ره آورد نور

جهان اينترنت و وب، دنيايي از اطلاعات را پيش روي ما قرار مي‌دهد و روزبه‌روز بر حجم اطلاعات آن افزوده مي‌شود. پديده‌هاي نو و بديع موجب مي‌شود تا پايگاه‌هاي اينترنتي با اين تفکرات و ايده‌هاي جديد، جذابتر و  راه‌هاي استفاده و مرور صفحات وب آسان و کارآمدتر گردد. بيشتر مديران پايگاه‌ها درپي ايجاد فضا و مجالي مناسب براي اظهار نظرات و بازتاب پيشنهادات مشتريان خودشان هستند تا از اين طريق بتوانند به‌سرعت نقاط ضعف برنامه‌ها و کالاهايشان را کاهش دهند و به اين منظور، براي مدتي طولاني بر روي نرم‌افزارهايشان برچسب آزمايشي وجود دارد. اين تحولات چنان گسترده و فراگيرند که وقتي صحبت از وب 2 مي‌شود، براي برخي امري پذيرفتني به نظر نمي‌آيد و اين تحولات را به علت سرعت همگيري آن، تصديق نمي‌کنند. ولي اگر منصفانه به عقب برگرديم و شرايط  وب را در ده سال قبل در مقايسه با ويژگي‌ها و خصيصه‌هاي کنوني آن بررسي کنيم، بي‌شک متوجه مي‌شويم کاربراني که اکنون در وب به مرور مي‌پردازند، در فضايي که محل جمع ايده‌ها و تفکرات نو مي‌باشد تنفس مي‌کنند. اين ايده‌ها، فضا و مجال جدي حضور کابران عادي را در دنياي به هم پيچيده وب پر رنگ‌تر کرده است. از اين رو، وب و آينده آن سالها است که موضوع بحث بسياري از متخصصان، وبلاگ‌نويسان وکتابداران، بوده و هست. وب هم هر از چند گاه مانند نرم‌افزارها، نسخه‌هاي جديدي پيدا مي‌کند که با اعداد مشخص مي‌ شوند: وب 1، وب 2، وب 3 . در آغاز اگرچه وب 2 فقط يک ادعاي بي‌اساس به نظر مي‌رسيد، اما اکنون وب 2 انقلابي‌برپاکرده است؛ انقلابي که شبکه جهاني اينترنت را به سوي «همگاني شدن» پيش مي‌برد.

 مقدمه

پيشرفت‌هاي فناوري در عصر جديد سبب ظهور شيوه‌هاي جديد گردش اطلاعات و كاهش اساسي در هزينه‌های فنّاوري و ارسال اطلاعات گرديده است و نتيجه اين امر، انفجار اطلاعات است.

امروزه رسانه‌ها توانسته‌اند به همه زواياي زندگي بشر وارد شوند و بر نوع فكر و نگرش آن‌ها تأثير بگذارند.

رسانه‌ها به گونه‌اي درهم آميخته‌اند كه توان انديشيدن را از انسان‌ها سلب می‌کنند؛ به طوري كه موجبات انقياد آدمي نسبت به آنچه را كه اين رسانه‌ها می‌گويند، فراهم آورده اند. در واقع، انسان به تعبير مك لوهان در عصر «برون راهبر» يا «دگر راهبر» مي‌باشد؛ چرا كه در عصر ارتباطات جمعي و نفوذ اين گونه رسانه‌ها به حريم خانه‌هاي شخصي، هر كس از اين وسايل ارتباطی الگو مي‌گيرد؛ زيرا انسان اصولاً الگوپذير است و براي اعمال و رفتار خويش به دنبال الگوها مي‌گردد. از اين‌رو، به راهي مي‌رود كه از طريق اين وسايل تجويز شود. بنابراين، صاحبان و طرّاحان اين گونه وسايل، راهبران انديشه و عمل انسان‌ها به شمار مي‌آيند.(1)

اشاره

مدتی است که رهبر معظم انقلاب، بر ضرورت نوآوری به جهت «اجتناب‌ناپذیر بودن تحولات در جوامع بشری»(1) تأکید دارند. و در نتيجه، «مدیریت تحولات در کشور»(2) را یک بایسته دانسته. و فرمودند: «با توقف در گذشته و نفی نوآوری، نمی‌توان به جایی رسید... بنابراین، تنها راه صحیح، باز گذاشتن راه نوآوری، آزادفکری و آزاداندیشی و مدیریت این راه تحول‌آفرین است»(3) ایشان با نام‌گذاری امسال به سال نو آوری و شکوفايی، بر ضرورت این مسأله در این برهه از ایران معاصر صحه گذاشتند.

مسجد، به عنوان يكي از اساسي‌ترين اركان انقلاب خمینی کبیر (ره)، باید در دایره نوآوری، جایگاه خود را مشخص نمايد و از این قافله عقب نماند. به  فرموده رهبر فرزانه انقلاب (ره): «تحول راز ماندگاری و تعالی بشر است»(4). بنابراين مي‌توان اذعان داشت كه مساجد و امور مربوط به آن در صورت «کناره گیری از تحول موجب از بین رفتن و یا منزوی شدن خواهد شد.»(5)

 چكيده

در جوامع امروزي، همگام با پيشرفت روزافزون فناوري‌هاي جديد، نياز به اطلاعات و امكان استفاده از آن، از ضروريات اساسي است. با توجه به پيشرفت‌هاي قرن اخير در زمينه علوم رايانه، فناوري اطلاعات از اهميت ويژه‌اي برخوردار است؛ به‌ طوري كه قرن حاضر را «عصر اطلاعات» نيز ناميده‌اند؛ قرني كه در آن، استفاده بهينه از اطلاعات عامل مهم توسعه و پيشرفت تلقي مي‌گردد.

وابستگي رشد علم و دستيابي به اطلاعات، اهميت فناوري اطلاعات را بيشتر نشان مي‌دهد؛ چنان‌كه يكي از عوامل مهم در ارزيابي پيشرفت كشورها، ميزان دستيابي به اطلاعات و چگونگي استفاده از آن است. از سوي ديگر، گسترش امكان دسترسي به شبكه‌هاي متصل به هم، مسائل مهم اخلاقي، حقوقي و فرهنگي جديدي را مطرح مي‌سازد.

محرمانه بودن اطلاعات شخصي كه در شبكه‌هاي عمومي قابل دسترسي است، از مهم‌ترين مسائلي است كه بايد مورد توجه دقيق قرار گيرد. راهزني‌هاي الكترونيكي و ساير جرم‌هاي انفورماتيكي، عدم رعايت حق ناشر نيز از اين مقوله بوده و بايد مورد بررسي واقع شوند.

مقدمه

امروزه هنوز استفاده صحیح و بهینه از فناوری اطلاعات و ابزارهای آن به‌خوبی جایگاه خود را پیدا نکرده است و بسیاری از اقشار جامعه در استفاده مفید و کارآمد و مدیریت هدفمند آن، با مشکلات و موانعی مواجه‌اند.

در عصر الکترونیک و رایانه بیشتر اقشار مردم به شکل‌های مختلف با این فناوری ارتباط دارند. این فناوری جدید تمام دنیا را به هم متصل کرده و امکان نزدیک شدن انسان به اطلاعات روز جهانی را میسر ساخته و باعث تغییرات قابل توجهی در جهان شده است. این شبکۀ جهانی بستری است مناسب جهت ارائه اخبار، اطلاعات، نظرات و موارد بسیار متنوع برای همۀ اقشار.

امروزه اینترنت و رایانه معمولاً به نگاه تفریح و چت از طرف کاربران دیده می شود و استفاده از آن بیشتر در جهات مذکور است. کمتر کسی از اینترنت و فناوری اطلاعات برای کسب دانش و علوم مختلف ‌روز و همین‌طور انجام تحقیقات علمی استفاده می‌کند. و یا این که نمی‌دانند از اینترنت در راستای چه هدفی استفاده کنند.

مقدمه

اينترنت بنا به ماهيت و ويژگي شبكه‌هاي به هم پيوسته و نفوذ آن در اغلب كشورها، تغييرات بنيادين در حيات بشري در همه ابعاد و عرصه‌ها از جمله عرصه‌هاي دينی و فرهنگي پديد آورده است. همه گروه‌ها و فرقه‌هاي مذهبي تلاش مي كنند تا از ابزاري كه فناوري عصر جديد در اختيار آن‌ها قرار داده است، براي رساندن صدايشان و اعلام حضور در اين عرصه جهاني  به بهترين شكل استفاده كنند. گسترش و ظهور روزافزون پایگاه‌هاي تبليغي، خود گواه آشكارِ استفاده از اين ابزار در خدمت دين و فرهنگ مي باشد. اينترنت، محملي مناسب براي ارائه منابع ديني، ارتباط با مخاطب و عرصه رقابت تبلیغی تنگاتنگ است.

مقدمه

پایگاه مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران با گرایش تخصصی در حوزه اطلاع‌رسانی و انتشار اطلاعات علمی و فنی ایران طراحی گردیده و در اینترنت خدمات قابل توجهی را ارائه نموده است.

اطلاعات علمی و فنی کشور در بخش پایگاه‌های اطلاعاتی این پایگاه، قابل دسترسی است. در پایگاه‌های اطلاعاتی، مشخصات و چکیده اطلاعات قابل بازیابی بوده و بخش مقدماتی پایان‌نامه‌ها کارشناسی ارشد و دکترا نیز - در حدود پانزده صفحه اول - در دسترس کاربران می‌باشد. اگرچه مرکز برای ارائه متن کامل پایان‌نامه‌ها در پایگاه آمادگی فنی لازم را دارد، اما با توجه به این‌که از نظر حقوقی و جلب موافقت پدیدآورندگان و دانشگاه‌های موانعی پیش رو بوده است، ارائه متن کامل پایان‌نامه‌ها از طریق پایگاه فعلاً میسر نگردیده است؛ امّا 15 صفحه نخست آن‌ها ،که معمولاً اطلاعات کلی پروژه و روش‌شناسی را ارائه می‌نماید، با قالب PDF در دسترس عموم است. بقیه اطلاعات موجود در پایگاه‌ها، اطلاعات کتاب‌شناختی و چکیده است.

چکیده

چند زبانه شدن نام دامنه‌های پایگاه‌ها و از جمله آن‌ها زبان فارسی، از پدیده‌های جدید دنیای اینترنت است. محاسن و مشکلات پیش روی این تغییرات و چگونگی ثبت دامنه‌های فارسی را در این نوشتار پی خواهید گرفت.

چکیده

در این نوشتار، ابزارهای مهم و پیشرفته موتورهای جستجوگر عمومی و تخصصی ادیان، شاهراه‌های اطلاعاتی ادیان و انواع دیگر راه‌های دسترسی به منابع مربوط به ادیان اشاره شده است. در پایان نیز برخی از مهم‌ترین پایگاه‌های مهم اینترنتی آیین یهود با رویکرد علمی، پژوهشی و تحلیل محتوای آن‌ها معرفی شده است.

راه‌اندازی پایگاه اطلاع‌رسانی «حجت‌الاسلام فلسفی»

به مناسبت بزرگداشت یکصدمین سال تولد حجت‌الاسلام فلسفی، پایگاه اطلاع‌رسانی اینترنتی ایشان راه‌اندازی شده ‌است.

پایگاه اطلاع‌رسانی حجت‌الاسلام و المسلمین حاج شیخ سید محمد تقی فلسفی طی بخش‌های مختلفی مانند: زندگی‌نامه، عکس، سخنرانی‌ها، مقالات و خاطرات در اختیار کاربران قرار گرفته‌ است.

سخنرانی‌های موجود در این پایگاه، فایل‌های بایگانی شده در صدا و سیمای جمهوری اسلامی است که از جمله می‌توان به سخنرانی ایشان درباره امتحان خداوند و یکی از خطبه‌های حضرت علی(ع) اشاره کرد.

مخاطب رسانه ها فعالانه به دنبال محتوایی است که به بیشترین حدّ خشنود کنند‌‌گی دست یابد. درجه این خشنودی بستگی به نیازها و علایق فرد دارد. فرد هر چقدر بیشتر احساس کند که محتوای مناسب نیاز او را براورده می‌کند، احتمال انتخاب آن محتوا افزایش می یابد. از این‌رو، مخاطب، از میان مجاری ارتباطی و محتوایی که به او عرضه می‌شود ، دست به انتخابی آگاهانه و انگیزه‌دار می‌زند. مخاطبان آنچه را برای حل مشکلات و رضایتمندی حداکثری خود لازم دارند ، اگر چه ممکن است آن را به دست نیاورند، اما حداقل آن را جستجو می‌کنند.

می‌توان تصور کرد که مفهوم «گریز» نقطه آغاز انتخاب مخاطب باشد؛ چرا که بیشتر مخاطبان به جهت گریز از مسائل روزمره زندگی ، وقت خود را با رسانه ها می گذرانند. یکی از این رسانه‌ها، اینترنت است.

چکیده

نویسنده در این نوشتار سعی نموده است ابتدا  خطر تبلیغات گسترده ادیان جدید و نوظهور و بسته‌های عرفانی را که برای قشر جوان و روشنفکر ما، به‌ویژه از طریق اینترنت عرضه می‌کنند، گوشزد کند و در ادامه به جایگاه و نقش پایگاه‌های اسلامی و وظیفه آن‌ها در این عرصه بپردازد.

اشاره

راه‌اندازی پایگاه‌های اینترنتی، یکی از بهترین روش‌هایی است که امروزه مراکز و مؤسسات علمی و تحقیقاتی به کمک آن می‌توانند به معرفی مطلوب و گسترده فعالیت‌های علمی و پژوهشی خویش مبادرت ورزند و به وسیله این ابزار کارامد، به اطلاع‌رسانی در مورد محصولات و تولیدات خود همت گمارند و آن‌ها را در معرض استفاده جهانیان قرار دهند.

مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، از جمله مراکز مهمی است که تجارب مفید و ارزشمندی را در حوزه پژوهش‌های رایانه‌ای علوم اسلامی اندوخته و تولیدات درخور توجهی را به جامعه اسلامی تقدیم نموده است. در این نوشتار، به منظور آشنایی بیشتر و بهتر محققان با نرم‌افزارهای تولیدی و اقدامات پژوهشی و رایانه‌ای این مرکز، مناسب دیدیم به معرفی تفصیلی محتوا و امکانات پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی بپردازیم.

با وقوع انقلاب اطلاعات، راه برای استفاده بهتر از مهم‌ترین منابع اطلاعات بشر به‌خوبی هموار شده است. این منابع، چیزی جز کتاب‌های کاغذی نیستند که انسان در این عصر با دستیابی به پدیده‌ها و ابزارهای جدید دیجیتالی در واقع به فنّاوری قدرتمندی برای رشد و ترقی دادن آنها رسیده است تا به کمک مجموعه ابزارها و فنّاوری‌های جدید، حجم انبوه کتاب‌های کاغذی را به بسته‌های کوچک الکترونیکی و کتابخانه‌های کاغذی را به کتابخانه‌های بدون در و دیوار و کتاب‌های بی‌کاغذ تبدیل کند. روش‌های جدید ذخیره، سازماندهی و دسترسی به اطلاعات، مسیر استفاده بیشتر و بهتر از کتاب‌ها را فراهم کرده است. اگر اطلاعات و مطالب کتاب‌ها را پول رایج دانش در نظر بگیریم، کتابخانه‌های دیجیتالی به عنوان بانک‌هایی برای سرمایه‌گذاری هستند که مسلماً سرمایه‌گذاری در این قبیل بانک‌ها، آثار مفید و سودآوری‌های خوبی را به دنبال خواهد داشت. در نتیجه این سرمایه‌گذاری است که علاوه بر صاحبان سرمایه، گروه دیگری از اعضای آن جامعه نیز از این بهره نصیب می‌برند و در نتیجه، رشد فرهنگی و افزایش دانش و علم برای مجموع آن جامعه به ارمغان می‌آید.

 چکیده

موج پادکست به عنوان یک رسانه از اواخر سال 2004 شروع شد (ویکی‌پدیا). می ‌گوییم اینترنت ابزاری در جهت تسریع جهانی ‌شدن است؛ محیطی که بیش از سایر رسانه ‌ها امکان شنیده‌ شدن تک ‌تک افراد را به وجود آورده ‌است. اگر رسانه ‌ها در دوره ‌ای با قدرت انحصاری خود فریاد «تک‌صدایی» بودند، اینترنت آغازی برای «چند صدایی» شد. حال اگر بخواهیم به صدا به معنای واقعی خود، «صدا»ی فرستنده تکیه کنیم، پادکست این امر را سهولت بخشیده ‌است. در این مقاله، سعی نگارنده بر این است پادکست و رادیو را در کنار هم تحلیل کند؛ چرا که محتوای هر دو «صدا» است و تفاوت‌‌ها بر سر چگونگی انتشار و ابزار مورد استفاده  برای پخش، در راستای آن محتوا  است.

اشاره

از ابزارهای ارتباطی و اطلاع‌رسانی علمی و پژوهشی که فنآوری روز در دسترس همگان قرار داده است، بسیار سخن گفته شده است. بی‌گمان شبکه جهانی اینترنت نه تنها در حوزه خبری و اطلاع‌رسانی نقش فعال و سازنده‌ای را ایفا می‌کند، بلکه در حوزه پژوهشی و ایجاد بانک‌های علمی و فنی نیز حضور چشمگیر و فعالی را دارا می‌باشد. امروزه کسی نمی‌تواند از تحقیقات علمی و تخصصی سخن بگوید، بی‌آن که به اینترنت و کتابخانه های دیجیتالی آن مراجعه کرده باشد.

اگر دیروز هر محققی برای تأمین منابع پژوهشی خود نیازمند کتابخانه و مطالعات کتابخانه‌ای بود تا از پیشینه تحقیق و مسایل و مطالب مرتبط به موضوع اطلاعاتی را به دست آورد و با فیش‌نگاری تحقیقات خود را غنی و پربار نماید و بتواند پژوهشی جامع و کامل و برخاسته همه انظار و آرای مرتبط به آن موضوع ارایه کند، اکنون بر اوست تا به شبکه جهانی سری بزند و از مجموعه عظیم و فراهم آمده آن که گاه بیش از مجموعه‌های موجود در کتابخانه‌های یک کشور است، بهره‌مند شود.

اشاره

در جهان رو به رشد فنّاوری اطلاعات و ارتباطات، وبلاگ و وبلاگ‌نویسی افق روشنی را فراسوی خود دارد و هر روز بر میزان استفاده از این ابزار کارامد اینترنتی افزوده می‌شود. در این میان، وبلاگ‌های مذهبی از نظر کمیت و کیفیت رشد فزاینده‌ای داشته‌اند و مطالب و محتوای ارزنده‌ای را در معرض استفاده کاربران و علاقه‌مندان به موضوعات مذهبی و اعتقادی قرار داده‌اند. در بین وبلاگ‌های مذهبی نیز وبلاگ‌های مربوط به امام زمان(عج) و عصر آخر الزمان، بسیار قابل توجه می‌باشند و همواره شاهد استقبال چشمگیر کاربران از این گونه وبلاگ‌ها هستیم؛ چنان‌که محبت و معرفت جوانان این مرز و بوم نسبت به ساحت مقدس حضرات معصومین(ع)، به‌ویژه حضرت ولیّ‌عصر، امام زمان(عج)، باعث شکل‌گیری فردی و یا گروهی این گونه وبلاگ‌ها شده است و صد البته اینترنت بهترین فضای موجود برای ترویج و توسعه فرهنگ غنی مهدویت به شمار می‌رود. گفتنی است که محتوای معمول وبلاگ‌های مهدویت، اعتقادی، تحلیلی، روایی و ادبی است.

اشاره

شانزدهم مرداد امسال، جهاد دانشگاهی 28 ساله شد. این نهاد تقریباً همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی فعالیت خود را آغاز کرده است. فعالیت های قرآنی و ترویج و تبلیغ متون دینی و معارف اسلامی از بدو تأسیس جهاد دانشگاهی همواره از اولویت های راهبردی این نهاد بوده است که با راه‌اندازی «سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشجویان کشور» گامی در جهت سازماندهی کلیه برنامه‌ها و فعالیت‌های قرآنی به منظور پاسخگویی به نیازهای دینی جوانان و دانشجویان و دانشگاهیان برداشته شد. سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشجویان کشور تشکیلاتی است وابسته به معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی که متناسب با نیازهای جوانان به تدوین طرح‌ها و اجرای برنامه‌های ویژه دانشجویان و دانشگاهیان، به موضوع «قرآن و فرهنگ قرآنی» می پردازد. هدف از تأسیس «سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشجویان کشور» توسعه فرهنگ دینی و قرآنی از طریق: تبلیغ و ترویج فرهنگ و معارف قرآن کریم، بسترسازی فرهنگی و فراهم‌سازی زمینه های انس بیشتر با کتاب وحی و تدبر در آن، پژوهش در ابعاد مختلف در جهت ارتقای فرهنگ قرآنی و آگاهی های دینی دانشجویان و دانشگاهیان است.

نظارت والدین بر استفاده کودکان از اینترنت

امروزه استفاده از اینترنت و پایگاه های موجود در آن، رو به افزایش است و هر کدام با استفاده از جذابیت‌های گرافیکی و اطلاعات جدید سعی دارند تا توجه کاربران را به خود معطوف دارند. این مسأله به خصوص در پایگاه های کودکان و نوجوانان به‌خوبی نمایان است.

اینترنت از آغازین روز های تولد آن، به جاذبه‌ای ویژه برای کودکان، جوانان و نوجوانان تبدیل شده است؛ چنان که تحقیقات به عمل آمده در مورد استفاده کودکان از اینترنت و کامپیوتر از رشد روزافزون این پدیده در این سنین حکایت مى‌کند.

 سامانه فروش مقالات پايگاه مجلات تخصصي نور راه‌اندازي شد

پايگاه جهاني نور وابسته به مركز تحقيقات كامپيوتري علوم اسلامي كه از سال 1377 اقدام به عرضه مجلات مربوط به علوم اسلامي و علوم انساني بر روي پايگاه حوزه كرده، طي سال گذشته اقدام به راه‌اندازي «پايگاه مجلات تخصصي نور» كرده ‌است.

هدف اين پايگاه ايجاد گسترده‌ترين و كامل‌ترين بايگاني مجلات و مقالات علوم انساني و علوم اسلامي در اينترنت است كه يكي از مهم‌ترين اهدف راه‌اندازى پايگاه مجلات تخصصى بوده‌ است.