پردازش میراث حدیثی شیعه

یکشنبه, 31 خرداد 1383 ساعت 14:37
    نویسنده: سردبیر - محمد خامه گر
این مورد را ارزیابی کنید
(1 رای)

با وجود نیازهای نوشونده و مسئولیت آور در روزگار جدید، همچنان اولویت نخست، حفظ پیوند میان اصیل قدیم و نیاز نوین روز است. بی گمان گسست از سنت قویم قدیم، جدایی از آینده و ماندگاری در زمانه ای است که هر چیزی را از میدان روزگار بیرون می راند و نیست و نابود می سازد. کسی که در حال نتواند میان سنت ها و تجددها پیوند منطقی و استوار برقرار نماید، در آینده نیز نمی تواند در عرصه جهانی ماندگار باشد؛ چرا که در جهان متحول و متغیر، پدیده ای باقی می ماند که بتواند سنت ها را با نیازها و الزامات اجتماعی و تحولات عصر خو پیوند زند. برآیند این پیوند حضور و کارکردی مثبت است که ماندگاری مطلوب را برای آینده ضمانت می کند.

قوام و هویت هر جامعه ای در گرو حفظ میراث و سنت های اصیل و منطقی در راستای برآورد نیازهای روزآمد است تا نه به طور مطلق در دامن تجدد و بی هویتی گرفتار آید، و نه در گذشته بماند و حال را فرو گذارد. پس راه صحیح برای ماندن با هویت، آن است که به سنت های اصیل کهن وفادار باشیم و هرگونه آلایشی را از چهره آن بزدایم و به تحولات زمانه نیز بی توجه نباشیم.

امروزه در پرتو گرایش و بازگشت به معنویت و نیاز روزافزون جوامع به راه های شناخت خود و هستی و بازشناسی میراث گذشته به ویژه در نگرش پسامدرنیته که تجدد بدون گسست از سنت را اصالت می دهد، بازخوانی سنت اصیل و قویم شیعه بیش از پیش آشکار شده است. شاید برای برخی گردآوری موسوعه های حدیثی امری بیهوده بنماید، به توهم آنکه چیزی بر آنچه گذشتگان فراهم آورده اند، نتوان افزود؛ ولی بی گمان بازخوانی آن آثار در راستای بهره گیری از دانش و فنون روز به خصوص رایانه و هم خوانی آن با مفاهیم روز و نوآمد، امری پسندیده، بلکه بایسته است. این بایستگی از آنجا خود را تحمیل می کند که شیوه های هر عصر متأثر از فرهنگ و آداب زمان خود است. بنابراین، لازم است با توجه به نیاز روز این ماندگار امروزین شده و در قالب های نوین به تشنگان حقّ و حقیقت ارائه گردد.

از اینجاست که ارزش میراث گذشتگان خود را می نمایاند و بر ما حکم می کند تا با نگاه و خوانش آنچه از سنت به میراث برده ایم، در دانش روز به ترازوی عیار کشیم و سره از ناسره، یا صحیح از سقیم را باز شناسیم.

بی گمان، تشیع با اذعان به استمرار نبوت در امامت، از منابع غنی در دین شناسی برخودار است و به یقین، سنت و سیره معصومان در طول سیصد و اندی سال گنجینه عظیمی را فراروی بشریت نهاده است. درنگی در میراث گذشته و تتبع در متون و مصادر تاریخی، نمایانگر آن است که عالمان شیعی در حفظ، نگارش، تدوین و تبویب، شرح و ترجمه حدیث و نیز دیگر شاخه های علوم حدیثی چون رجال و درایه تلاش های ارزنده ای داشته اند.

حجم بزرگ و عظیم نسخه های خطی نظیر آنچه شیخ آقا بزرگ تهرانی در الذریعة الی تصانیف الشیعة نقل کرده (نزدیک به 130 اصل، 200 نوادر و 743 کتاب حدیثی، 41 کتاب رجالی، بیش از 750 اثر در زمینه اجازات و 50 کتاب در مورد درایة الحدیث) می باشد. شمار اندک کتاب های چاپی در این زمینه بیانگر تفاوتی فاحش و کوتاهی نسل حاضر از میراث گذشتگان و عدم بهره گیری از معارف عظیم آنهاست.

این تفاوت، ضرورت توجه، جستجو برای یافتن، بازنگری، بازنگاری و پردازش میراث حدیثی شیعه را هرچه بیشتر نمایان می سازد و چنین امری جز با بهره گیری از فنّاوری روز و بازسپاری آنها به لوح های فشرده با امکانات و قابلیت های روزآمد، میسر نیست.

اطلاعات تکميلي

  • تاریخ انتشار نسخه چاپی: دوشنبه, 25 خرداد 1383
  • صفحه در فصلنامه: صفحه 2
  • شماره فصلنامه: فصلنامه شماره 6
بازدید 12073 بار
شما اينجا هستيد:خانه آرشیو فصلنامه فصلنامه شماره 06 (بهار 1383) پردازش میراث حدیثی شیعه