بنده محسن مسچی متولد ابتدای سال 1343در شهر تهران هستم و تحصیلات دوره ابتدایی، راهنمایی و هنرستان را در تهران گذراندم. رشته‌ام در هنرستان راه و ساختمان بوده و دیپلم فنی دارم. از همان قبل انقلاب به دلیل پرورش و رشد در یک خانواده کاملاً مذهبی و هیئتی، به دروس مذهبی و حوزوی علاقه‌مند بودم و تقریباً قبل از انقلاب با حوزه‌ها‌ی علمیه و علمای تهران آشنایی و ارتباط داشتم. دروس حوزوی‌ام در تهران در مساجد محل و به‌خصوص از مدرسه مرحوم آیت الله مجتهدی شروع شد و فعالیت‌ها‌ی بسیار زیادی قبل از انقلاب در راستای مسائل انقلاب اسلامی داشتم. پیش از انقلاب در سازماندهی تظاهرات و اعتراضات علیه رژیم گذشته نقش فعالی داشتم و به همین دلیل، از هنرستان محل تحصیل اخراج شده و نیز در تظاهرات 14 آبان 1357 در خیابان شاه سابق و جمهوری اسلامی فعلی مجروح شدم و مدت‌ها بستری بودم. ضمناً در کمیته استقبال از حضرت امام(س) حضور فعال داشتم و با سازمان «فجر اسلام» که یکی از سازمان‌ها‌ی فعال و ارزشمند در قبل از انقلاب بود، در خصوص نشر و پخش اعلامیه، عکس‌ها‌ و نوارهای حضرت امام(س) همکاری‌ها‌ی بسیاری داشتم که این فعالیت‌ها تا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی استمرار پیدا کرد.

بعد از انقلاب اسلامی در نهادها و مراکز مختلف علمی، حوزوی، سیاسی و فرهنگی فعالیت‌ها‌ی بسیاری نمودم، از جمله‌ در حزب جمهوری اسلامی که تا واقعه هفت تیر در آن جریان حضور داشتم و با حزب مرتبط بودم و در جهاد سازندگی نیز به عنوان رابط جهاد سازندگی خدمت می‌کردم. در تشکل های مساجد و بسیج و سپاه پاسداران هم همکاری‌هایی با عزیزان می‌نمودم و در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تا مدت‌ زیادی توفیق داشتم که در جبهه‌ها‌ی مختلف کشور جنوب و غرب کردستان در خدمت رزمندگان عزیز باشم و شاید اولین مسئولیت کاری و رسمی بنده، فرماندهی تبلیغات جبهه و جنگ در کردستان از سال 1363 بوده است. بعد از آن در مسئولیت‌ها‌ی مختلف فرهنگی، مذهبی و دینی بودم و سال‌ها در خدمت رزمندگان عزیز بودم که بیشتر این مدت با یگان‌ها‌ی رزم و یگان‌ها‌ی در جبهه‌های نبرد همکاری داشته‌ام.

علاوه بر این‌ها، در زمینه‌های آموزشی همچون آموزش‌ دروس حوزوی و دروس جدید فعالیت نموده‌ام و دوره‌ها‌یی را به عنوان قرائت قرآن، مربی قرآن، علم فونوتیک قرآن، زبان، کامپیوتر و مسائل دیگر گذرانده‌ام. این‌ها در طی مراحل مختلف زندگی برایم پیش آمده و افزون بر این‌ها، درس‌ها‌ی حوزوی و دانشگاهی را نیز ادامه دادم و دروس حوزوی را تا سطح خارج فقه و اصول سال‌ها ا‌ست که توفیق داشتم در محضر مراجع عظام تلمذ داشته باشم. همچنین دوره‌ها‌ی کارشناسی حقوق قضایی و کارشناسی ارشد حقوق عمومی را در دانشگاه تحصیل نموده‌ام.

همزمان با مهاجرت از تهران به قم مسئولیت‌ها‌یی را در مرکز جهانی علوم اسلامی که مربوط به تربیت طلاب غیر ایرانی است، بر عهده گرفتم و سال‌ها فعالیت بسیاری در امر تعلیم و تربیت طلاب و دانشجویان غیر ایرانی داشته‌ام و حدود 2 سال در آن دوران در سازمان‌ حوزه‌ها‌ ومدارس علمیه خارج از کشور به عنوان معاون طرح و برنامه و کارشناسی، قبل از شکل‌گیری تشکیلات جدید سازمان حوزه‌ها‌ در زمان مدیریت حجت الاسلام و المسلمین آقای سالار به عنوان معاونت مناطق سه‌گانه‌ای که آن موقع تعریف شده بود؛ یعنی: آمریکا ـ اروپا، آفریقا ـ عربی و آسیا و اقیانوسیه و نیز کارهای طرح و برنامه‌ای حدود دو سال فعالیت داشتم و آن‌گاه با شکل‌گیری جدید سازمان حوزه‌ها‌ی خارج از کشور، حدود هشت سال به عنوان معاونت آمریکا ـ اروپای آن سازمان بودم که در طول این مدت، خداوند توفیقاتی داد و توانستیم حدود 36 مجموعه آموزشی در سطوح مختلف را در آن مناطق راه‌اندازی کنیم و سفرهای کاری بسیاری را به کشورها و مناطق مختلف جهان رفته‌ام و برنامه‌ها و بحث‌ها‌یی در مورد تأسیس مدارس و حوزه‌ها‌ و مؤسسات آموزشی خارج از کشور داشته‌ام و این سفرها قبل و بعد از مسئولیت‌ها‌ی بنده همچنان استمرار داشته است؛ چه به صورت شخصی و چه به صورت سازمانی. همچنین در برگزاری سمینارها و اجلاس‌های بین‌المللی و داخلی، آموزشی، علمی و... مسئولیت‌های متعددی داشته‌ام.

♦ ایده تأسیس دفتر ارتباطات بین‌الملل در مرکز از چه کسانی بود و چگونه شکل گرفت؟

◊ در کنار همکاری‌ها‌ی بنده با نهادهای علمی و فرهنگی، و بعد از مسئولیتی که در سازمان‌‌ حوزه‌ها‌ی علمیه در خارج از کشور داشتم، به دعوت برادر عزیز آقای دکتر شهریاری که از دوستان قدیمی و صمیمی بنده در دوران دفاع مقدس بودند، وارد مرکز تحقیقات شدم؛ یعنی نیمه‌ها‌ی سال 1377 بود که توسط ایشان برای همکاری دعوت شدم و در شورای اطلاع‌رسانی این مرکز مشغول به کار شدم. بعد از مدتی، ایده تأسیس دفتر ارتباطات بین‌الملل که از طرف بنده مطرح شد، توسط ایشان مورد قبول قرار گرفت و بنا شد که همچنین برای کارها و فعالیت‌ها‌ی بین‌المللی مرکز و بحث‌ها‌یی که در نمایشگاه‌ها‌ی خارجی و ارتباطات خارج و حضور خارجی مرکز مطرح است، دفتری به طور مستقل ایجاد شود که بحمدالله تحت مدیریت عالی ایشان این دفتر در سال 1377با مسئولیت اینجانب تأسیس شد. شروع فعالیت‌های ما ابتدا در ساختمان آیت الله آملی و بعد در دفتر مرکزی بود. این فعالیت‌ها در مرکز تحقیقات که آن زمان روبه‌روی مدرسه امام صادق(ع) قرار داشت، استمرار پیدا کرد و در نهایت، در سال 1378 از طرف ایشان به عنوان مسئول این دفتر منصوب شدم. کارهای بسیار جدی و منظمی در خصوص بحث ارتباطات بین‌الملل و ارتباطات خارجی در مرکز انجام شد و پس از آن هم با توجه به محبت و علاقه‌ای که آقای دکتر شهریاری نسبت به بنده داشتند، در حوزه فعالیت‌ها‌ی گسترده‌تر دعوت به کار نمودند و بنده مسئولیت معاونت اطلاع‌رسانی را عهده‌دار شدم. بعد از این مسئولیت که فکر می‌کنم در سال 1378 صورت گرفت، هر دوی این مسئولیت‌ها در هم ادغام شد و به عنوان معاون اطلاع‌رسانی و بین‌الملل که مدیریت و مسئولیتش با بنده بود، مشغول به خدمت شدم. و به فضل الهی خدمات و کارهای بسیاری در این دوران صورت گرفت.

♦ غیر از مسئولیت خود در دفتر ارتباطات بین‌الملل چه مسئولیت‌هایی داشته‌ و دارید؟

◊ علاوه بر این، فعالیت‌ها‌ی دیگری که در کنار این‌ها انجام شد، غیر از بحث سازمان حوزه‌ها‌ و مدارس علمیه خارج از کشور، سه سفر منظم و طولانی‌مدت از طرف دفتر مقام معظم رهبری برای بررسی اوضاع حوزه‌ها‌ی علمیه و مدارس دینی در خارج از کشور به انجام رسیده ونیز در همان دوران نیز مسئولیت کمیته‌ها‌ی اجرایی و کارشناسی در چندین اجلاس سازمان حوزه‌ها‌ و مدارس علمیه خارج از کشور را بر عهده داشتم که یکی از موارد آن، مسئولیت کمیته‌های اجلاس سازمان حوزه‌ها‌ در کشور غنا یکی از کشورهای آفریقایی است، بود.

از جمله کارهای دیگر حقیر مسئولیت کمیته اجرایی کنگره بزرگداشت فاضلین نراقی(ره) در کاشان و مدتی مدیر دفتر دانشنامه کاشان در شهر قم بودم و همچنین مدت مدیدی دبیری کمیته تلفیقی آموزش سازمان حوزه‌ها‌ و مدارس علمیه خارج از کشور و مرکز جهانی علوم اسلامی را عهده‌دار بوده‌ام. مدتی دیگری را نیز در کنار این‌ها به عنوان مدیر منطقه آمریکا در مرکز بین‌المللی تبلیغ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی فعالیت داشتم و سفرهای تبلیغی به بعضی از کشورهای آن خطه نموده‌ام. ضمناً عضو کمیته آی.تی ستاد همکاری‌های وزارت آموزش و پرورش و حوزه علمیه قم و کارشناس دبیرخانه هیئت امنا و مشاور ریاست محترم جامعه ‌المصطفی(ص) العالمیه، از دیگر فعالیت‌های بنده بوده است. و در حال حاضر نیز علاوه بر مسئولیتی که در مرکز تحقیقات به عنوان مدیر دفتر ارتباطات بین‌الملل، یعنی مسئولیتی که از سال 1377 به بنده سپرده شده، مسئول بخش روابط بین‌الملل نیز بوده و مشغول به فعالیت هستم. عضویت در کمیته دین و ارتباطات بین‌الملل کمیسیون حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی و همین طور عضویت در هیئت تحریریه نشریه حرم اهل بیت(ع) و مدیریت روابط بین‌الملل سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی در دانشگاه‌ها هستم و عضویت در شورای بین‌الملل مرکز توسعه و ترویج فعالیت‌های قرآنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز از دیگر کارها وفعالیت‌های اینجانب می‌باشد.

♦ دفتر ارتباطات چه اهداف کلانی را دنبال می‌کند؟

◊ تا قبل از تشکیل دفتر ارتباطات بین‌الملل سامانه‌ای برای انجام کارهای بین‌الملل در مرکز تحقیقات وجود نداشت و بعد از تشکیل این دفتر بود که به فضل الهی توانستیم بسیاری از برنامه‌ها‌ و فعالیت‌ها‌ی بین‌المللی مرکز را سامان بخشیم؛ فعالیت‌هایی‌ در خصوص بحث نمایشگاه‌های خارجی، حضور ما در نمایشگاه‌ها‌، کارهای کارشناسی، اجرایی و علمی و فرهنگی که برای حضور در نمایشگاه‌ها لازم بود انجام شود، بحث ارتباط با عزیزان خارج از کشور و مجامع و مؤسسات دینی و فرهنگی و گفتگو و ارتباط با شخصیت‌ها‌ی علمی، فرهنگی، مذهبی، سیاسی و دینی در خارج از کشور، برنامه‌ریزی برای بازدید اعضا و مسئولان مجامع خارجی از مرکز، بحث تأسیس بانک‌ها‌ی اطلاعات خودگردان خارجی و ارتباط با مراکز و مؤسسات خارجی از طرف مرکز به عنوان تأسیس این بانک‌ها‌ در مجامع علمی و فرهنگی خارج از کشور، بحث برنامه‌ریزی برای حضور در کنفرانس‌ها‌، سمینارها، جلسات و جشنواره‌ها‌یی که به نوعی با مسائل بین‌المللی و حضور فرهنگی خارجی جمهوری اسلامی ایران در ارتباط بود، و همچنین بحث ارتباط با شخصیت‌ها‌ی علمی، فرهنگی و دینی در جهت اطلاع‌رسانی‌ از کارهای مرکز و همین طور اخذ اطلاعات و دیتا‌های مفید‌ و کارهای علمی و فرهنگی آن‌ها برای افزودن به منابع کاری و فکری مرکز تحقیقات و بسیاری از خدمات و برنامه های دیگر که در شمار اهداف تأسیس دفتر ارتباطات بوده است، به‌خوبی محقق گردیده است؛ اما هنوز تا رسیدن به اهداف والایی که در نظر داریم، فاصله بسیاری وجود دارد.

♦ چه مقدار از اهداف این دفتر تحقق یافته است؟

◊ بنده فکر می‌کنم که ما موفق شده‌ایم یک سامانه بسیار خوب و نیرومندی را در مرکز ایجاد کنیم. که عمده این موفقیت‌ها به سوابق و تجربیاتی که از سال‌های دور در صحنه بین‌الملل داشته‌ایم و نیز ارتباطات شخصی و نزدیکی که با بسیاری از شخصیت‌ها و مراکز فرهنگی، علمی و مذهبی بین‌المللی در داخل و خارج وجود داشته و نیز سفرهایی که انجام شده، باز می‌گردد. برای ایجاد این سامانه، مطالعات کارشناسی جامعی نسبت به کشورهای مختلف جهان انجام شد که جزوات همه این‌ها هم موجود است. هر آنچه به کارشناسی فکری، علمی و عملی در خصوص بحث ارتباطات بین‌الملل نیاز داشت، ما در طول این سال‌ها در‌ این سامانه به انجام رسانده‌ایم و این کارهای کارشناسی و علمی امروزه بستر بسیار خوبی را از جهت تجربی و فرهنگی در حوزه مسائل بین‌المللی در این دفتر فراهم آورده و بر اساس آن این دفتر شکل گرفته است. گفتنی است که بسیاری از کارهای فرامرکزی که مربوط به این دفتر است نیز از طریق همین دفتر پی‌گیری می‌شود و از طریق این دفتر کارها و وظایفی که از سوی ریاست محترم مرکز به این دفتر سپرده شده، به انجام می‌رسد و این کارها بسیار زیاد است، مانند: شرکت در جلسات علمی و فرهنگی، شرکت در کمیته‌ها‌ی کارشناسی همچون کمیته دین و بین‌الملل، جلسات کارشناسی با مراکز بین‌المللی قم همانند جامعه المصطفی(ص)، مجمع جهانی اهل بیت(ع)، سازمان فرهنگ و ارتباطات مجمع التقریب و بسیاری از سازمان‌ها‌ی دیگر، تدوین طرح‌ها‌، برنامه‌ها‌ و ارائه نظرات کارشناسی نسبت به بسیاری از طرح‌ها‌ی بین المللی ارسالی به مرکز که همه این‌ها فرامرکزی است. بنده فکر می‌کنم که از ابتدای شکل‌گیری این دفتر در سال 1377 تاکنون، یعنی طی حدود 12 سال، ما توانسته‌ایم در مرکز تحقیقات کار بین‌الملل را به یک سامانی برسانیم که امروزه در شهر مقدس قم به عنوان یکی از مراکز معتبردر این باره شناخته شده‌ایم. همین طور مرکز تحقیقات از جمله مراکزی است که مورد هدف بازدیدکنندگان خارجی است و این نبوده جز به برکت ایجاد سامانه ارتباطات وسیع و عمیقی که ما با مسئولان، مؤسسات، شخصیت‌ها‌ و عزیزان بزرگوار داخل و خارج از کشور برقرار کردیم که بحمدالله این ارتباطات ادامه دارد و بسیاری از برکات را برای مرکز به دنبال داشته است.

♦ در زمینه دعوت از شخصیت‌ها و گروه‌ها برای بازدید از مرکز جنابعالی نقش مهمی داشته‌اید. در این باره توضیح دهید.

◊ در ادامه این بحث، نکته‌ای را در خصوص برکات دفتر ارتباطات بین‌الملل و کارهایی که به انجام رسانده، باید عرض ‌کنم و آن این است که ما سعی کرده‌ایم با کمترین هزینه بیشترین بهره‌برداری را از سفر هیئت‌ها وشخصیت‌های خارجی و بین‌المللی به شهر مقدس قم برای مرکز تحقیقات داشته باشیم. اگر امروزه یک نهاد، ارگان، سفارت‌خانه یا رایزن فرهنگی بتواند پنج یا شش هیئت خارجی را دعوت نموده و بپذیرد یا آنها را وارد ایران نموده و یا از ایران برای دیدن آن‌ها سفرهایی انجام شود، می‌گویند این گونه کارها معمولاً با هزینه‌ها‌ی بسیار زیاد اجرایی و عملی همراه است که باید برای انجام آن کارهای کارشناسی مفصلی انجام شود، تا تحقق ‌یابد. بسیاری از هیئت‌ها‌یی که به ایران وارد می‌شوند، هزینه‌ها‌یش را مؤسسات مختلفی تقبل می‌کنند. یکی از کارهای بزرگی که تا الآن انجام دادیم این است که برای حضور این هیئت‌ها در مرکز تحقیقات تاکنون ‌یک ریال هم هزینه نکرده‌ایم؛ بلکه سعی کردیم از حضور این‌ها درکشور بیشترین استفاده و بهره‌مندی را داشته باشیم. هیئت‌ها‌ی بسیار زیادی در سطوح مختلف به این‌جا آمده‌اند، مانند: مشاور پادشاه یا رئیس جمهور، وزیر، وکیل، سفیر، نماینده مجلس، رئیس مجلس، نماینده پارلمان‌ها‌ی مختلف محلی یا کشوری، رؤسای مذاهب، فرق و ادیان، مراجع معظم تقلید، علماء، ائمه جمعه و جماعات، علمای ادیان و دانشمندان، محققان، نویسندگان، روزنامه‌نگاران و... که میزبان و پذیرای آنان مؤسسات و مراکز دیگر بوده‌اند و ما با برقراری ارتباط درست و منطقی با آن مؤسسات و مراکز، از حضور این هیئت‌ها در ایران استفاده نموده و در مرکز تحقیقات میزبان آنان بوده‌ایم.

بدون اغراق عرض می‌کنم که یکی از موفق‌ترین مراکز در خصوص جذب، پذیرش، راهنمایی و اطلاع‌رسانی به میهمانان خارجی، مرکز تحقیقات است و آمار بسیار خوبی در این‌جا داریم که به بخشی از آن اشاره می‌کنم. گروه‌هایی که از خارج کشور از مراکز، مؤسسات علمی‌، فرهنگی و سیاسی ایرانی بازدید می‌کنند و یا با برخی شخصیت‌ها ملاقات می‌نمایند، معمولاً از حدود 70 مرکز، مؤسسه، سازمان، مجموعه فرهنگی و مذهبی و سیاسی بازدید نموده ویا با شخصیت های معروف ملاقات می‌کنند که البته ممکن است به همه این‌ها هم نرسند؛ ولی بخشی از این‌ها را بازدید می‌نمایند؛ از زیارت امام رضا(ع) و دیدار با مقام معظم رهبری و مراجع عظام و شخصیت‌های بنام گرفته تا مؤسسات علمی و فرهنگی بین‌المللی که در قم و تهران هستند که مجموعاً حدود 70 مورد می‌شود. جالب است بدانید در نظرخواهی‌ها‌یی که دیگر مؤسسات انجام دادند و برای ما هم نسخه‌ای از آن را فرستاده‌اند، این است که مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی از نظر بازدیدهایی که از این مرکز داشته‌اند، در شمار یکی از مطلوب‌ترین مراکز ذکر شده است.

♦ نظر بازدیدکنندگان در مورد فعالیت‌های مرکز چگونه بوده است؟

◊ از نظر تراکم پاسخ‌ها‌ی خوب بازدیدکنندگان در جدولی که این‌ها ارائه کردند، این تراکم پاسخ های خوب مربوط به مرکز است و از جهت بیشترین میزان مشارکت، مرکز رتبه چهارم را ازآن خود کرده است. همچنین از نظر بهترین و مناسب‌ترین روش ارائه مطالب در همه جلساتی که ذکر شده، مرکز در رتبه اول بوده است. مطلب دیگر این‌که عزیزان خارج از کشور، فرهنگ و زبان و ملیت متفاوتی دارند. به همین جهت، باید مطالب را به تناسب مخاطب ارائه کرد و از نظر نوع و چگونگی ارائه مطالب و طول مدت کلام و گستردگی مطالب و عاری بودن از توضیحات بیهوده و نیز همسویی و سازگاری با و ضعیت فکری، فرهنگی و عقیدتی آن‌ها باید بیان مطالب به گونه‌ای باشد که بتواند با هم همخوانی داشته باشد. به فضل الهی در میان مجموعه مؤسسات و مراکز، مرکز ما بهترین میانگین طول مدت برنامه را از آن خود کرده و در رتبه سوم  قرار گرفته است. هم چنین از جهت میزان ضرورت بازدید از بین حدود 60  مؤسسه، مرکز بالاترین رتبه را در نظر خواهی‌ها در شهر قم داشته و در کل ایران هم در اولویت پنجم واقع شده است؛ اول، بارگاه مطهر امام رضا(ع)، دوم دیدار با مقام معظم رهبری، سوم وچهارم دیدار با دو تن از شخصیت‌ها‌ی مشهور کشور و پنجم هم مربوط به مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی است و بعد از این مؤسسات دیگر قرار می‌گیرند.

به هر حال، از هزینه‌ها‌ی بسیار گزافی که معمولاً در جریان این بازدیدها و ملاقات‌ها خرج می‌شود، جلوگیری شده و نکته جالب این است که ما از این‌ها دعوت نکردیم و میزبان این‌ها نبودیم؛ بلکه از طریق ارتباطمان توانسته‌ایم این مهمان‌ها‌ را به مرکز بیاوریم و بحمدالله در این زمینه به عنوان بهترین مجموعه شناخته شده‌ایم و این خودش یک هنر است که آن را ناشی از تفضل خداوند به این مجموعه می‌دانم؛ چنانکه در طول سال‌ها‌ی گذشته ده‌ها‌ هزار نفر از بیش از 60 ملیت دنیا از مرکز بازدید داشته اند و هر سال هم به‌تناسب گستردگی کارها امکان این‌که بازدیدها وارتباطات بیشتر شود، وجود دارد.

♦ در زمان مسئولیت‌تان به عنوان معاون اطلاع‌رسانی و بین‌الملل مرکز چه کارهایی صورت دادید؟

◊ در بحث کاری ما از ابتدای حضور خود در مرکز سعی کردیم بحث‌ها‌یی را که داریم، در سه پارامتر و شاخه مختلف به انجام رسانیم. اول بحث کاری است که به امور اجرایی و اداری از ابتدای کارمان در مرکز تا به حال مربوط می‌شود. بحث دوم، اطلاع‌رسانی و مسائل تبلیغی و ترویجی است و بحث سوم، ارتباطات است که عمده‌ترین کاری است که در طول این سال‌ها انجام داده‌ایم. برای هر شاخه‌ای هم تقریباً نمودارها و جدول‌های کاری خاصی را ترسیم نموده‌ایم. وقتی دفتر ارتباطات بین‌الملل تشکیل شد، هیچ سامانه‌ای وجود نداشت. ایجاد این سامانه و برنامه‌ریزی برای این دفتر، تهیه شرح وظایف و ارائه ساختار تشکیلات و نیروی انسانی و کارها و خدماتی که باید به انجام می‌رسید و گرفتن امکانات یک زمان بسیار زیادی را از ما گرفت.

طبیعتاً باید این امر پیاده‌سازی و اجرایی می‌شد؛ در حالی که هیچ سابقه‌ای از این امر در مرکز وجود نداشت و بعدش نیز بحث ایجاد معاونتی به گستردگی 9 بخش مطرح شد. پیش‌تر گاهی حرکت‌ها‌ی موازی و کارهایی که در جاهای مختلف مرکز انجام می‌شد، به چشم می‌خورد که همگی سعی می‌کردند با ریاست محترم مرکز این کارها را سامان ببخشند. بعد از این‌که برخی از بخش‌ها تلفیق‌ شد و این مجموعه‌ها‌ در کنار هم شکل گرفت، ما ساختمان جدیدی را برای کار گرفتیم و مجموعه‌ای از واحد‌ها‌ی مختلف که احساس می‌کردیم در مسائل کاری هم‌سنخ و هم‌عرض هستند، ادغام شدند و در بعضی‌ از موارد هم که لازم بود بخش‌ها‌ی جدیدی تاسیس نمودیم. از جمله کارهایی که ما تأسیس کردیم، ایجاد یک دبیرخانه و تاسیس بخش تألیف و تدوین، بخش امور کاربران و مراجعین،  و همین طور دفتر ارتباطات بین‌الملل برای معاونت جدید بود. این‌ها کارهای نوئی بود که در آن سامانه انجام شد. افزون بر این، بخش‌ها‌ی دیگری همچون: بخش ترجمه، بخش بررسی نرم‌افزار و بخش نشریه که مورد اخیر مدتی تعطیل شده بود و ما دوباره آن را احیا کردیم از جمله کارهای ما بود بعد از راه اندازی این 10 بخش که انجام شد، کارهای تشکیلاتی، ساختاری و شرح وظایف کاری، از جمله کارهای عمده‌ای بود که صورت گرفت و ساماندهی خوبی شد و مسئولان آن‌ها منصوب شدند و طبق برنامه‌ها‌ی کاری پیش ‌رفتند.

در کنار این‌ها سعی کردیم نخبه‌گزینی کنیم و عزیزانی را که کارهای کمتری داشتند یا این‌که می‌شد در جاهای دیگری از وجودشان استفاده شود، این‌ها را به آن بخش‌ها منتقل کردیم. در ابتدای ورودمان به مرکز، معاونت اطلاع‌رسانی حدود 50 تا 60 نفر نیرو داشت و به مرور زمان با مدیریت صحیح و بدون هیچ‌گونه تنش و مشکل موفق شدیم نیروها را تعدیل نموده و یا در بخش‌ها‌ی دیگری آن‌ها را به کار بگیریم و در نهایت، به حدود 17 نفر نیرو برسانیم؛ در حالی که کارها و وظایف ما چندین برابر دوران گذشته شده بود. و این نبود جز به تدبیر و نظم و انسجامی که مجموعه کاری جدید پیدا نموده بود.

مطلب دیگر این‌که پراکندگی کارها باعث شده بود که بسیاری از وظایف مورد غفلت قرار گیرد، یا ثبت و ضبطی نداشته باشد. یکی از بحث‌ها‌ی کاری جدّی ما، که طی این چند سال انجام شد، نظم دادن به اطلاعات پراکنده و جمع‌آوری و نیز  تنظیم، احیا و بازسازی آن‌ها در کل مجموعه مرکز بود. تهیه اطلاعاتی در باره نرم‌افزارهای تولیدی مرکز، جزوات پژوهشی، دستخط‌ها، تندیس‌ها‌ و تقدیرنامه‌ها که در نمایشگاه‌ها‌ی خارجی و داخلی به مرکز داده شده بود، یکی از عمده وظایف کاری ما در گذشته بود. کارهای تألیف و تدوین، بحث‌ها‌ی مربوط به نشریه و ارتباطاتی که ایجاد شده بود، هیچ کدام از این‌ها یک سامانه اطلاع‌رسانی و آمار مشخصی در مرکز نداشت. فیلم‌ها، عکس‌ها‌، بروشورها و امثال آن که در کارتن‌ها انبار شده بود و به همت دوستان روابط عمومی به‌خصوص جناب آقای برون که زحمت فراوانی کشیدند، همه این‌ها ثبت و ضبط شد تا همگی به صورت دیجیتال در بیاید. این‌ها یک کار و پروژه بسیار عظیمی بود و متأسفانه همه این اطلاعات بصورت پراکنده و در مجموع 4 یا 5 معاونت و دفاتر انبار شده بود.

♦ ثبت نرم‌افزارها در کتابخانه ملی و شورای عالی انفورماتیک در زمان شما صورت گرفت. در این خصوص توضیح دهید.

◊ بحث دیگر، ثبت محصولات مرکز در میان مراکز علمی و فرهنگی بود. از این رو، اقدام به ثبت نرم‌افزارها و محصولات مرکز در کتابخانه ملی ایران و شورای عالی انفورماتیک نمودیم و در انجمن ناشران الکترونیکی نیز عضو شدیم. در آن زمان توانستیم حدود 90 مورد از محصولاتمان را در شورای عالی انفورماتیک و حدود 100 مورد از محصولات را در کتابخانه ملی به ثبت برسانیم و حدود 20 مورد از کتب و جزواتی که چاپ شده بود را نیز به ثبت و ضبط برسانیم، امروزه بایگانی بسیار خوبی از تمام فعالیت‌ها‌ی مرکز در زمینه‌ها‌یی که گفتم، در اینجا وجود دارد. در گذشته این بایگانی نبوده و همه این اطلاعات بسیار متفرق و پراکنده بود و همکاران ما در احیا و بازسازی این‌ها نقش و یژه‌ای داشتند.

♦ در زمینه تبلیغات چه کارهایی صورت دادید؟

◊ یکی از نکات دیگر، بحث اطلاع‌رسانی برای عموم و افراد خاص بود. کارهای تبلیغی که ما انجام دادیم، یک بخش عمومی دارد و یک بخش خصوصی. بخش عمومی این تبلیغات توسط معاونت اطلاع‌رسانی به انجام می‌رسید. گروه‌ها‌ی بازدید کننده از مجامع علمی، فرهنگی، دانشگاهی و یا مدارس و حوزه‌ها‌ می‌آیند و گاهی نیز ما خودمان به برخی از مراکز و مؤسسات در شهرهای مختلف می‌رفتیم و جلسات بسیاری را به عنوان کارگاه آموزشی یا سخنرانی و یا جلسات آشنایی با مرکز برگزار می‌کردیم، مانند: حضور در مجامع علمی شهرهای مشهد، اصفهان، تبریز، همدان، قم، تهران و خیلی از شهرهای دیگر. همین امر باعث شد که اطلاع‌رسانی وسیعی به مراکز عمومی، علمی و فرهنگی داشته باشیم. به خاطر دارم از همان ابتدایی که وارد این فعالیت شدیم، یک اطلاع‌رسانی جامع به کل دانشگاه‌ها‌ و حوزه‌های سراسر کشور ارائه کردیم و با بسیاری از علما و عزیزان فرهیخته در کشور نیز ارتباط برقرار نمودیم که تاکنون ادامه دارد.

♦ برای تأسیس بانک اطلاعات سیار تلاش‌هایی صورت دادید. در این مورد هم صحبت بفرمایید.

◊ یکی از کارهای بسیار منظم دیگری که انجام شد، موضوع ایجاد بانک اطلاعات سیار بود. ایجاد این بانک و ارتباط با عزیزان و شخصیت‌ها‌ی حوزوی، علمی و فرهنگی که تقریباً می‌شد گفت بدون استثنا به تمامی مراجع قم و بعضی از شهرستان‌ها‌ی دیگر خدمات اطلاع‌رسانی انجام دادیم و در مراکز و یا بیوت آقایان حضور پیدا کردیم و فعالیت‌ها‌ی مرکز را تشریح نمودیم که بحمدالله برای ما خیلی برکات داشت؛ چون این عزیزان در برخی فعالیت‌ها و مراسم‌های مرکز مثل نمایشگاه‌ها و یا برنامه‌ها‌ی رونمایی از محصولات نور، شرکت می‌کردند و این ارتباطات امروز هم خیلی وسیع است.

در کنار این‌ها حضور در سمینارها و جشنواره‌ها‌ی داخلی و خارجی را داشتیم؛ به‌خصوص کنگره‌ها‌یی که به گونه‌ای مرتبط با مسائل بین‌المللی بوده و یا با حضور مهمان‌های خارجی همراه بودند و یا کنگره‌ها‌یی که به بزرگداشت شخصیت‌ها‌ی فرهنگی و مذهبی کشور مربوط می‌شد، مثل بزرگداشت علماء و مشاهیر و سمینار ائمه جمعه و یا سمینار دانشجویان نخبه.

♦ در مورد ارتباط با رسانه‌های جمعی چه کارهایی صورت گرفت؟

◊ بخش دیگر کارهای ما، ارتباط با رسانه‌ها‌ی جمعی و انجام مصاحبه‌ها‌ی مطبوعاتی، رادیویی و تلویزیونی و یا گفتگو با شبکه‌ها‌ی مختلف داخلی و خارجی بوده است که این امر هم در زمان حضور ما در مرکز و در قم انجام شده و هم در زمان حضور مرکز در نمایشگاه‌ها‌ی خارجی. علاوه بر کاری که در مرکز برای اطلاع‌رسانی به شخصیت‌ها‌ی داخلی انجام دادیم، برنامه‌‌ریزی منسجمی نیز در نمایشگاه‌ها‌ی خارجی در کشورهایی چون: عراق، لبنان و یا سوریه داشتیم و با شخصیت‌های علمی، فرهنگی و مذهبی در خارج از کشور دیدار می‌کردیم و یکی از موفق‌ترین کارهایمان اطلاع‌رسانی به علماء و مراجع عظام در کشور عراق، لبنان و سوریه بود که به نوبه خود گام بسیار بلندی بود؛ خصوصاً در عراق چون حوزه علمیه نجف اشرف به دلایل مختلف خاصه به جهت ظلمی که در طول حکومت صدام متحمل شده بود، از مسائل جدید و تکنولوژی‌ها‌ی روز به‌دور بود. بدیهی است که گره زدن این حوزه با مسائل علمی جدید و آشنایی آن‌ها با این مطالب به طوری که شیفته و مشتاق شوند و اطلاعات و دیتاهای خودشان را به ما ارائه کنند و در اختیار ما بگذارند، کار بسیار بزرگی بود. خود بنده شخصاً به دلیل اهمیت این مسأله، کار را پی‌گیری نموده و به انجام ‌رساندم. به همین جهت، الآن وضع به گونه‌ای شده که همه مراجع در عراق، لبنان و سوریه کاملاً از کارهای مرکز مطلع هستند و با ما ارتباط دارند و بسیاری از آنان دیتا‌ها و اطلاعات فکری و علمی کاری خودشان را به ما ‌سپرده‌اند تا آن‌ها را بصورت نرم‌افزاری ارائه کنیم. همچنین حرکت اخیری که دو ماه قبل در کشور لبنان و سوریه داشتیم، اقدام بسیار بزرگ و ارزشمندی بود؛ چون برای مجموع مبلغان، علما و طلابی که در آن‌جا هستند، کارگاه‌های آموزشی و جلسات سخنرانی در حوزه‌ها‌ی علمیه و در بین مسئولان مراکز فرهنگی و علمی برگزار شد و دو مرکز یا دفتر کاری در کشورهای سوریه و لبنان به منظور اطلاع‌رسانی و خدمات‌دهی کارهای علمی مرکز و ارائه و توزیع محصولات نرم‌افزاری نور تأسیس شد.

♦ برنامه رونمایی از محصولات نور نیز در زمان شما شروع شد. در این باره چه توضیحی دارید؟

◊ بحث برگزاری مراسم‌های رونمایی از تولیدات جدید نور در عصر مدیریت بنده شروع شده و هم‌اینک نیز به‌خوبی ادامه دارد و همین طور در خصوص راه‌اندازی کارگاه‌ها‌ی آموزشی و آموزش نرم‌افزارهای اسلامی باید عرض کنم که در همه شهرستان‌ها و حوزه‌ها‌ این قضیه از طریق بانک‌ها‌ی اطلاعاتی و عزیزانی که به نمایشگاه‌ها‌ی شهرستان‌ها و یا خارج از کشور اعزام می‌کردیم، انجام می‌شد و الآن هم این رویه ساری و جاری است. انجام این کارگاه‌ها و کلاس‌های آموزشی و مراسم رونمایی، نقش بسیار مؤثری را در زمینه آگاهی از تولیدات و قابلیت‌های نرم‌افزارهای مرکز تحقیقات در بین فرهیختگان جامعه داشته است.

♦ جنابعالی برای شرکت در نمایشگاه‌های داخلی و خارجی چه فعالیت‌هایی داشته‌اید؟

◊ در زمینه نمایشگاه‌ها‌ی داخلی فکر می‌کنم که بیش از 100 نمایشگاه داخلی را در معاونت اطلاع‌رسانی و بین‌الملل، مدیریت کردیم و به همین میزان، بلکه بسیار گسترده‌تر، نمایشگاه‌ها‌ی خارجی را دنبال نمودیم. همان‌طور که می‌دانید، برگزاری نمایشگاه‌ها‌ی خارجی بسیار سخت‌تر از نمایشگاه‌ها‌ی داخلی است؛ زیرا در خارج از کشور مباحثی چون: چگونگی ارتباطات، اخذ ویزا، طریقه حضور، چگونگی ارسال بار، تهیه غرفه و نیز ارسال پول و امکانات و سی‌دی‌ها‌ مطرح می‌شود و خاصه ارسال نر‌م‌افزارها برای بسیاری از کشورها حساسیت‌برانگیز است. بحث دیگر، انتخاب نیروها، تناسب نیروها با آن کشور، آشنایی با فرهنگ آن کشور و اطلاع‌رسانی نسبت به مسائل فرهنگی، سیاسی و مذهبی آن منطقه و لزوم تشکیل جلسات کارشناسی است و نیز تدوین گزارشات و مسائل مالی که کار بسیار عظیمی را می‌طلبد از صعوبتهای آن است. وقتی بنده به این کار وارد شدم، مرکز از سال 1371 در چند نمایشگاه خارجی شرکت کرده بود و حدود 120 نفر نیرو نیز به خارج اعزام شده بودند؛ اما تا کنون بیش از 136 حضور خارجی و بیش از 400 نفر نیز نیرو به این نمایشگاه‌ها‌ اعزام داشته‌ایم و به طور کلی، از ابتدای تأسیس مرکز تا به حال، در 36 کشور دنیا نمایشگاه برگزار کرده و یا سفر کارشناسی به آن انجام شده است.

♦ آیا معاونت اطلاع‌رسانی در زمینه کارهای تجاری و فروش محصولات مرکز هم تلاش داشت؟

◊ آنچه در روند اطلاع‌رسانی مد نظر ما بوده، اهداف فرهنگی، ترویجی و تبلیغی بوده و بحث‌ها‌ی تجاری در اهداف ما یا نبوده و یا بسیار کم‌رنگ بوده است. البته نظر ما این است که در کنار ایجاد سامانه فرهنگی، سامانه تجاری آن را نیز باید ایجاد کنیم؛ یعنی ابتدا فرهنگ استفاده از نرم‌افزار، کامپیوتر و تکنیک‌ها‌ی جدید را راه اندازی کنیم و برای این فرهنگ‌سازی هم باید سوبسید بدهیم. در کنار این کار فرهنگی و تبلیغی که بحمدالله بسیار موفق عمل کرده‌ایم، قطعاً بسیاری از مسائل تجاری هم به وجود می‌آید؛ مثلاً بعد از برگزاری سمینارها و یا کارگاه‌ها‌ی آموزشی، افراد و مراکز نرم‌افزارهای نور را دیده و آشنا شده و می‌خریدند؛ البته هدف اصلی ما بحث خرید نبود، بلکه هدف ما تبلیغ و ترویج فرهنگ اسلامی بود که به طور طبیعی به اهداف اقتصادی هم منجر می‌شد؛ چنانکه تبلیغات خارجی ما نیز این گونه بود. برخی از مهم‌ترین نمایشگاه‌هایی که مرکز در آن‌ها شرکت داشته است، عبارت‌اند از: سبیت آلمان؛ کتاب فرانکفورت؛ جی تکس امارات؛ جی تکس ترکیه؛ نمایشگاه‌ها‌ی اختصاصی، صنعتی، بازرگانی و تجاری؛ آی.تی؛ نمایشگاه بین‌المللی کتاب که در کشورهای مختلف برگزار می‌شد، نمایشگاه ایفلای چین، نمایشگاه‌ هایتک سوریه، سای تکس آفریقای جنوبی، کامکس عمان، اینفو کویت و نمایشگاه‌ها‌ی قرآنی که به مناسبت هفته‌ها‌ی قرآنی برگزار می‌شد.

♦ شما تعدادی بانک اطلاعات خودگردان تأسیس کرده‌اید. در مورد این بانک‌ها توضیح دهید.

◊ یکی از کارهای عظیم و شایسته‌ای که این مرکز با حمایت‌ها‌ی مدیر محترم مرکز انجام داده است، ایجاد بانک‌ها‌ی اطلاعات خودگردان در خارج و داخل کشور بود. در داخل و خارج کشور یک حرکت بسیار گسترده‌ای را شروع کردیم و نرم‌افزارها و تولیدات نور را برای جاهای مختلف فرستادیم و متقابلاً گزارش‌ها‌یی را از آن‌ها می‌گرفتیم و بازخورد ارتباط کاربران با نرم‌افزارهایمان را نیز به طور جدی پی‌گیری می‌کردیم. این بازخورد‌ها‌ از بانک‌ها‌ی اطلاعات در خارج و داخل کشور به ما ارسال ‌می‌شدند و اشکالات نرم‌افزارها و نیازهای کاربران و اهداف جدید کاری را برای ما ترسیم می‌نمود. این سامانه‌ای بود برای ارتباط بسیار وسیع در جهت ارتباط مرکز با داخل و خارج کشور که به توفیق الهی و مساعدت دوستان حدود 150 مورد بانک‌ها‌ی اطلاعات داخلی در دوره فعالیت‌ معاونت اطلاع‌رسانی و بین الملل تأسیس گردید که امروزه این روند ادامه داشته و به بیش از 270 مورد رسیده است. بحث ایجاد بانک‌ها‌ی اطلاعاتی خارجی، مانند برگزاری نمایشگاه‌ها‌ی خارجی بسیار مشکل و سخت است؛ چون یک مرحله کارشناسی دارد و در مرحله بعد باید شناختی از مراکز و مؤسساتی که درخواست تأسیس بانک اطلاعات داشته‌اند، به دست آوریم و بر اساس اطلاعات دریافتی با مدیر آن مجموعه ارتباط برقرار می‌شود و مرحله بعدی حضور مدیران آن‌ها در این‌جا و توجیه عزیزان نسبت به برنامه‌ها‌ی کاری خودمان است.

در حال حاضر، حدود 240 مورد از بانک‌های اطلاعاتی در خارج کشور داریم که در 5 قاره و در 56 کشور دنیا تأسیس شده‌اند. بعد از راه‌اندازی این بانک‌ها بحث تداوم ارتباطات بعدی، ارسال سی‌دی، به‌روز کردن بانک‌ها پاسخ به نیاز‌ها‌، پرسش‌ها‌ و مشکلاتی که به‌خصوص درباره  نصب برنامه‌ها دارند،‌ بسیار مهم و مشکل است. یکی از افتخارات این مرکز این است که با کمترین هزینه، بیشترین تبلیغ و حضور را در خارج از کشور داشته است. ما سعی کردیم حتی ارسال سی‌دی‌ها و پاسخ‌گویی به نیازمندی‌های درخواست‌کنندگان را از طریق دیگر مؤسسات علمی، فرهنگی به انجام رسانده و یا با حضور این اشخاص در کشور و بعضی از دوستان وابسته به آ‌نان انجام بدهیم تا برای مرکز هزینه‌ای نداشته باشد. موضوع ثبت و ضبط تاریخ تولید نرم‌افزارها نیز به همین منوال بوده است. همچنین در خصوص برنامه کاری و مسائل دفتر ترجمه و غنی کردن کتابخانه این دفتر، بودجه خوبی را گرفتیم و هر سال عزیزانی که به نمایشگاه‌ها‌ی خارجی و داخلی می‌رفتند، منابع مورد نیاز دفتر ترجمه تهیه و ارتقا می‌یافت.

♦ انتشار مجله ره‌آورد نور نیز در زمان معاونت شما با افت و خیزهایی روبه‌رو بود. در این باره چه صحبتی دارید؟

◊ از موضوعات دیگری که به همت معاونت اطلاع‌رسانی و بین الملل به‌خوبی به انجام رسید، نشریه ره‌آورد نور بود که پیش از این تقریباً به مرحله تعطیلی رسیده بود. اما  بعد از شروع کار ما، دوباره فعالیت‌ها‌ی جدید خود را از سر گرفت و تعدادی از شماره‌ها‌یش در آن زمان چاپ شد و در مجموع، گذشته از ارائه گزارش و خبرهای مربوط به حوزه دین و فناوری اطلاعات تولید شامل حدود 260 مقاله علمی و فنی و تحقیقاتی از دست‌آوردهای آن بوده است.

♦ برای انتقال تألیفات و آثار بزرگان از داخل و خارج کشور به مرکز چه اقداماتی داشته‌اید؟

◊ کار بزرگ دیگری که این مجموعه به انجام رساند اینکه، بعد از هماهنگی‌ها و ارتباطات لازم، اطلاعات و دیتاهای مربوط به شخصیت‌ها‌ی بزرگوار حوزه‌ها‌ی علمیه و مراجع دینی و دانشمندان اسلامی در داخل و خارج را جهت انجام کارهای تحقیقاتی به مرکز‌ منتقل نموده‌ایم؛ نمونه این مطلب، ارتباطی بود که یکسال پیش با یکی از مراجع عظام ایجاد شد و حدود 54 هزار صفحه از اطلاعات، تألیفات و مکتوبات ایشان را به مرکز انتقال دادیم. از جمله کارهای خدمات‌رسانی فرهنگی مرکز تحقیقات ایجاد نمایندگی‌هایی در خارج از کشور بوده که می‌توانیم به کشورهایی چون: لبنان، سوریه، الجزایر، امارات، استانبول، یمن، مصر، آلمان و بوسنی اشاره داشته باشیم که هر کدام شدت و ضعفی دارد و با توجه به وضعیت و شرایط فرهنگی و سیاسی منطقه و خود آن کشور این تعاملات و ارتباطات صورت می‌گیرد. تقریباً همه این نمایندگی‌‌ها به‌گونه‌ای فعال هستند و در عرصه اطلاع‌رسانی با ما در ارتباط‌اند. به توفیق الهی این سامانه در حال گسترش است و با وجود این‌که امروز وظایف تجاری را بر عهده نداریم و این وظایف به عزیزان دیگر سپرده شده، ولی فکر می‌کنیم که این مسیر و راه از  قبل به‌خوبی هموار شده و هم‌اکنون هم به‌خوبی در حال انجام است.

♦ عوامل موفقیت مرکز را در چه می‌دانید؟

◊ امروز هم بعد از گذشت 20 سال از تأسیس مرکز، این مجموعه هنوز در این عرصه‌ها پیشتاز است و این‌ها همه به برکت کار خالصانه و نیت الهی دوستانی است که در ابتدای تأسیس تلاش نمودند و هنوز هم استمرار دارد و نیز به برکت توجه و عنایت ویژه مقام معظم رهبری است که همیشه نسبت به این مجموعه و عزیزان و همکاران محبت داشته‌اند. همچنین تلاش و توجه جدی همکاران ما در مرکز و صمیمیت و محبت حاکم میان دوستان، از عوامل پیشتازی در این حرکت عظیم بوده است.
گفتنی است که یکی از نکات ارزشمندی که در این مرکز وجود دارد و از عوامل موفقیت این مرکز بوده ، توجه به آینده و دقت به مسائل و عرصه‌های جدید علمی و فنی است. بنده فکر می‌کنم که در آینده نه چندان دور این مرکز زبانزد تمام جهان خواهد شد؛ چنانکه نرم‌افزار جامع تفاسیر نور به عنوان برترین نرم‌افزار در بین 182 کشور جهان در اجلاس جامعه جهانی WSA شناخته شد. به نظر بنده در تمام زمینه‌ها‌ و عرصه‌ها‌ی فعالیت، این توانایی در مرکز هست که به عنوان برترین در زمینه کاری خویش شناخته شود.

♦ اگر مطلب ناگفته‌ای باقی‌مانده، بیان بفرمایید.

◊ چند مطلب را نیز به عنوان تذکر می‌خواهم عرض کنم. اول این‌که اگر بخواهیم بیشتر از پیش موفق شویم بدانیم که ماهیت‌ کارهای مرکز به موضوع ارتباطات و اطلاع‌رسانی ارتباط بسیاری دارد که باید از برخی خصوصیات برخوردار باشیم و ارتباطات خودمان را با مراکز، مؤسسات و مجامع علمی و فرهنگی و تحقیقاتی همسو بسیار بیشتر کنیم و دست دوستی به طرف آن‌ها دراز نماییم و از تجربیات آن‌ها استفاده کنیم و به تجربیات خودمان بیفزاییم تا بتوانیم به موفقیت‌ها‌ی چشمگیر دیگری نایل شویم. این موضوع، یکی از بحث‌ها‌ی جدی و ضروری است که جز در پرتو ارتباط و رفاقت صمیمی در مواجهه با افراد و شخصیت‌ها‌ حاصل نمی‌شود.

بحث دیگر، ضرورت توجه به تحول و تحول‌خواهی در مجموعه است که یک نیاز حتمی است. باید نیازهای جدّی عصر خودمان را بشناسیم و دروازه‌های جدید کاری را بگشائیم و به همراه اقتضائات زمان حرکت کنیم. نکته بعدی باز تعریف نمودن کارها است. بالاخره 20 سال از تأسیس مرکز گذشته و شرایط امروز با دوران قبل به‌شدت فرق کرده است. زمانی وجود داشت که ما گمان نمی‌کردیم که بتوانیم یک جلد کتاب را در یک سی‌دی قرار بدهیم؛ ولی امروز هزاران جلد کتاب را در یک سی‌دی، دی‌‌وی‌دی‌ و یا هارد قرار داده که به‌راحتی نیز حمل و نقل می‌شود. باید با ارائه تعریف جدید از کارها، همت شود و اهداف آینده و شرایط جدید در کنار هم مورد توجه قرار گیرند و به طور خاص به برخی از عرصه‌ها‌ مانند: زنان، کودکان، نوجوانان و دانشجویان وارد شویم و در این زمینه از فرهیختگان و نخبگان علمی جامعه نیز استفاده کنیم. بنابراین، باید برای این نوع از مخاطبان هم برنامه‌ها‌یی داشته باشیم و به موضوعات: سیاسی، اجتماعی، دفاع مقدس و یا شخصیت‌شناسی عصر خودمان هم بپردازیم و کارهای خوب و جدی داشته باشیم تا در همه زمینه‌ها‌ الگو باشیم.

مطلب دیگر، توجه به سامانه نیروی انسانی است. ما نیروی انسانی بسیار عظیم و ارزشمندی را در مجموعه مرکز داریم که هر کدام قابلیت‌ها‌ و پتانسیل‌ها‌ی بسیار جدی برای کارهای بزرگ را  دارند. متأسفانه سامانه‌ای برای شناسایی و ارزیابی این نیروها به منظور به کار گیری آن‌ها در مواضع مناسب وجود ندارد. باید این سامانه ایجاد شود که البته نیازمند تشکیلات و برنامه‌ریزی جدّی است. و مرکز در آینده نزدیک به چنین سامانه‌ای نیاز خواهد داشت.

و نکته پایانی‌ نیز توجه به ایجاد یک سامانه منظم اطلاع‌رسانی آمار و ارقام و شرح فعالیت‌ها و ثبت وقایع و کارها از ابتدا تا الآن است که متأسفانه جایگاه واحد و مشخصی در مرکز ندارد. این سامانه کمک می‌کند که به‌آسانی به شرح فعالیت‌ها‌، کارهای تحقیقاتی و علمی انجام شده و مدارک و اسناد آن‌ها دسترسی داشته باشیم؛ در حالی که هنوز چنین سامانه اطلاعاتی و آماری در مرکز شکل نگرفته است. همه این مواردی که عرض شد، در شمار کارهای لازم و جدی است که باید به آن بپردازیم و مطمئناً برای آینده مرکز بسیار مفید و راهگشا خواهد بود.

اما بازرگانی خارجی، تشکیلات جدیدی است که در چهارچوب معاونت بازرگانی و خدمات فرهنگی ایجاد شده است. البته بنده از میزان فعالیت‌های تجاری و اقتصادی  انجام شده توسط این دفتر در خارج از کشور، خیلی مطلع نیستم؛ اما محدوده کار ما از ابتدای تأسیس امور بین‌الملل تا الآن پرداختن به مسائل فرهنگی،  علمی و پژوهشی بوده است؛ هرچند فعالیت‌های فرهنگی ما، تبعات اقتصادی هم داشته است؛ ولی هدف اصلی ما از حضور در نمایشگاه‌های خارجی و راه‌اندازی بانک‌های اطلاعات خارج از کشور و به طور کلی، سیستمی که ما پایه‌ریزی کرده‌ایم، یک ساختار ترویجی تبلیغی و فرهنگی است و موضوعات اقتصادی سامانه دیگری می‌خواهد که در واقع، در بخش بازرگانی خارجی دنبال می‌شود و کارهای تجاری خارجی و فعالیت‌های تجاری اینترنتی را سامان می‌دهد و دوستان ما در بخش بازرگانی، مشغول این امور و پی‌گیر اهداف کاری‌شان هستند.

مرکز بحمدالله توانمندی‌های فراوانی برای انجام کارهای بسیار بزرگ دارد. امروز یکی از پایه‌ها‌ی نیرومند آی.تی و کار نرم‌افزاری در کشور و اطلاع‌رسانی و تبلیغ بر روی خط در کشور، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی است و همه مراکز روی آن به عنوان یک مرکز بزرگ حساب می‌کنند. بنده فکر می‌کنم عزیزانی که در مراکز دیگر هستند، با یک توجه خاص به این مرکز می‌توانند، همکاری جدی‌تری داشته باشند و ما هم می‌توانیم در اهداف کلان و بلندمدت خود نگاه‌ها و حرف‌ها‌ی جدیدی را ارائه نماییم تا شمول بیشتری در جامعه پیدا کنیم و از این پتانسیل و مجموعه عظیم و نیز عنایت و توجه مقام معظم رهبری، علما و مراجع معظم به این مجموعه، به‌خوبی استفاده کنیم. إن‌شاءالله