ره آورد نور

از هدف های بخش وبلاگ های فصلنامه ره آورد نور، بستر سازی برای ارائه دیدگاه های کارشناسان و صاحب نظران محترم حوزه و دانشگاه، برای عمق بخشیدن به مباحث مربوط به پدیده وبلاگ است؛ از این رو در هر شماره از فصلنامه، مصاحبه ای با یک یا چند تن از این صاحب نظران را از نظر می گذرانیم و لایه های ذهنی آنها را در این مورد می کاویم تا شاید بتوانیم،  طرحی نو در اندازیم. ضمن تشکر از تمامی عزیزانی که در این امر یاری گر بودند، از تمامی اساتید و صاحب نظران گرامی دعوت می کنیم،  تا با ارائه اندیشه های ناب خود عرصه اطلاع رسانی تخصصی وبلاگ های اسلامی را بارور سازند.

هر چند هنوز فضای وبلاگ نویسی فارسی، از هر گونه تحقیق و آمارگیری دقیقی خالی است؛ اما برخی تلاش ها در این زمینه می تواند، برایندی نسبی از این فضا را در اختیار همگان قرار دهد.

در دوره زمانی تابستان و پائیز 84 تحقیقی در مورد 100 وبلاگ فارسی، توسط حمید ضیایی پرور، با پشتیبانی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای انجام گرفت که نتایج آن می تواند در ارزیابی این مسئله یاریگر ما باشد. گرچه این تحقیق از دیدگاه علمی قابل نقد است؛ اما انجام آن از سوی مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ای وزارت ارشاد، مهر تأییدی بر آن است. امید آنکه با انجام تحقیقات آماری دقیق در وبلاگستان فارسی بتوانیم برآیندهای گسترده و قابل اعتمادی بدست آوریم.

مقدمه

وبلاگ ها آلاچیق هایی از جنس شیشه و نورند که نویسندگانی را از هر نژاد و آیینی، زیر سایبان خود گرد آورده اند. این رسانه کاملا مردمی و رایگان، آینه تمام نمای صاحب خویش و پژواک درونی اوست.

وبلاگ نویس می تواند، خود را آن گونه که دوست دارد، معرفی کند؛ به عبارتی، وبلاگ ها صفحه هایی ممزوج از رؤیاها و واقعیات و حقیقت وجودی وبلاگ نویسان هستند.

ما از رؤیاهایمان جدا نیستیم. حق با شکسپیر است که می گفت: «ما از جنس رؤیاهایمان هستیم».

از زمان آغاز بحران درلبنان، نقش وبلاگ ها و سایت های اینترنتی در انعکاس این واقعه در صدر اخبار و تحلیل های تمامی رسانه های جمعی اعم از دیداری، شنیداری و نوشتاری قرار گرفته است.

در لبنان هنگامی که یک جنگ تمام عیار میان یک ارتش و گروه شیعه نظامی در گرفت، در آن سوی میدان کارزار، جنگی نیز در دنیای رسانه ای در جریان بود، امری که امروزه به بخش جدایی ناپذیر رویدادهای کوچک و بزرگ تبدیل شده است. دنیایی که درآن می توان هر حادثه ی کوچکی را بزرگ و هر بزرگی را بی اهمیت جلوه داد.

بخش تازه اوج گرفته این دنیای مجازی، رسانه هایی هستند که در فضای مجازی الکترونیکی فعالیت می کنند.

مقدمه

هر وبلاگ نماینده یک انسان است انسانی که در جامعه و فرهنگ خاص بزرگ شده و می تواند به بازنمایی خود در واژه ها و کلامی که می نویسد ، بپردازد . رشد وبلاگ نویسی در ایران و شناخته شدن ایران و زبان فارسی در فضای مجازی با مقوله ای به نام وبلاگ، باعث توجه من به این بخش از فضای سایبر شد . فرد با ساختن یک وبلاگ و نوشتن در آن به بازنمایی می پردازد، بازنمایی ای که می تواند از یک سو معرف خود فرد و سوی دیگر اجتماع و جامعه ای که فرد در آن زندگی می کند باشد .سعی من بر این است که در مقاله به این سوال اصلی پاسخ گویم که آیا وبلاگ هویت نویسنده ی خود را بازگو کند؟ و اگر چنین است  وبلاگ های ایرانی بیشتر در چه حوزه ای هستند و چه بخش هایی از هویت را باز نمایی می کنند ؟

در رسیدن به جواب ابتدا تاریخچه کوتاهی از وبلاگ در ایران را می گویم در ادامه به توضیح واژگان کلیدی این مقاله ؛ وبلاگ ، هویت ، واقعیت مجازی می پردازم. رویکرد اصلی من به فضای مجازی و وبلاگ نویسی به عنوان بخشی از آن ، پارادایم دو جهانی شدن می باشد . فضای مجازی ای که می تواند در کنار و موازی با دنیای واقعی در حرکت باشد و مکمل یکدیگر باشند .

وبلاگ که ظرف چند سال اخیر وارد عرصه ارتباطات شد و روز به روزهم گسترش بیشتری پیدا می کند، یک سری تعاریف جدید را با خود به همراه آورد. از جمله اینکه در مبحث آموزش های مذهبی، تعبیری هست که  می گویند پا منبری ها در وبلاگ، منبری می شوند. ولی  دکتر حسام الدین آشنا، دکترای علوم ارتباطات و استاد دانشگاه، در این باره نظر دیگری دارد. به اعتقاد ایشان:" در وبلاگ ها منبری ها آمده اند و پا منبری شان را بیان می کنند. نه اینکه پا منبری ها در وبلاگ منبری شده باشند. "

دکتر آشنا می گوید در تبلیغات دینی مبتنی بر اینترنت، وبلاگ ها به عنوان حاشیه تلقی می شوند؛ نه متن.

متن ها سایت ها هستند.  و جریان غالب در واقع سایت هایی هستند که مورد حمایت سازمان های بزرگ تبلیغات مذهبی هستند و این سازمان ها از وبلاگ هایی حمایت می کنند و یا وبلاگ هایی تحت تاثیر جریانات غالب مذهبی تولید می شوند.  به این ترتیب من تصور می کنم که می توان وبلاگ ها را در تبلیغات اسلامی  به عنوان ابزارهای کمکی  شناسایی کرد.

وبلاگ ها در محیط سایبر، یک جریان حاشیه ای تلقی می شوند. وقتی شما جریان غالب را بشناسید، آنوقت آن جریان های وبلاگی حاشیه تلقی می شوند. اینک ارایه نظرات ایشان را از زبان خودشان بخوانید

اشاره

پس از رشد روزافزون وبلاگ نویسی در بین ایرانیان شاهد نمایان شدن ابتکار عملهایی نیز هستیم از جملۀ آنها همکاری و انجام برنامه‌هایی به صورت جمعی است امّا این بار با حفظ استقلال آن هم در خارج از ایران، گروهی که هر یک از اعضایش به تنهایی وبلاگی پر بیننده دارند به هم پیوسته‌اند و وبلاگ ایرانیان وب نویس خارج از کشور را تأسیس کرده‌اند با توجه به نو بودن این ایده بخش وبلاگهای فصلنامه از مدیران این پایگاه خواست تا آنرا معرفی کنند متن زیر حاصل پاسخ مثبت آنهاست. لازم است از همکاری صمیمانه آقای محسن از هندوستان تشکر نمائیم.

ایروا مخفف کلمات اختصار به هم پیوستۀ ایرانیان وب نویس خارج از کشور است.

IRWA (Iranian Webloggers Abroad)

مقدمه

وبلاگ‌های فارسی در سال‌های اخیر از رشد شتابانی برخوردار بود‌هاند، به طوری که توانسته‌اند نتنها فعال‌ترین کشور وبلاگ‌نویس در خاورمیانه باشند، بلکه رتبه سوم وبلاگ‌ها را در جهان کسب کنند. بخش اعظم محتوای این وبلاگ‌ها را مسایل اجتماعی و روزنامه‌نگاری (مسایل شخصی) تشکیل می‌دهد ولی تعداد وبلاگ‌های سیاسی در مقایسه با کل وبلاگ‌ها، اندک اما تأثیرگذار است. به این معنی که بازدیدکنندگان وبلاگ‌های سیاسی فراوان بوده و این نکته را با بازبینی کانترهای اینگونه وبلاگ‌ها میتوان به دست آور د. به دلیل نو بودن این پدیده هنوز کار تحلیلی و نظری چندانی بر روی وبلاگ‌ها صورت نگرفته است. این گزارش دریچهای به سوی شناخت نسبی محتوای وبلاگ‌ها به صورت موضوعی است.

مقدمه

عصر کنونی را می‌توان عصر تغییرات نامید. به نظر می رسد این نام می تواند یکی از بهترین نام‌ها برای آن باشد؛ تغییراتی که از فنّاوری شروع شده و به تغییر در تمامی عرصه‌های زندگی انسانی کشیده شده است.

مهم‌ترین تغییر این عصر، ظهور «فضای مجازی» است.  انسان‌ها در عصر حاضر در «فضایی دو جهانی شده» (عاملی: 1383) زندگی می‌کنند؛ فضایی که هر چه پیشتر می‌رویم چهره‌های جدیدتری از خود را به ما می‌نمایاند.

در این میان، عرصه تعاملات روزمره انسان‌ها  دستخوش تغییرات بسیاری شده است. دکتر عاملی نیز می‌گوید: «مهم ترین تغییری که در فضای دو جهانی شده به وجود آورده تغییر در روابط انسانی است.» (عاملی55،1383) میزان تغییرات به حدی است که می‌توان از تغییر در تقسیم‌بندی‌های رایج تعاملات انسانی سخن گفت؛ تغییری که به دلیل «دو فضایی شدن» سبب نمودهای قابل بررسی در رفتارهای انسان‌ها شده است.

1. هدف

هدف اصلی این بررسی شناخت محتوای وبلاگهای سیاسی و اجتماعی و فرآیندهای حاکم بر آن در دوره 6 ماهه پاییز و زمستان 1385 و مقایسه تطبیقی آن با تحقیق مشابه در دوره 6 ماهه اول همان سال است .

2. روش تحقیق

روش تحقیق در این طرح تحلیل محتوا  (Content Analysis) می‌باشد.