اشاره

در آستانه میلاد با برکت امام حسین (ع) و سایر اعیاد مبارک ماه شعبان، مراسم رونمایی از نسخه دوم نرم‌افزار کتابخانه جامع احادیث شیعه و اهل‌سنّت، در تاریخ 4 اسفند 1401، در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در شهر مقدّس قم برگزار شد.

نسخه اوّل این برنامه، پیش از این، در سال 1395ش. با نام «کتابخانه احادیث فریقین» ارائه شده بود که متن کامل 21 عنوان کتاب حدیثی در 145 جلد، از منابع اولیه و معتبرِ شیعه و اهل‌سنّت را در برداشت. در نسخه جدید، متن کامل 326 عنوان کتاب و رساله در 904 جلد از مهم‌ترین مصادر روایی اهل‌سنّت و شیعه، به تفکیک مذاهب امامیه، زیدیه و اسماعیلیه تا پایان قرن پنجم، ارائه شده است.

آنچه در ادامه می‌آید، گزارشی از مراسم رونمایی از این برنامه است که در بخشی از آن، به معرّفی ویژگی‌های مهم این نرم‌افزار نیز اشاره می‌شود. میهمان ویژه این مراسم، حضرت آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر محترم حوزه‌های علمیه کشور بودند که مهم‌ترین سخنان ایشان نیز در ادامه از نظر می‌گذرد.

چکیده

نهج‌البلاغه و غررالحکم، مهم‌ّترین آثاری هستند که سخنان گهربار امام علی(ع) را گردآوری کرده‌اند. نهج‌البلاغه در میان دانشمندان اسلامی (شیعه و سنّی)، جایگاه ویژه‌ای یافته است. به لحاظ موضوعی، این اثر یکی از متون مهم دینی، اخلاقی، عقیدتی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و حکومتی است که در این دانش‌ها، کاربرد بسزایی دارد. براین‌اساس، شروح و ترجمه‌های بسیاری بر آن نگاشته شده است. نیز فهرست‌های موضوعی متعدّدی دانشمندان بنام برای آنها ترتیب داده‌اند. ازاین‌رو، ضرورت تولید دانشنامه علوی توسط مرکز نور روشن است. به همین دلیل، گروه حدیث معاونت پژوهش وظیفه خود دانست که دانشنامه علوی1 را ـ که سال‌ها از تولید آن می‌گذشت ـ در دستور کار قرار دهد و آن را از لحاظ منابع کتابخانه و پژوهش‌های متناسب با نهج‌البلاغه و غررالحکم غنی نماید و به همراه آخرین دستاوردهای فنّاوری اطّلاعات مرکز نور ارتقاء دهد و نسخه دوم آن را به عموم علاقه‌مندان، پژوهشگران، حدیث‌پژوهان و استادان رشته حدیث و علوم حدیث حوزه و دانشگاه تقدیم کند. ما ثواب و پاداش این کار سترگ را به روح حجّت‌الإسلام و المسلمین دکتر حاج سید جواد مظلومی(ره)، مدیر سابق گروه حدیث و مدیر پژوهشی دانشنامه علوی، تقدیم می‌نماییم.

نگارش این مقاله، متأسّفانه مصادف با رحلت ایشان در دهم بهمن‌ماه سال جاری گردید. خداوند رحمان، روح ایشان را غریق رحمت خویش سازد.

سخن نخست

در بیست‌ودوم آذرماه سال جاری، نشستی علمی با همکاری مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی(نور) و انجمن علمی حدیث حوزه علمیه قم، در سالن اجتماعات نور برگزار گردید. در این نشست، محتوای علمی و قابلیت‌های فنّی نرم‌افزار درایة‌‍‌النور از سوی ناقدان و ارائه‌کنندگان، به نقد و بررسی گذاشته شد که در این گزارش، خلاصه‌ای از آن ارائه می‌گردد.

اشاره

مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، از جمله مراکز مهم و پیشرو در حوزه تولید محصولات دیجیتالیِ مربوط به علوم و معارف اسلامی است و بحمدالله، برای پژوهشگران و صاحب‌نظران، نامی آشناست. از جمله محور‌هایی که این مرکز در آن به تهیه و عرضه تولیداتی فاخر و کاربردی توفیق یافته، حوزه حدیث، معارف روایی، رجال و درایه است که بیشتر در قالب ویندوزی و وبی عرضه شده است. در این مقاله، کوشیده‌ایم به‌اختصار به معرّفی نرم‌افزارها و وبگاه‌های مرتبط با متون، علوم و معارف حدیثی بپردازیم که مستقیماً از سوی مرکز نور ارائه شده‌اند و از تولیدات اختصاصی آن به شمار می‌روند.

چکیده

صرف‌نظر از ملاک‌های مقبولیت حدیث نزد هر یک از فریقین، انتساب روایات به پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین(ع) و نیز در نزد اهل‌سنّت، مرویات صحابه و تابعان، ضروری می‌نماید. این مکتوبات پُرارزش، با تمامی مشترکات و تفاوت‌های ساختاری و محتوایی، باید در کنار یکدیگر و در بستری واحد قرار گیرند تا پژوهشگران حدیثی بتوانند مطالعات گسترده تحقیقی و تطبیقی خویش را به‌راحتی انجام دهند. این نوشتار، به بررسی ضرورت‌ها، فایده‌ها و راهکارهای گردآوری احادیث فریقین در بستر دیجیتال و نیز پاسخگویی به شبهات و دیدگاه‌های مخالف پرداخته است.

چکیده

مفهوم «مراکز حدیثی» در علوم حدیث، مصادیق گوناگونی دارد. یکی از مصادیق آن، حوزه‌های جغرافیایی رخدادهای حدیثی و مصداق دیگر آن، مؤسسه‌ها و سازمان‌هایی است که در زمینه حدیث فعّالیّت می‌کنند. در این نوشتار، معنای دوم قصد شده است. از این رو، مراکز و مؤسسه‌های حدیثی به‌اجمال معرفی شده، فعّالیّت‌هایشان به‌اختصار بیان خواهد گردید. سپس، به بررسی زمینه‌های استفاده از فنّاوری‌های نوین اطّلاعاتی در علم حدیث می‌پردازیم و توصیه‌هایی برای بهره‌مندی مؤثّر از این فنون در زمینه مباحث گوناگون دانش حدیث عرضه خواهد شد.

چکیده

بنیان فعّالیّت‏ های مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، در طیّ سی سال که از راه‌اندازی آن می‌گذرد، بر ارائه متون دیجیتالی و پژوهش و فراوری منابع و متون اسلامی، با محوریت قرآن کریم و احادیث پیامبر و ائمه معصومان (علیهم السلام) شکل گرفته است. این فعّالیت‌ها، همپای رشد فنّاوری اطّلاعات، در قالب دیجیتال و در سکوهای برخط و برون‏‌خط، به مخاطبان عرضه شده است. با توجّه به جایگاه و اهمّیّت حدیث در میان علوم اسلامی، بخش مهمی از فعّالیّت‌ها و در نتیجه محصولات این مرکز، در زمینه حدیث و خدمت به حدیث اهل‌بیت (علیهم السلام) بوده است. در این نوشتار، ضمن بیان سیر تکاملی فعّالیت‌های حدیثی مرکز نور، محصولات حدیثی آن معرّفی می‌گردد.

اشاره

اهل بیت پیامبر گرامی اسلام (ص)، پیوسته مورد احترام و سفارش آن حضرت و سایر معصومان (ع) بوده اند. گفته‌های پیامبر و امامان در این باره، در منابع حدیثی شیعه و سنّی گرد آمده است. مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در جدیدترین محصول نرم‌افزاری خود، ارائه مهم‌ترین منابع اهل سنّت درباره فضایل و مناقب اهل‌بیت (ع) را در دستور کار خود قرار داده و با واکاوی تعدادی از این منابع، درختواره‌ای از فضایل را تدوین نموده و در قالب یک نرم‌افزار با عنوان «دانشنامه فضایل اهلبیت(ع) در منابع اهل سنّت» ارائه نموده است. این برنامه می‌تواند بخشی از کارهای پژوهشی در این باره را توسعه بخشد و پژوهشگران را در گسترش فعّالیّت‌های علمی و تحقیقاتی یاری رساند.

چهارشنبه, 30 خرداد 1397 ساعت 16:37

گزارش مراسم رونمایی پایگاه جامع الأحادیث

آیین رونمایی از پایگاه جامع الأحادیث با حضور علماء، اساتید، طلاب و پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور)، برگزار شد. در این مراسم که با حضور آیت الله سید احمد خاتمی، آیت الله سعیدی و همچنین نمایندگان بیوت مراجع معظم تقلید برگزار شد، علاوه بر رونمایی از پایگاه ارزشمند جامع الأحادیث، از دو نرم افزار حدیثی معجم موضوعی بحار الأنوار 2 و معجم موضوعی کتب اربعه نیز رونمایی شد.

در ابتدای این مراسم، حجت الاسلام و المسلمین محمدحسین بهرامی، مدیر گروه علوم حدیث مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، در معرفی پایگاه جامع الأحادیث اظهار داشت: از ویژگی های مهم پایگاه جامع الأحادیث، این است که فهرست غیرتکراری از میان احادیث، قابل دسترسی است و به راحتی گروه بندی شده است. در این باره بیش از 230 هزار حدیث غیرتکراری داریم.

اشاره

در پیش شماره های ره آورد نور قسمت هایی از این مقاله منتشر گردید که به دلیل اهمیت و جهت تکمیل این مقاله، آخرین بخش آن در این شماره به نظر خوانندگان عزیز می رسد. در شماره های پیشین، در مسیر تشریح قابلیت های جدید نرم افزارهای نور، موتور جستجوی حروف مبهم (؟ و *) و ابداعات جدیدی که در این زمینه فراهم شده است، بیان گردید.

اکنون در این مقال، دامنه های متعددی که به منظور افزایش کارآیی استفاده برنامه برای پژوهشگران در نظر گرفته شده است، توضیح داده می شوند. تمامی این ویژگی ها در برنامه «نور 2 جامع الأحادیث» تعبیه شده است.

صفحه1 از2
شما اينجا هستيد:خانه آرشیو نمایش موارد بر اساس برچسب: نرم افزارهای حدیثی