی دانشجویان و دانشگاهیان است.
بررسی محتوا و امکانات پایگاه معارف قرآن (www.maarefquran.com)
اشاره
از ابزارهای ارتباطی و اطلاعرسانی علمی و پژوهشی که فنآوری روز در دسترس همگان قرار داده است، بسیار سخن گفته شده است. بیگمان شبکه جهانی اینترنت نه تنها در حوزه خبری و اطلاعرسانی نقش فعال و سازندهای را ایفا میکند، بلکه در حوزه پژوهشی و ایجاد بانکهای علمی و فنی نیز حضور چشمگیر و فعالی را دارا میباشد. امروزه کسی نمیتواند از تحقیقات علمی و تخصصی سخن بگوید، بیآن که به اینترنت و کتابخانه های دیجیتالی آن مراجعه کرده باشد.
اگر دیروز هر محققی برای تأمین منابع پژوهشی خود نیازمند کتابخانه و مطالعات کتابخانهای بود تا از پیشینه تحقیق و مسایل و مطالب مرتبط به موضوع اطلاعاتی را به دست آورد و با فیشنگاری تحقیقات خود را غنی و پربار نماید و بتواند پژوهشی جامع و کامل و برخاسته همه انظار و آرای مرتبط به آن موضوع ارایه کند، اکنون بر اوست تا به شبکه جهانی سری بزند و از مجموعه عظیم و فراهم آمده آن که گاه بیش از مجموعههای موجود در کتابخانههای یک کشور است، بهرهمند شود.
پایگاه جامع الأحادیث، پنجره ای به روی معارف اهل بیت علیهم السلام
چکیده
پایگاه جامع الأحادیث، در تیرماه 1393 و با هدف عرضه فعالیتهای حدیثی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در فضای وب راهاندازی گردیده است. جامع الأحادیث، بزرگترین وبگاه حدیثی شیعه است که جهت آسانسازی فعالیتهای پژوهشی علاقهمندان و متخصصان حدیث، فعالیت میکند. در حال حاضر، نزدیک به 415000 حدیث از 278 جلد کتاب حدیثی شیعه، در آن ارائه شده است. جستجو در احادیث، امکان مشاهده روایات مشابه، امکان مقایسه روایات با یکدیگر، امکان دستهبندی روایات و امکان ایجاد پروژههای پژوهشی شخصی، از مهمترین ویژگیهای این پایگاه است. این نوشتار، ویژگیهای برجسته پژوهشی این پایگاه را مشخص میکند.
سمیم نور، نقش مهمی در تولید علم کارآمد دارد
اشاره
افزون بر دو دهه، از فعالیت مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در حوزه داده پردازی علوم اسلامی میگذرد و در عمل، به انباشت اطلاعات علمی و پژوهشی مفیدی در این مرکز انجامیده است. یکی از تولیدات جدیدی که به استفاده بهینه و کارآمد از این اطلاعات و تجارب ارزشمند کمک شایانی مینماید، راهاندازی پایگاه اینترنتی سمیم نور (سامانه مشابهتیاب متون نور) به نشانی www.samimnoor.com است. این سامانه که افزون بر اهداف پژوهشی، میتواند تأمینکننده اهداف آموزشی نیز باشد، نقش بسزایی در تولید علم سالم و کارآمد در سطح کشور دارد. به منظور آشنایی بهتر خوانندگان و علاقهمندان عزیز با اهمیت، ویژگیها و قابلیتهای این پایگاه کاربردی، گفتوگویی را با معاون محترم دفتر تهران مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، آقای دکتر مهدی بهنیافر انجام دادیم که امید است مورد استفاده پژوهشگران، اساتید و تمامی دستاندرکاران عرصه تحقیق، دانش و فناوری قرار گیرد.
ادیان جدید و رسالت پایگاه های اسلامی
چکیده
نویسنده در این نوشتار سعی نموده است ابتدا خطر تبلیغات گسترده ادیان جدید و نوظهور و بستههای عرفانی را که برای قشر جوان و روشنفکر ما، بهویژه از طریق اینترنت عرضه میکنند، گوشزد کند و در ادامه به جایگاه و نقش پایگاههای اسلامی و وظیفه آنها در این عرصه بپردازد.
معرفی محتوا و امکانات پایگاه اطلاع رسانی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (www.noorsoft.org)
اشاره
راهاندازی پایگاههای اینترنتی، یکی از بهترین روشهایی است که امروزه مراکز و مؤسسات علمی و تحقیقاتی به کمک آن میتوانند به معرفی مطلوب و گسترده فعالیتهای علمی و پژوهشی خویش مبادرت ورزند و به وسیله این ابزار کارامد، به اطلاعرسانی در مورد محصولات و تولیدات خود همت گمارند و آنها را در معرض استفاده جهانیان قرار دهند.
مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، از جمله مراکز مهمی است که تجارب مفید و ارزشمندی را در حوزه پژوهشهای رایانهای علوم اسلامی اندوخته و تولیدات درخور توجهی را به جامعه اسلامی تقدیم نموده است. در این نوشتار، به منظور آشنایی بیشتر و بهتر محققان با نرمافزارهای تولیدی و اقدامات پژوهشی و رایانهای این مرکز، مناسب دیدیم به معرفی تفصیلی محتوا و امکانات پایگاه اطلاعرسانی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی بپردازیم.