
دین، فرهنگ و فناوری اطلاعات (324)
فرآیند حکمشناسی در استنباط یا الگوریتم استنباط فقهی
گفتوگو با حجّتالاسلام والمسلمین سید محمدباقر قدمی و رضا میهندوست از پژوهشگران و اساتید حوزه علمیه خراسان رضوی
اشاره
مدّتی است که در مجامع علمی، اصطلاح «الگوریتم» مطرح شده است. این اصطلاح، به معنای فرآیندسازی هر عملیاتی است. از آنجا که علم فقه دارای عملیات استنباط است، میتوان گفت استنباط فقهی، دارای الگوریتم است. این الگوریتم استنباط فقهی را باید از علم اصول طلب نمود؛ چرا که رسالت علم اصول، فراهمسازی قواعد کلّی استنباط فقهی و فرآیندسازی آنهاست. در واقع، الگوریتم به مثابه یک دستگاه استنباطی است که توسط علم اصول، مستدلّ و نظریهپردازی میشود و در اختیار فقیه قرار میگیرد. البته فقهاء در مباحث فقهی، نگاهی الگوریتمیک به استنباط حکم شرعی داشتهاند؛ امّا آن را به صورت شفاف بیان نکردند.
ازاینرو، الگوریتم پیشنهادی این دو پژوهشگر حوزوی، شفافسازی الگوریتم ارتکازی فقهاء محسوب میشود. خروجی این الگوریتم، حکم شرعی و تعیین مرتبه آن است؛ یعنی الگوریتم استنباط باید به این سؤال پاسخ دهد که آیا حکم، جعل شده است یا خیر، و اگر جعل شده است، آیا به مرتبه فعلیت رسیده است یا خیر، و اگر به مرتبه فعلیت رسیده، آیا به مرتبه تنجّز هم رسیده است یا خیر. بنابراین، الگوریتم پیشنهادی بر اساس همین مراتب حکم، پیریزی شده است.
حجّتالاسلام والمسلمین سید محمدباقر قدمی و رضا میهندوست، در این گفتوگو با استفاده از منابع کتابخانهای و بر اساس روش توصیفی - تحلیلی به بررسی عملکرد فقهاء پرداختهاند؛ تا بدین وسیله، الگوریتم استنباطی ایشان استخراج شود.
گفتنی است در نهمین نشست از سلسلهنشستهای علمی علوم اسلامی و انسانی دیجیتال با موضوع «فرآیند حکمشناسی در الگوریتم دانش اصول فقه» که به تاریخ 19 آبان 1401ش در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی برگزار گردید، این دو پژوهشگر و نویسنده عزیز به ارائه مطلب و معرّفی کتاب یادشده پرداختند. در همین راستا، در این شماره از فصلنامه رهآورد نور به معرّفی بیشتر موضوع و اهمّیّت کتاب مزبور مبادرت ورزیدیم.
- نویسنده: به کوشش: حمید کرمی این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
«تاریخ از نگاه اهلبیت (علیهم السلام)»؛ ارائه و تحلیل آن در بسترهای دیجیتال
گزارشی از پانزدهمین جلسه از سلسلهنشستهای علوم اسلامی و انسانی دیجیتال
اشاره
پانزدهمین جلسه از سلسلهنشستهای علوم اسلامی انسانی دیجیتال با عنوان «تاریخ از نگاه اهلبیت (علیهم السلام)؛ ارائه و تحلیل آن در بسترهای دیجیتال» در تاریخ 19 اردیبهشت 1402 در سالن اجتماعات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) برگزار گردید.
در این جلسه، ابتداء پروژه تحقیق بر روی کتاب بحارالأنوار، برای استخراج مباحث مربوط به تاریخ از نگاه اهلبیت (علیهم السلام)، توسط ارائهکنندگان از گروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم (علیه السلام) تبیین شد. در ادامه، ناقدان و کارشناسان مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، به بیان نکاتی چند در حوزههای محتوایی و فنی مرتبط با این پروژه پرداختند و در پایان، به سؤالات و نظرات ناقدان و حضار جلسه پاسخ داده شد.
آنچه در ادامه از نظر میگذرد، مهمترین نکات مطرحشده از سوی اساتید و کارشناسان این نشست است که امید است مورد توجّه خوانندگان و علاقهمندان این نوع مباحث، قرار گیرد.
- نویسنده: به کوشش: احمد اکبری این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
چکیده
مدرنیتهای که ارمغان نگاه مادی صرف به انسان و جهان است، بشر امروز، بهویژه غربیان را با بحرانهای روانی گوناگون مواجه کرده است. نگاه نقدی دانشمندان غربی به فنّاوریزدگی و ماشینیشدن زندگی، و نیز ایجاد مراکز معنادرمانی برای رفع معضلات ناشی از زندگی مادّیانگارانه صرف در میان غربیان، رویآوردن مردم به ادیان شرق مانند ذن و بودیسم، راهاندازی مکاتب عرفانی و معنویتهای ساختگی، از نشانههای تلاش غرب برای رهایی از بحرانی است که دامنگیرش شده است. در چنین وضعیتی، معرّفی اسلام به مثابه دین آسمانی که برای سعادت انسان برنامهای مدوّن دارد، پذیرش بیشتری خواهد داشت. در این مقاله، نقش فضای مجازی در معرّفی اسلام به جوامع غرب با توجّه به نامههای رهبری بررسی خواهد شد.
- نویسنده: مصطفی علیمرادی* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
فرآیند حکمشناسی در الگوریتم دانش اصول فقه
گزارش نهمین نشست از سلسلهنشستهای علمی علوم انسانی و اسلامی دیجیتال در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی پنجشنبه 1401/08/19
اشاره
نهمین نشست از سلسلهنشستهای علمی علوم اسلامی و انسانی دیجیتال با موضوع «فرآیند حکمشناسی در الگوریتم دانش اصول فقه» در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، در تاریخ 19/8/1401 برگزار گردید. گفتنی است که از آنجا که نشست دهم تا سیزدهم، مربوط به هفته پژوهش بوده، نخست به ارائه آنها مبادرت ورزیدیم و سپس، نشست نهم را گزارش نمودیم.
در این نشست، ابتداء حجّتالاسلاموالمسلمین رضا میهندوست، استاد حوزه علمیه و از مؤلّفان کتاب «الگوریتم دانش اصول فقه»، و سپس، حجّت الاسلام و المسلمین سید محمدباقر قدمی، استاد حوزه علمیه و از دیگر مؤلّفان کتابِ یادشده، نظرات خود را در باره شیوه نگارش کتاب و روند کلی استنباط در دانش اصول فقه تبیین نمودند. آنگاه ناقدان و کارشناسان حاضر در نشست نیز به بحث و گفتوگو در خصوص مطالب مطرحشده پرداختند.
آنچه میخوانید، گزارشی است از این نشست علمی که امید است مورد استفاده علاقهمندان این گونه مباحث قرار گیرد.
- نویسنده: ارائهدهندگان: حجّتالاسلام و المسلمین رضا میهندوست ، حجّتالاسلاموالمسلمین سید محمدباقر قدمی؛ از اساتید حوزه علمیه قم و مؤلّفان کتاب «الگوریتم دانش اصول فقه»
نقش هوش مصنوعی در پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی
گزارش سیزدهمین نشست از سلسلهنشستهای علمی علوم انسانی و اسلامی دیجیتال در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی چهارشنبه 1401/09/23
اشاره
همزمان با هفته پژوهش، سیزدهمین نشست از سلسلهنشستهای علوم اسلامی و انسانی دیجیتال با موضوع «نقش هوش مصنوعی در پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی» در تاریخ 23 آذر 1401 در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی برگزار گردید.
این نشست، با سخنرانی استاد محمدرضا حسنی آهنگر، دکترای مهندسی کامپیوتر گرایش هوش مصنوعی برگزار شد. ایشان از سال 1391 ریاست دانشگاه جامع امام حسین (ع) را بر عهده دارد و علاوه بر آن، صاحب تألیفات متعدّدی از قبیل کتاب و مقاله در باره هوش مصنوعی است.
ایشان در این نشست علمی، با تبیین جایگاه هوش مصنوعی در پژوهشهای علمی، بهویژه در علوم انسانی و اسلامی، لازمه حکمرانی در جهان آینده و ایجاد تمدّن اسلامی در جامعه را آشنایی عمیق با هوش مصنوعی و قابلیتهای آن دانستند و ابراز داشتند که برای ایجاد مصونیت از خطر استعمار مجازی، باید با کمک فنّاوری و هوش مصنوعی، خود را ایمن و مسلح بسازیم. آنچه در ادامه میآید، مشروح سخنان ایشان در این زمینه است.
- نویسنده: ارائهدهنده: دکتر محمدرضا حسنی آهنگر؛ رئیس دانشگاه جامع امام حسین (ع) و دکترای هوش مصنوعی
نشر دیجیتال و چالشهای مالکیت معنوی
گزارش در یازدهمین نشست از سلسلهنشستهای علمی علوم انسانی و اسلامی دیجیتال در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی شنبه 1401/09/19
اشاره
به مناسبت هفته پژوهش، یازدهمین نشست از سلسلهنشستهای علوم اسلامی و انسانی دیجیتال با موضوع «نشر دیجیتال و چالشهای مالکیت معنوی» در تاریخ 19 آذر 1401 در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی برگزار گردید. در این نشست، حجّتالاسلاموالمسلمین دکتر سید حسن شبیری، رئیس دانشکده حقوق دانشگاه قم و نویسنده کتاب حقوق مالکیت فکری در آثار برگرفته از رایانه و چندین اثر پژوهشی دیگر، حضور داشتند. همچنین، مهمان دیگر این نشست، جناب آقای دکتر غلامی جلیسه، دانشآموخته حوزه علمیه و مدیر مؤسسه بیاض و کارشناس کتابهای خطی و صاحب مقالات متعدّد در این باره بودند.
در این جلسه، کارشناسان به تبیین مفهوم مالکیت مالی و فکری آثار علمی و مسائل مرتبط با آن در حوزه نشر دیجیتال پرداختند. بیان چالشهای حوزه مالکیت فکری و تبیین مشکلاتی که رهاشدگی فضای مجازی برای پدیدآورندگان، ناشران و مالکان فراهم آورده است، از جمله مباحث مهمی بود که در این جلسه به آنها پرداخته شد. علاوه بر این، به سؤالات شرکتکنندگان در جلسه هم پاسخ داده شد که در ادامه، فرازهای مهم این مباحث، از نظر شما میگذرد.
- نویسنده: ارائهدهندگان: حجّتالاسلاموالمسلمین سید حسن شبیری زنجانی؛ دکترای حقوق و رئیس دانشکده حقوق دانشگاه قم/ دکتر مجید غلامی جلیسه ؛ مدیرعامل سابق مؤسّسه خانه کتاب
اشاره
پژوهش حاضر، با هدف واکاوی فرصتها، تهدیدها و پیامدهای آموزش مبتنی بر فضای مجازی در تربیت دانشآموزان با رویکرد آموزههای دینی - اسلامی به صورت مطالعه کیفی انجام و جمعآوری اطّلاعات به روش پدیدارشناسی و از طریق مصاحبه بوده است. در این روش، تجزیه و تحلیل اطّلاعات هم با روش هفت مرحلهای کلایزری صورت پذیرفته است. جامعه مورد مطالعه، معلّمان مدارس متوسطه اوّل و کتب، مقالات، مجلات و منابع مرتبط با موضوع پژوهش است. حجم نمونهگیری، بدین صورت بود که مصاحبهها تا زمان اشباع دادهها و به صورت هدفمند ادامه یافت.
گفتنی است که مقاله حاضر، توسط هیئت تحریریه فصلنامه انتخاب گردیده و به دلیل حجم زیاد مطالب آن، به میزان لازم خلاصهسازی شده است.
- نویسنده: هادی عبداللهزاده؛ حمید احمدی میرقائد
مقدّمه
سانسور یا فیلترینگ، چیز تازهای در تاریخ بشر نیست؛ بلکه به تناسب زمان و موضوع و اقتضائات و شرایط، پدیدهای بوده است که در میان انسانها همواره در قالبهای مختلف خودنمایی داشته است. البته باید غایت و هدف فیلترینگ را نیز مورد توجّه و سنجش قرار داد. آنچه در تاریخ روی داده و در وقایع تاریخی رخ نموده، بیشتر برای سرپوشگذاشتن به حقایق یا برای انحراف و گمراهی و اغفال و پنهانکاری بوده است.
البته در مقابل گستره نفوذ دشمن و ترس از انحراف و رسوخ فساد او، یا باید دیوارها و مرزهای عقیدتی را چنان استوار ساخت که در مقابل هجوم دشمن نگسلد و یا برای حفاظت از آن، باید سپرها و محافظهایی ایجاد نمود تا در مقابلش آسیبپذیر نباشد. فیلترینگ عمومی، در هر صورت، مطلوب نیست؛ بلکه در فیلترینگ و سانسور، طیفبندی مخاطب نیز بهتر است مدنظر باشد. بنابراین، ابتداء باید هدف و علل سانسور و پوشش و دور نمودن اذهان و جامعه از انحرافات را مورد توجّه قرار داد و تبیین نمود.
- نویسنده: امیرعلی حسنلو*
آیا در مدیریت فضای مجازی موفق بودهایم؟
گفتوگو با حجّتالاسلاموالمسلمین سعید صلح میرزایی، مسئول دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب اسلامی در قم
اشاره
رسانههای اجتماعی، علاوه بر نقش رسانهای خود در فضای مجازی، ظرفیت ساماندهی و سازماندهی حرکتهای اجتماعی و مانورهای خیابانی را در فضای حقیقی دارند. شبکههای اجتماعی، شامل: وبلاگها، میکروبلاگها، سایتهای بهاشتراکگذاری لینک، عکس، فیلم و خبر، ویکیها، فرومها، خبرخوانها و سایتهای اجتماعی، از جمله فنّاوریهایی هستند که امکان تعامل اطّلاعات و دیدگاهها را در محیط اینترنت به وجود میآورند.
سرمایهگذاری ایالت متحده روی فنّاوری شبکههای اجتماعی با برنامهریزی، راهبرد مدون و بودجه مصوب در حمایت از اغتشاشهای ایران، نشاندهنده اهمیت فوقالعاده و بهرهگیری ابزاری نظام سلطه از این نوع رسانه است.
در این گفتوگو، حجّتالاسلاموالمسلمین سعید صلح میرزایی، مسئول دفتر حفظ و نشر آثار رهبر معظم انقلاب اسلامی در قم، به بررسی دغدغهها و منظومه فکری رهبری در باره فضای مجازی و آسیبهای این حوزه پرداخته است که در ادامه، تقدیم میشود.
اشاره
رهبر حکیم و فرزانه انقلاب، در همان نخستینایام توسعه اینترنت در کشور، بر لزوم مراقبت از فضای مجازی و انجام اقدامهای لازم تأکید نمودند؛ چنانکه بیانات معظمٌ له در آذرماه سال 1381ش گواه این موضوع است. ایشان در سال 1390 با تشکیل شورای عالی فضای مجازی، تلاش برای مدیریت فضای مجازی، بومیسازی سختافزارها و نرمافزارهای پُرکاربرد، بهرهگیری حداکثری از فرصتها و پیشگیری جدی از تهدیدها و آسیبهای این فضا را از مسئولان امر مطالبه کردند. کوتاهی و بیتوجّهی برخی از متولّیان و مجریان به این مطالبات، باعث شد ایشان در سالهای اخیر نیز بارها از وضعیت آسیبزا و رهاشده فضای مجازی کشور و سلطه دشمنان بر آن، بهشدّت اظهار نارضایتی نمایند و از کوتاهی مسئولان گلایه کنند؛ بیانات ایشان از سال 1395 تا 1400ش، بیانگر دغدغههای رهبری در خصوص مدیریت سنجیده و درست فضای مجازی است.
در این نوشتار، ضمن اشاره به برخی از منویات رهبری، به گوشهای از کاستیها و نقایص عملکرد مسئولان مدیریت فضای مجازی میپردازیم؛ هرچند این انتقادها و انتظارهای بجا، نفیکننده زحماتِ انجامشده یا در دستِ انجامِ متولّیان امر در تحقّق بخش اندکی از مطالبات رهبری، نیست.
- نویسنده: علی نعیم الدین خانی * این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
چکیده
این پژوهش، به منظور بررسی جایگاه حضرت حمزه (ع) در فضای دیجیتال با تکیه بر تولیدات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور انجام شده است. برای دستیابی به این هدف، پایگاههای اینترنتی و نرمافزارهای تولیدشده مرتبط با موضوع، مورد بررسی قرار گرفته است. تعداد و مشخّصات مقالات در پایگاهها و مقایسه آماری آنها با یکدیگر و فراوانی و دستهبندی اطّلاعات مربوط به موضوع مقاله در نرمافزارها و مقایسه فراوانی نتایج بین آنها و بررسی برخی از شبهات مربوط به حضرت حمزه (ع) در منابع، در این پژوهش مدنظر قرار گرفته است. در بین تولیدات بررسیشده مرکز نور، نرمافزارهای سیره معصومان (ع) و نورالسیره 2 به لحاظ دستهبندی و گونهشناسی اطّلاعات، در جایگاه بالاتر قرار گرفته است. بدیهی است، موضوع انتخابی، یک نمونه و مطالعه موردی است و نوشتار پیشِ رو، در واقع، شیوه شخصیتشناسی تاریخی در تولیدات نور را ارائه میکند.
- نویسنده: علی جباری* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
فرآوری و عرضه گزارههای تاریخی در بستر علوم انسانی دیجیتال
مقدّمهای بر «تاریخپژوهی هوشمند»
چکیده
تاریخ، بهعنوان یکی از دانشهای مورد توجّه تمام اقوام بشری در حوزه علوم انسانی، همگام با سایر علوم در مواجه با گسترش و نفوذ فنّاوری دیجیتال و ابزارهای وابسته به آن، دچار تغییراتی گاه بنیادین در شیوه نقل، ارائه، پژوهش و تحلیل نسبت به شیوههای مرسوم گذشته شده است؛ چراکه تجزیه و تحلیل حوادث تاریخی، برای دستیابی به «نتایجی کلاننگر» از طریق شیوههای سنّتی، نیازمند صدها ساعت مطالعه و تحقیق در منابع تاریخی است. ازاینرو، بهکارگیری فنّاوریهای نوین عصر کنونی، یعنی ابزارهای دیجیتالی و هوشمند، میتواند کمک بسیار شایانی در این راستا بنماید.
به همین جهت، در این نوشتار بر آنیم که تحوّلاتِ یادشده را با تمرکز بر محصولات رومیزی و برخط مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی بررسی نماییم؛ با طرح این پرسش که چگونه فرآوری و عرضه گزارههای تاریخی در بستر علوم انسانی دیجیتال میتواند مقدّمهای بر «تاریخپژوهی هوشمند» باشد؟
به نظر میرسد، با مرور تاریخچه دیجیتالیشدن متون تاریخی و شیوههای ارائه آن در تولیدات مرکز نور و چالشها و نوآوریها و فرآوریهایی که در فرایند این مهم در طیّ سالیان متمادی رخ داده، باعث شده مرکز در حال حاضر، دارای حجم انبوهی از اطّلاعات دیجیتالی ارزشمند و غنیشده باشد؛ بهطوریکه زمینه ایجاد تحوّلات شگرف در تجزیهوتحلیلهای دادههای تاریخی فراهم گردد و امکان کشف زوایای پنهان و نویافتهای از وقایع تاریخی با توجّه به قابلیتهای گسترده فضای دیجیتالی برای پژوهشگران در فهم صحیح و دقیق تاریخِ پُراهمیت اسلام به وجود آید که خود، مقدّمهای است برای رسیدن به آرمان «پژوهش هوشمند»؛ پژوهشی که در استخراج، ثبت، غنیسازی، تحلیل و استنباط، از رهگذر «هوش مصنوعی» دستیار و تکیهگاه محقّق است.
بررسی این موضوع، با توجّه به مقوله نوپدید علوم انسانی و اسلامی دیجیتال، ضروری و مهم به نظر میرسد و سابقه چندانی از این حیث ندارد.
- نویسنده: دکتر محمدعلی رحیمی ثابت* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
حوزه علمیه و استفاده بهینه از فضای مجازی و هوش مصنوعی
گفتوگو با دکتر بهروز مینایی، عضو هیأت امناء مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
اشاره
به مناسبت یکصدمین سالگرد تأسیس حوزه علمیه قم، با عضو هیأت امناء مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، جناب آقای دکتر بهروز مینایی، گفتوگو نمودهایم و به طرح مباحثی چند در خصوص بازآفرینی حوزههای علمیه در فضای مجازی پرداختهایم و رسالت سنگین حوزه علمیه را در استفاده بهینه از فضای مجازی و نیز کاربست هوش مصنوعی در تولید و عرضه جذابتر پیام دینی به مخاطب، یادآور شدهایم.
- نویسنده: به کوشش: مجید حبیبی
هستی و چیستی متاوِرس؛ پیوند میان خیال و واقعیت
بیانات دبیرکل مجمع تقریب مذاهب اسلامی دکتر حمید شهریاری در فرهنگستان هنر
اشاره
نشست تخصّصی «هستیشناسی و فلسفه هویت در فراجهان (متاورس)» دوشنبه، 26 اردیبهشت 1401 شمسی، به دو صورتِ برخط و حضوری در سالن گلستان هنرِ فرهنگستان هنر، با حضور و سخنرانی متخصّصان و صاحبنظران این حوزه: دکتر یونس سخاوت (معاون گروه تخصّصی چندرسانهای فرهنگستان هنر)، دکتر مظفر پاسدار (معاون پیشین توسعه مدیریت و منابع انسانی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران)، دکتر شمسالملوک مصطفوی (رئیس گروه تخصّصی فلسفه هنرِ فرهنگستان هنر) و دکتر حمید شهریاری برگزار شد.
آنچه در ذیل از نظر شما خوانندگان گرامی میگذرد، شرح بیانات دبیرکل مجمع تقریب مذاهب اسلامی و استادیار پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم اسلامی و انسانی (سمت)، دکتر حمید شهریاری است که به بیان مفهوم متاوِرس، ویژگیها و چالشهای اصلی آن پرداخته شده است.
اشاره
نرمافزار «پاکنویس» که در معاونت تهران مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) توسعه داده شده، ابزاری است که خطاهای متون فارسی را بهصورت خودکار پیدا کرده و پیشنهادهایی برای اصلاح آنها ارائه میکند. این نرمافزار که در حال حاضر، در قالب افزونه وُرد عرضه گردیده است، به کاربران خود کمک میکند که با سرعت و دقت مناسب، متنِ مورد نظر خویش را ویراستاری کنند. در مقاله پیشِ رو، به معرفی نرمافزار پاکنویس و امکانات آن خواهیم پرداخت.
- نویسنده: گروه توسعه نرمافزار پاکنویس این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
اشاره
انسان از ابتدای خلقت خود، پیوسته در صدد آموزش و یادگیری است. در اسلام نیز بر تعلیم و تربیت تأکید ویژهای شده است. آموزش ماندگار و کارآمد، مستلزم رعایت اصول و آداب خاصی است که باید مورد توجه قرار گیرد. مباحثه و گفتوگوی علمی، یکی از اصول مسلّم و تأثیرگذار در یادگیری و ماندگاری مطالب علمی است که از گذشته، در مراکز علمی دینی و حوزههای علمیه انجام میشده است. با گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات و فراهم شدن زمینه بهکارگیری فناوریهای نوین در مراحل مختلف امر تعلیم و تربیت، بسترهای جدیدی برای آموزش و تبادلهای علمی فراهم شده است. با شیوع ویروس کوید 19، آموزش مجازی و مباحثههای آنلاین، رواج بیشتری پیدا کرده است. در این نوشتار، پس از اشاره به اهمیت، اصول و بایستههای مباحثه، برخی از بسترهای مجازی برای انجام مباحثه و گفتوگوهای غیرحضوری نیز معرفی شده است.
- نویسنده: زهرا غلامیپور*
چکیده
در عصر حاضر، ظهور ابزارهای متنوع دیجیتال و پیشرفتهای عظیم و شگرف در حوزه فناوری، تمامی ابعاد زندگی بشر را بیشتر از گذشته به خود وابسته کرده است و وسایلی از قبیل: کامپیوترهای شخصی، تلفنهای همراه، تلویزیونهای هوشمند و کنسولهای بازی، بهعنوان رایجترین مظاهر فناوریهای نوین، جایگاه قدرتمندی در زندگی فردی و اجتماعی انسان پیدا کردهاند و نفوذ کاربردهای آنها، به پدیدهای جهانی تبدیل شده است؛ اما آن چیزی که نقش بسیاری در گسترش و محبوبیت ابزارهای دیجیتال نوظهور و موفقیتشان در ادامه مسیر تکامل داشته، سیستمعامل بهکارگرفتهشده در آنها بهعنوان مغز نرمافزاری و رابط کاربری بین کاربر و منابع سختافزاری سیستم میباشد.
در این مقاله، با توجه به گستردگی فراوان سیستمعاملهای بهکاررفته در ابزارهای دیجیتالی گوناگون، ابتدا به معرفی و ترسیم جایگاه انواع سیستمعاملهای رایج در کامپیوترها و تلفنهای همراه پرداختهشده است و در ادامه، به علت فراوانی و کارکرد خاص و ویژه استفاده از کامپیوترهای شخصی در میان کاربران، بهصورت تفصیلی، به روند توسعه و بیان تاریخچه سیستمعامل ویندوز و سیر تکامل قابلیتهای آن از ابتدا تاکنون پرداخته شده است.
- نویسنده: هادی دهقان حسامپور* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
مرکز نور، از پیشتازان نوآوری دیجیتالی در حوزه کتاب
گزارش بازدید وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
اشاره
همزمان با روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار (24 آبانماه سال 1400) و رونمایی از نسخه جدید پایگاه کتابخانه دیجیتالی نور، دکتر محمدمهدی اسماعیلی، وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی، ضمن حضور در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، از نزدیک با فعالیتها و تولیدات این مرکز، از جمله نسخه جدید پایگاه نورلایب، آشنا شدند و با حجتالاسلام والمسلمین دکتر محمدحسین بهرامی، رئیس مرکز نور دیدار و گفتوگو نمودند. آنچه میخوانید، گزارشی است اجمالی از این بازدید.
- نویسنده: به کوشش: هیئت تحریریه ره آورد نور
چکیده
امروزه باوجود گسترش روزافزون فنّاوری و ظهور ابزارهای متنوّع دیجیتال، همچنان رایانههای شخصی و سیستمعاملهای بهکاررفته در آنها، سهم گستردهای از بازار فنّاوری را به خود اختصاص دادهاند. در این میان، سیستمعامل ویندوز که یکی از دهها سیستمعامل موجود در جهان میباشد، به دلیل ابتکار عملی که شرکت مایکروسافت در طراحی، اجراء و عرضه این سیستمعامل در سالهای ابتدائی فراگیرشدن رایانههای شخصی انجام داده است، توانسته سهم عمدهای از بازار کاربران سیستمعاملهای گوناگون را به خود اختصاص دهد. در این مقاله، با توجّه به کارکرد خاصّ و ویژه استفاده از رایانههای شخصی، در مقایسه با سایر ابزارهای دیجیتال و همچنین محبوبیت و رواج گسترده سیستمعامل ویندوز، در مقایسه با سایر برندهای رقیب و با هدف تبیین ضرورت تداوم تولید محصولات فرهنگی مبتنی بر این سیستمعامل، وضعیت تولید محصولات فرهنگی عمومیِ مبتنی بر سیستمعامل ویندوز، مورد تحلیل و بررسی قرارگرفته و برخی از شاخصترین شرکتهای فعّال در این حوزه و محصولات تولیدی آنها معرّفیشده است.
- نویسنده: هادی دهقان حسامپور* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید
اشاره
نوشته حاضر، با هدف مروری بر فرمایشات مقام معظم رهبری درباره فضای مجازی و فنّاوریهای نوین ارتباطی و تبیین فرصتها و تهدیدهای این فضا سامان یافته است. همچنین کوشیدهایم به شناسایی ضعفها و قوّتهای مطرح در این حوزه از نگاه ایشان بپردازیم و دورنمایی از منویات و دغدغههای معظمله را ترسیم نماییم.
سالهاست که ایشان در حوزه اهمّیّت فضای مجازی و توجّه ویژه به این مقوله، نکات ارزنده و سفارشهای لازم را بیان مینمایند که متأسّفانه تاکنون فرمایشات ایشان، هنوز مورد توجّه و اهتمام لازم از سوی مسئولان قرار نگرفته است. امید است در دولت سیزدهم، توجّه بیشتری از نظر تئوری و عملی به رهنمودهای گهربار رهبری شود و تحوّلات چشمگیری را در این عرصه کلیدی که به اندازه انقلاب حایز اهمیت است، شاهد باشیم.
کلیدواژگان: فضای مجازی، شورای عالی فضای مجازی، اینترنت ملّی، شبکه ملّی اطّلاعات، مقام معظم رهبری.
- نویسنده: احمد اکبری* این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید ؛ علی نعیمالدین خانی** این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید