ره آورد نور

اشاره

شاید آنگاه که فردریش نیچه، فیلسوف نامدار آلمانی، با بیانی جهان گیر، مرگ خدا را به جهانیان اعلام کرد، کمتر کسی فکر می کرد که دیگر خبری از خدا، دین و معنویت باقی بماند. به گمان نیچه و هودارانش انسان با دانش و فنّاوری پیشرفته خود به تدریج باید جای خدا را می گرفت و باورهای مذهبی و غیر مادی رخت بر می بست؛ اما گذشت زمان از خیال های خام ایشان پرده برداشت و بر همگان روشن ساخت که نه تنها خدا و دینش نمرده است، بلکه همگام با پیشرفت فنّاوری روز، به ویژه فنّاوری اطلاعات، بازگشت به دین و احیای شعائر و جنبش های دینی نیز به طور چشمگیری فزاینده بوده است؛ چندان که بسیاری از دانشمندان برجسته معاصر بدان اشاره و حتی تأکید داشته اند. ساموئل هانتینگتون از متفکران طراز اول دنیا و صاحب نظریه «برخورد تمدنها» اظهار کرده است که: «نوعی خلأ هویت در جهان پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پایان جنگ سرد شکل گرفت که خودآگاهی تمدنی و تجدید حیات مذهبی به عنوان وسیله ای برای پر کردن آن خلأ شروع به رشد نمود (هانتینگتون، 1372: ص 22)».

افزون بر این، فنّاوری اطلاعات به طور عام و اینترنت به شکل خاص، بستری بی نظیر فراهم کرده که در آن دین پژوهی و معنویت طلبی بسیار آسان تر، بیشتر و مطلوب تر از گذشته شده است. بنا بر گفته جرج بارنا (George Barna) از هر 6 نفر کاربر اینترنت در جهان، حداقل یک نفر به دنبال اطلاعات معنوی و مذهبی بوده است. در این زمینه آمارهایی وجود دارد که میزان دین پژوهی در اینترنت را در حد 25 تا 30 درصد کل کاوش های اینترنتی اعلام کرده اند و این نشانگر بازگشت و اقبال نسل جدید جهان به دین و معنویت، و همچنین بیانگر ضرورت بهره گیری از فنّاوری اطلاعات و اینترنت در این زمینه است. همزیستی قابل توجه دین و فنّاوری اطلاعات تا آنجاست که امروز مذاهب و مکاتب مختلف برای تبلیغ و تسهیل در امور و مناسک مذهبی خویش، امکان عبادت سایبر یا آنلاین (Online Worship) را میسر کرده اند و سخن از ادیان مجازی به میان آمده است ؛ ادیانی که اینترنت در شکل گیری آنها نقش اول را داشته است.

اشاره

دفتر تبلیغات اسلامی قم تا کنون اقدامات شایسته ای را در زمینه اطلاع رسانی علوم دینی به انجام رسانده است. از جمله، چندین پایگاه اطلاع رسانی را در شبکه جهانی اینترنت طراحی کرده که مهم ترین آن، شبکه بلاغ (www.balagh.net) می باشد.

در گفتگوئی که با حضور حجة الاسلام نظامی، معاونت اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و مدیر شبکه بلاغ، داشتیم، ویژگی ها و کمبودهای این شبکه مورد بررسی قرار گرفت که تقدیم خوانندگان می شود.

اشاره

سلام بر رمضان، سلام بر بزرگ ترین ماه خدا و عید عاشقانِ حق، سلام بر آن ماه گرامی که با برکت همراه است و به برکت آن بسیاری از بلاها از ما برداشته می شود.

رمضان می آید و با سرعت می رود و چه کم سعادت اند آنان که از این سفره گسترده الهی بهره نگیرند و خود را از برکات و فضایل آن محروم نمایند. مهم این است که از کنار این روزها و شب ها بی توجه نگذریم و نسبت به وظایف خود غفلت نورزیم. پس علم و آگاهی نسبت به وظایف و تکالیف خود در این ماه، از اولین قدم های پیش روی هر مکلف است.

اگر چه هم اینک در فضای آکنده از معنویت ماه مبارک رمضان قرار نداریم، اما به وسیله برخی از پایگاه های اینترنتی می توان هنوز هم از برکات و آثار این سفره گسترده الهی برخوردار شد و این گونه از فنّاوری نوین در مسیر تعمیق و بهره مندی هرچه بیشتر از احکام متعالی اسلام استفاده برد. این نوشتار شما را با پایگاه هایی که تمام و یا قسمتی از فضای خود را به ارائه اطلاعات مرتبط با ماه رمضان اختصاص داده اند، آشنا می سازد و فضای روحانی و لحظات معنوی این ماه انسان ساز را برای شما ترسیم می کند.

اشاره

در عالم گسترده اینترنت، انسان ها با اهداف گوناگون به ارائه افکار و اندیشه های خود می پردازند. در این میان، عرضه مطالبی چون: مهدویت، امید به ظهور مصلح و رهبری الهی، مسیح گرایی، هزاره گرایی، آینده گرایی و یا منجی گرایی از مهم ترین و پرجنجال ترین مباحث به شمار می آیند. یک جستجوی ساده در اینترنت، انسان را با انبوهی از اطلاعات در این مقوله روبه رو می کند؛ به گونه ای که با هدف اثبات مدعا و اندیشه خود، به طرح و ارائه مباحثی از این قبیل پرداخته اند.

در این بین، تلاش طالبان عدالت و امامت در معرفی و شناسایی ناجی بشریت حضرت مهدی(عج) قابل ستایش است.

از این رو، به معرفی و بررسی برخی از پایگاه های شیعی اینترنت در موضوع مهدویت می پردازیم که به زبان فارسی ارائه شده اند.

اشاره

جستار زیر، گزارشی از سخنرانی دکتر «ابرشت هوفهنیز» است که در مرکز فرهنگی آلمان واقع در قاهره درباره حضور اسلام و پایگاه های اسلامی در اینترنت صورت گرفته است و توسط آقای «تارک قانم» گزارش شده است. این سخنرانی در برخی از پایگاه های اینترنتی از جمله پایگاه خبرگزاری مهر و پایگاه اندیشه منعکس شده است.

با توجه به نکات ارزشمندی که در این نوشتار پیرامون پایگاه های اسلامی ذکر شده مجله ره آورد نور به انعکاس و ارزیابی آن پرداخته است که امید است توجه خوانندگان محترم قرار گیرد.

چکیده

مقاله حاضر ضمن مروری بر چند پایگاه شیعی، مطالب این پایگاه ها را از زاویه چگونگی تعامل آنها با اهل سنّت و اعتقادات آنان مورد بحث و بررسی قرار می دهد و در نهایت، نتیجه گیری می کند که شیعیان به پیروی از رهبران دینی خود در اینترنت از طریق مشی صحیح و همراه با متانت وارد شده اند و مباحث اعتقادی و مورد اختلاف را با شیوه علمی و مستدل به منظور روشن شدن مطلب طرح نموده، مورد نقد و بررسی قرار داده اند.

چکیده

این مقاله ضمن بررسی و طبقه بندی پایگاه های اسلامی اینترنت و نیز بیان چگونگی عملکرد و ارائه اطلاعات دینی توسط آنان، جایگاه مسئله تبلیغ را با توجه به اصول و ارکان آن در بین این پایگاه ها بررسی می کند و در نهایت، شیوه های مناسب و مفید تبلیغ اینترنتی را پیشنهاد می دهد.

اشاره

دستیابی به انبوه اطلاعات ارائه شده در شاهراه ارتباطی و اطلاعاتی اینترنت، جز از طریق موتورهای جستجو میسر نیست. هم اکنون موتورهای جستجوی گوناگونی با گرایش های عمومی و تخصصی در اینترنت فعالیت می کنند. ضرورت طراحی جستجوگر تخصصی پایگاه های دینی شیعیان به منظور راهنمائی کاربران این گونه پایگاه ها موجب شد تا به تدریج بزرگ ترین جستجوگر تخصصی پایگاه های شیعی بنام Shia Search در اینترنت راه اندازی شود و امکان جستجوی موضوعی همراه با خدمات متنوع را فراهم آورد.

شما با مراجعه به این پایگاه به بانک کاملی از اطلاعات درباره مکتب تشیع که توسط پایگاه های شیعی بر اینترنت نشر داده شده است دسترسی پیدا می کنید. حجم اطلاعات این بانک که به چهار زبان فارسی، عربی، انگلیسی و اردو می باشد روز به روز افزوده می شود و تا پایان سال 1383 بیش از 1500 پایگاه به آن پیوند (Link) شده و از این طریق 27827 کتاب، 21473 مقاله، 66689 صوت و فیلم و 7766 قطعه عکس به کاربران ارائه شده است.

در این گفتگو که به صورت مکاتبه ای با حجة الاسلام درایتی مدیر این پایگاه انجام شده است، به بررسی اهداف، کارکردها و کاستی های پایگاه Shia Search می پردازیم.

 الف - موضوع اطلاع رسانی

1. پایگاه اطلاع رسانی تبیان   Tebyan.net

این پایگاه از فعال ترین پایگاه های اطلاع رسانی می باشد که در سال 1381 فعالیت خود را شروع کرد و بخش های متنوعی را در زمره فعالیت های خود ارائه داد که مهم ترین آنها عبارت اند از:

1. بخش معارف، با امکان دسترسی به حجم عظیمی از اطلاعات اسلامی؛
2. مجتمع آموزشی، به عنوان یکی از مهم ترین بخش های پایگاه؛
3. حوزه علمیه، شامل آموزش دروس سطوح مختلف حوزه؛
4. پرسش و پاسخ، دریافت سؤالات از طریق پیام نگار (mial-E) و پاسخ سؤالات در کوتاه ترین زمان ممکن؛
5. بخش مسابقات فرهنگی؛
6. معرفی صدها پایگاه اسلامی، فرهنگی، اجتماعی، علمی و آموزشی.

 نرم افزارها و پایگاه های اسلامی تولیدشده در جمهوری اسلامی ایران که به جشنواره معرفی شده بودند، پس از تفکیک در چهار رشته و دو مرحله ارزیابی مقدماتی، در نشست هایی با حضور تولیدکنندگان نرم افزار و هیأت هایی مرکب از داوران متخصص در رشته های علوم اسلامی و دانش فنی بررسی گردید. جهت ایجاد فضای مشارکت بیشتر و تقویت انگیزه پدیدآورندگان برای حضور فعال تر در عرصه تولید نرم افزارها و پایگاه های اسلامی، در هر رشته از میان محصولات هر تولیدکننده فقط یک عنوان در تعیین رتبه های سه گانه ملاحظه گردید و دستاوردهای دیگر در صورت نیل به رده های برتر فقط مورد تقدیر قرار گرفت.