چهارشنبه, 28 آذر 1397 ساعت 15:20

نگرشی بر مؤلفه های جامعه اطلاعاتی

چکیده

در عصر کنونی، اطّلاعات، به نماد عصری مبدل گردیده که ما در آن زندگی می کنیم. امروزه بارها سخن از انفجار اطّلاعاتی، انقلاب، تکنولوژی اطّلاعاتی و حتّی جامعه اطّلاعاتی به میان می‌آید. اصطلاح جامعه اطّلاعاتی، بازگوکننده توسعه تکنولوژی‌های نوین اطّلاعاتی و تجدید سازمان جامعه، پیرامون جریان اطّلاعات است. امروزه اطّلاعات در تمام صوَر خود به کمک شبکه‌های انفورماتیک، با سرعتی بیش از پیش در دسترس است. این روند با توجّه به کاربرد روزافزون بزرگراه های اطّلاعاتی، در حال سرعت گرفتن بوده و اطّلاعات به عنوان یک کالای قیمتی، در عرصه تمدّن کنونی جهان ظاهر می‌شود. استقرار این جامعه، سبب ایجاد صنایع، مشاغل و محصولات تازه می‌گردد؛ واقعیتی که زمینه‌های اقتصادی جامعه را با مظاهر جدیدی مواجه می‌کند.

زیرساخت‌های جامعه اطّلاعاتی را می‌توانیم درسه دسته زیر قرار دهیم:

  • الف. زیرساختهای ارتباطات از راه دور؛
  • ب. زیرساختهای مرتبط با دانش‌ها؛
  • ج. زیرساختهای تکنولوژیک مرتبط‌کننده اطّلاعات.

در واقع، جامعه اطّلاعاتی قبل از هر چیز، مولود پیوندهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری متعدّدی است که ریشه در ساختار فنّی اجتماعی آن دارد. در اینجا می‌توان به مواردی از آنها اشاره کرد: دیجیتال، پیدایش زبان‌های نوین کامپیوتری همچون Gmail، توسعه تمامی اجزاء شبکه‌های مخابراتی مثل: کابل نوری، ماهواره و تلفی‌ها، و بالاخره پیوند همگی آنها در ساختاری به نام اینترنت که شبکه را عملاً از دیوارهای قبلی (سازمانی، محلّی و ملّی) رها می‌سازد. جامعه اطّلاعاتی، در بر دارنده صوَر نوین ارتباطی در پرتو ابزارهای خاصّی مثل اینترنت می‌باشد که می‌توان به دوستیابی، کنفرانس، مناظره الکترونیک و... اشاره کرد. این پدیده، سبب ایجاد انواعی از اجتماعات مجازی در فضای الکترونیک گشته است. به این اعتبار، می‌توان گفت فضاهایی با عناصر جدید و بدون مرزهای جغرافیایی و سیاسی، روابط اجتماعی را تحت تأثیر قرار می‌دهند. یافته‌های این مقاله همانگونه که در ادامه خواهیم دید، حاکی از این موضوع است که ظهور جامعه اطلاعاتی، مقارن با چند پدیده می‌باشد؛ مواردی همچون: الف. جهانی شدن اقتصاد؛ ب. ظهور اقتصاد مبتنی بر دانایی؛ ج. توسعه و کاربرد عمیق شبکه‌های ارتباطی و پیام‌های دیجیتال.

چهارشنبه, 28 آذر 1397 ساعت 14:53

نوآوری اینترنت در پیوند اشیاء به انسان

چیستی و اهمیت

اینترنت اشیاء (Internet of Things) که در اصطلاح «IOT» نامیده می‌شود، مفهومی انتزاعی برای فرآیندی است که اشیاء فیزیکی به وسیله برچسبهای الکترونیکی و از طریق امواج به اینترنت متصل و سپس با انسان، یا اشیاء دیگر در ارتباط قرار می‌گیرند. در واقع شبکه جهانی اینترنت، پس از سه دهه تجربۀ انباشت، پردازش و انتشار اطّلاعات توسط انسان، اکنون به شبکه‌ای تبدیل می شود که اشیاء و یا به عبارت کاملتر، همه موجودات در جهان هستی نیز می توانند به مدد فنّاوری‌های نوین، از جمله RFID(1) به آن متصل شده و هویت خود را در آن ثبت و به محتوای اینترنت اضافه کنند. تشخیص اشیاء معمولاً به وسیله فرکانس رادیویی پیش‌شرطی برای اینترنت اشیاء تلقّی می شود. اگر همه اشیاء مردم که در زندگی روزمره خود از آن استفاده می کنند، به ابزارهای شناسایی مجهز شوند، می توان آنها را با کمک رایانه‌ها مدیریت و کنترل کرد.

البته با برخی فنّاوری های دیگر هم مثل: بارکدها، کدهای (2)«QR) «Quick Response Code) ، سیستم (3)«NFC) «Near Field Communication) و digital watermarking (4) می توان اشیاء را برچسبگذاری نمود.

سه شنبه, 29 اسفند 1396 ساعت 08:20

باز آفرینی حوزه های علمیه در فضای مجازی

درآمد

ظهور فنّاوری اطلاعات و ارتباطات در نیم قرن اخیر، تحوّلی اساسی در جوامع انسانی به وجود آورده و گذار از جامعه صنعتی به جامعه اطّلاعاتی را موجب گردیده است. این تحوّل، ملاک های پیشرفت جوامع را از شاخص های صنعتی، به شاخص های اطّلاعاتی تبدیل نموده و جوامع امروزی به مدد فنّاوری های نوین با تولید، انباشت، اشاعه و انتقال لحظه ای اطّلاعات رو به رو شده است؛ اطّلاعات متنوعی که پیوسته در حال افزایش، پردازش و به روزرسانی بوده و با سرازیرشدن در شاهراه های ارتباطی، مرزهای دانش و محدوده های جغرافیایی را در می نوردد.

اگر چه تشکیل جامعه اطّلاعاتی در کشور ما هنوز به معنای تام اتفاق نیفتاده، سراپرده های آن آشکار و کم و بیش مقدمات و زیرساخت های آن در حال فراهم شدن است. تلاش برای برپایی دولت الکترونیک، شهر مجازی، تجارت و بانکداری الکترونیک و راه اندازی دوره های آموزش مجازی دانشگاهی، گواه این تحول بوده و خبر از حرکت به سوی تشکیل جامعه اطّلاعاتی می دهد.

چکیده

در جامعه امروزی، حقیقت این است که اگر زندگی، شیوه، روش و سبک زندگی آدم هایی که زندگی می کنند، بر مبنای یکسری مباحث و مبانیِ متقن استوار باشد، طبیعتاً قوام جامعه و مباحث مربوط به امور اجتماعی نیز مستحکم خواهد شد. از این رو، یکی از مسائل مهمی که امروزه نظر بسیاری از سیاست گذاران را به خود جلب کرده، موضوع سبک زندگی و عوامل مؤثر بر آن است.

طیّ سال های گذشته، رهبر معظم انقلاب نیز بر این مورد تأکید فراوان داشته اند که این عوامل مشخص شود و در اختیار سازمان ها قرار گیرد. یکی از این عوامل، تأثیر فضای مجازی است. در واقع، از جمله مباحثی که همیشه جزء دغدغه های اصلی جامعه در این زمینه بوده، تأثیر فضای سایبری و مجازی بر زندگی ایرانی ـ اسلامی است. با وجود آنکه در حوزه فضای مجازی، مطالعات خاصی صورت نگرفته، اما همیشه شاهد تأثیرگذاری آن بر شیوه زندگی افراد بوده ایم. رسانه های اجتماعی به دلیل فضای تعاملی و محاوره ای بودنش، بر اعضای خود بسیار اثرگذارند. تأثیر مخرّب شبکه های مجازی بر شاخص های مختلف زندگی، همچون: پوشش، همسریابی، روابط دوستانه و فعالیت های سیاسی، به وضوح مشاهده می شود؛ اما هنوز این مشکلات و معضلات ریشه یابی نشده است. بر همین روند، در حال حاضر، فضای مجازی به تهدید مبدل شده است؛ در صورتی که می تواند یک فرصت به شمار بیاید؛ به شرط اینکه با سیاست از قبل تعیین شده با آن برخورد کنیم.

در این مقاله، سعی شده است با تبیین و تعریف مفاهیم فضای مجازی و سبک زندگی اسلامی، نقش فضای مجازی را در گسترش سبک زندگی اسلامی مورد بررسی قرار دهیم.

اشاره

ورود به عصر اطلاعات و ارتباطات و تشکیل جامعه اطلاعاتی، روش ها و فرآیندهای اجتماعی و به ویژه تولید، توزیع و اشاعه دانش را با تحولات اساسی رو به رو ساخته است. نهادهای آموزشی، اعم از دانشگاه ها و حوزه های علمیه، از این تحولات بیشترین تأثیر را پذیرفته و خواهند پذیرفت. استفاده از فناوری های آموزشی، در عصر بیداری و خداجویی جوامع، می تواند بستر انتشار علوم حوزوی را که آموزه هایی الهی است، در سراسر جهان فراهم کند. مطالعه روش های به کارگیری امکانات جامعه اطلاعاتی در دروس حوزوی، نیازمند شناخت فناوری های نوین و تأثیر این دانش های نوپدید بر فرایندهای آموزش و فراگیری می باشد.

تولید محتوا و جهت گیری انتشار منابع درسی حوزه به سوی نشر الکترونیکی و طراحی و تولید نرم افزارهای آموزشی و کمک آموزشی، از ملزومات همسویی با جامعه اطلاعاتی و تحولات نظام های آموزشی تلقی گردیده و بهره گیری از شبکه های رایانه ای ملی و فراملی نیز برای ایجاد سامانه های آموزشی و تأسیس حوزه های علمیه مجازی، از الزامات عصر دانش افزایی و خردورزی محسوب شده است. در این راه، حوزه های علمیه نیازمند تحول در نظام آموزشی و روزآمدسازی متون درسی، روش های تدریس و چارچوب های سنّتی تعلیم و تربیت اند.

جامعه اطلاعاتی چیست؟

در واژه نامه ارتباطات آورده اند: «جامعه اطلاعاتی به جامعه ای گفته می شود که در آن بیشترین سهم تولید ناخالص ملی، از کالاها و خدمات مربوط به اطلاعات و اطلاع رسانی حاصل می شود.»

با گسترش اینترنت و فنّاوری نوین، تبادل اطلاعات به صورت نیازی دائمی درآمده است. بر همین مبنا، دنیا در حال گذر از جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی است. کارشناسان پیش بینی کرده اند که در سال 2005م اوّلین کشورها وارد جامعه اطلاعاتی می شوند. در آینده ای نه چندان دور، علم و دانش سرمایه هر کشوری خواهد بود. بنابراین، کشورها سعی می کنند خود را برای ورود به این جامعه آماده کنند. ضمن اینکه جهانی شدن نیز این امر را تشدید می کند. ظهور و گسترش «اینترنت»، در ایجاد شرایط گذر از «جامعه صنعتی» به «جامعه اطلاعاتی» اثر شایسته ای داشته است. «اینترنت» که اکنون به قول برخی از محققان ارتباطی، ستون فقرات ارتباطات اطلاعاتی سراسری کره زمین و به عبارت دیگر، «شبکه مادر شبکه های اطلاع رسانی» جهان شناخته می شود، معرف ساختار تحول یافته شبکه اطلاعاتی وزارت دفاع آمریکاست.

یکشنبه, 31 خرداد 1383 ساعت 14:40

ما و جامعه اطلاعاتی

در عصر موسوم به «عصر اطلاعات(1)» سرعت و میزان تولید اطلاعات به اندازه ای است که گفته می شود فقط در آمریکا روزانه شش تا هفت هزار مقاله علمی چاپ می شود و اطلاعات موجود در جهان در هر پنج سال و نیم به میزان دو برابر افزایش می یابد.(2)

اینترنت به عنوان بزرگ ترین مولود جامعه اطلاعاتی نقش چشمگیری در این روند رو به رشد داشته و دارد. بنابر تحقیقی که در سال 2002م انجام گرفته است، هر روز 3/7 میلیون صفحه وب به این شبکه جهانی افزوده می شود(3) که به یقین امروزه این رقم بیش از ده میلیون می باشد.

در این نوشتار برآنیم تا نیم نگاهی به کارکردهای مختلف، و عمدتاً مثبت اینترنت و جایگاه جامعه ما در این شبکه داشته باشیم تا تصویر روشن تری از اینترنت برای خوانندگان محترم ترسیم شود.

1. مقدمه

امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در حال تأثیرگذاری بر همه مراحل زندگی است. این فناوری توانایی بشر را گسترش داده و به او در دستیابی و گسترش ذخیره سازی، بازیابی، پردازش، به کارگیری و ایجاد اطلاعات با سرعت و حجم زیاد یاری می رساند. پایگاه های داده رایانه ای به طور وسیعی برای ذخیره انواع اطلاعات محرمانه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی به کار گرفته می شوند.

از سویی فناوری اطلاعات و ارتباطات، اصول اخلاقی را که براساس باورهای رفتاری و استانداردهای درست و نادرست و عادت های اجتماعی شکل می گیرد، تغییر داده و موجب ایجاد شخصیت های جدید، گروه ها، سازمان ها و دیگر شکل های اجتماعی-اقتصادی و گروه بندی های سیاسی شده است(1).

پنج شنبه, 25 اسفند 1384 ساعت 15:34

جامعه اطلاعاتی و دین

 انقلاب اطلاعات و فناوری رایانه ای و ارتباطات، جامعه جهانی را به واسطه توسعه پیشرفت در حوزه وسائل ارتباطی، در دو بُعد زمان و مکان متراکم کرده است. حاصل این توسعه و پیشرفت تشکیل دهکده جهانی است که در آن، انسان ها هر چند بسیار به هم نزدیک شده و از ناامنی و بی خبری رهایی یافته اند، اما در مقابل به خاطر ظهور پدیده «جهانی شدن» به ویژه در حوزه فرهنگ، با ناامنی جهانی مواجه اند، زیرا هویت فرهنگی و دینی جوامع از سوی تهاجم فرهنگی تهدید می شود. کاستلز جهان آینده را صحنه کارزار دو قدرت معتبر یعنی جهانی شدن و هویت می داند (افتخاری، 33 :1380).

چکیده

این مقاله به معرفی کتابخانه های دیجیتالی از منظر کلی و ساختاری می پردازد. در این منظر قلمروی مجازی برای دیجیتال قائل نشده چون خود نفس کتابخانه دیجیتال مستقل از محدودیت زمان و مکان و در نتیجه ملاحظات نیست. نیاز به وثوق و مرجعیت و همینطور حفظ مالکیت معنوی اطلاعات دیجیتالی  مورد بحث قرار گرفته و در نهایت کاربرد و جایگاه این معماری در مباحث اسلامی و انفورماتیک وابسته به آن مطرح گردیده است.

صفحه1 از2
شما اينجا هستيد:خانه سایر مقالات نمایش موارد بر اساس برچسب: جامعه اطلاعاتی